Mësimet E Hadithit Thekalejn Nga Zotëri Sejjid Ajetullah Kemal Hajdari. Mësimi I Gjashtëdhjetëenëntë.

nga Ajetullah Kemal Hajdari | Publikuar në Mars 16, 2020, 1:59 a.m.

Prezantuesi: Me emrin dhe ndihmën e Allahut, Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit... Përshëndetja dhe paqja qoftë mbi të nderuarin Muhammed Mustafain (p.q.m.t.) mbi familjen e tij tërësisht të pastër.

Ndjekës të nderuar ju përshëndesim në këtë pjesë të re të programit tonë me titull: “Utruhetu’l-Mehdeuijje” (Shfaqja e Imam Mehdiut), nga studiot e stacionit Keuther TV në Kum: “Paqja, mëshira dhe begatia e Allahut qoftë mbi ju”. Mirëseerdhët dhe kemi kënaqësinë t’iu kemi në mesin tuaj ZotëriAjetullah Sejjid Kemal Hajdari. Imzot jemi në pjesën e gjashtëdhjetëenëntë të programit tonë me titull: “Zinxhiri dhe Argumentimi i Hadithit Thekalejn”.Imzot i nderuar dua që të hyj drejtpërdrejtë në çështje: Ne folëm gjërë e gjatë mbi zinxhirin e përcjelljes së Hadithit Thekalejn. Në këtë program le të kalojmë në sqarimin e fjalive të rëndësishme dhe themelore që përbëjnë Hadithin Thekalejn. Le të hetojmë pjesën: “Ata nuk ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit”. Cili është mesazhi që do të japë kjo fjali?!

I ftuari: Edhe mbi ju qoftë paqja! Mirë se ju gjeta. Kërkoj mbrojtje nga Allahu (f.m.t.) i Cili dëgjon dhe di gjithçka, prej shejtanit të mallkuar dhe e nis programin me ndihmën e Allahut, Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit. Përshëndetja dhe paqja qofshin mbi të nderuarin Muhammed Mustafain (p.q.m.t.) dhe mbi familjen e tij të pastër dhe e shpejtoftë shfaqjen e tyre! Kjo pjesë e Hadithit Thekalejn pranohet si njëra nga pjesët më të rëndësishme në pikën e kuptimit të hadithit. Në këtë formë është sqarimi i rolit të Farefisit të Pastër, ndaj të cilit i nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) ua ka dorëzuar renditjen e urtësisë fetare dhe detyrat e autoriteteve fetare.

Në programin e kaluar ne kemi shënjuar këtë çështje: “Ky hadith do që të na sqarojë se kush është autoriteti fetar pas të dërguarit të Allahut (p.q.m.t.). Sepse hadithi thotë: “Iu kam lënë”. Atëherë çështja ka të bëjë me autoritetin fetar pas të dërguarit të Allahut. Kjo çështje nuk ndryshon qoftë në rrafshin e urtësisë, qoftë në drejtim, qoftë në rrafshin e udhëheqjes dhe kujdestarisë së bashkësisë muslimane. Për këtë arsye kjo pjesë e Hadithit Thekalejn që e kemi shfaqur si të pashkëputur në programet e shkuara, besoj se bart një rëndësi kyçe në kuptimin e pjesëve të tyre.

Ky është shkaku i cili i jep shtysë që të kryejnë këto lloj sqarimesh një pale dijetarësh që kanë drejtime të veçanta të cilët nuk kanë mundësi që të mohojnë zinxhirin e përcjelljes së versionit në formën: “Librin e Allahut dhe Ehli Bejtin tim që është farefisi im”. I dërguari i Allahut (p.q.m.t.) urdhëron kështu në Hadithin Thekalejn: “Unë po iu lë Librin e Allahut dhe Farefisin tim”. Ata e pranojnë këtë mirëpo mundohen që të mohojnë bartjen e rëndësisë kyçe të pjesës “për sa kohë që lidheni pas” e cila shërben në kuptimin e hadithit. Sepse kjo pjesë nuk është në versionin e hadithit: “dhe sunneti im” që e kanë pranuar.

Shejh Shuajb Arnauti mundohet që ta mohojë këtë në vërtetimin e veprës me titull: “Musnedu’l-Imam Ahmed Ibn Hanbeli” (Zinxhiri i Imam Ahmed Ibn Hanbelit) e Imam Ahmed Ibn Hanbelit me të tërë fuqinë e tij intelektuale. Shejh Shuajb Arnauti vë këtë shënim në çdo vend që ka të bëjë me pjesën: “Ata të dy nuk do të ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit”, “Hadithi është i vërtetë përveç kësaj pjese”. Këtë nuk e thotë në një apo në dy vende por e thotë në çdo vend ku ceket hadithi.

Ndjekës të nderuar unë nuk do ta zgjas. Unë do të bëj me shenjë vetëm në një vend ku kalon përcjellja. Ejani dhe le të shohim përcjelljen. I nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) bëri të ditur si më poshtë: “Unë po iu lë në mesin tuaj dy porosi të rënda. Njëra është më e madhe se tjetra. Librin e Allahut i cili është i zgjatur nga qielli në tokë dhe farefisin tim qëështë Ehli Bejti im. Ata të dy nuk do të ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit”.

Hadithi është i vëtetë përveç pjesës: “Ata të dy nuk do të ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit”. Ndërsa pjesa e lartpërmendur është e dobët në këndvështrimin e zinxhirit të përcjelljes. (1)

Shejh Ibn Tejmijje shprehet se në veprën me titull: “Musnedu’l-Imam Ahmed Ibn Hanbeli” (Zinxhiri i Imam Ahmed Ibn Hanbelit) nuk gjendet asnjë hadith i dobët, i dërguar, ose i “sëmurë, shqetësues” (problematik). Megjithatë krahas kësaj Shuajb Arnauti e pranon këtë hadith si të dobët. Sepse ai e di se nëse dhe kjo pjesë e hadithit do të quhet si e vërtetë, atëherë hadithi do të çelë horizonte të rëndësishme në renditjen e urtësisë fetare dhe politike.

Prezantuesi: Nëse i nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) do të kishte thënë: “Unë po iu lë në mesin tuaj dy porosi të rënda. Librin e Allahut dhe farefisin tim”, vallë a do të kishte dëshmuar kjo formë e hadithit në ndarjen e Librit me farefisin?

I ftuari: Jo, kjo nuk do të kishte dëshmuar as për ndarjen. Mirëpo ajo që ka rëndësi për ne është nëse i dërguari i Allaht (p.q.m.t.) e ka thënë apo nuk e ka thënë fjalën: “Ata nuk do të ndahen nga njëri-tjetri”.

Në rast se edhe nëse nuk do të kishte thënë se nuk do të ndahen, atëherë ne në duart tona nuk do të kishim një dëshmi se Libri dhe farefisi do të ndahen. Por Shuajb Arnauti na tërheq vëmendjen me këtë: “Nëse do ta pranojmë këtë do të shfaqen dëshmi dhe fryte të mëdha”. Pra do të dalë në pahin si përfundim i mosndarjes. Për këtë arsye ai është orvatur që të mohojë këtë pjesë të hadithit. Ndonëse ai nuk është i vetëm në këtë çështje. Përfaqësuesit e kësaj mendësie në përgjithësi janë përpjekur në mohimin e kësaj pjese. Unë do të mjaftohem me veprën me titull: “Sahihu’l-Muslimi”(Përmbledhja e Haditheve të Vërtata të Imam Muslimit) e Imam Muslimit. Në këtë të fundit nuk gjendet pjesa: “Ata të dy nuk do të ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit”. Këto sqarime i përkasin vërtetues Shejh Shuajb Arnautit. Ky i fundit i ka kryer këto sqarime në botimin e dytë të veprës me titull: “Musnedu’l-Imam Ahmed Ibn Hanbeli” (Zinxhiri i Imam Ahmed Ibn Hanbelit) e Imam Ahmed Ibn Hanbelit.

Unë dua që të nënvizoj një të vërtetë, sepse shumë njerëz të paditur nuk e dinë këtë si pasojë e mosqenies së tyre njerëz të ditur. Ndërsa ata që janë të ditur duan që biseduesve te tyre t’u krijojnë përshtypjen se ky mendim i takon Shejh Shuajb Arnautit dhe se ai nuk e ka ndryshuar mendimin e tij. Por e vërteta nuk është aspak kështu. Shejh Shuajb Arnauti në punimet dhe vërtetimet e tij të mëvonshme ka hequr dorë nga qenia e dobët e kësaj pjese të hadithit dhe e ka pranuar se ajo është e vërtetë. Kjo është një pikë e rëndësishme. Shprehemi kështu sepse dikush mund të thotë si vijon: “Disa nga dijetarët në të shkuarën e kanë pranuar hadithin si të vërtetë, ndërsa dijetarët e kohës së fundit nuk e quajnë hadithin si të vërtetë”.

Ne përgjigjemi duke thënë se: “Jo, kurrën e kurrës! Sepse Shuajb Arnauti me Shejh Albanin dhe dijetarët e tjerë kanë përmendur se Hadithi Thekaljen i përcjellur në formën: “Librin e Allahut dhe Ehli Bejtin tim që është farefisi im. Ata të dy nuk do të ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit”, është i vërtetë.

Tani ejani dhe le të shohim veprën me titull: “Xhamiu’l-Kebiri Sunenu’t-Tirmidhi” (Përmbledhësi i Madh i Sunneteve të Tirmidhiut) e Imam Tirmidhiut, vërtetimin e së cilës e ka kryer Shejh Shuajb Arnauti. Data e botimit të librit është në 1430 (m.i.) dhe ky është botimi i parë. Në një kohë kur botimi i dytë i veprës me titull: “Musned” (Zinxhiri) është vënë në jetë në 1429 (m.i.). Botimi i parë mbase është kryer më tepër se përpara dhjetë viteve. Mendimi i këtushëm i Shejh Shuajb Arnautit është mendimi i tij pas mendimit të veprës me titull: “Musnedu’l-Imam Ahmed Ibn Hanbeli” (Zinxhiri i Imam Ahmed Ibn Hanbelit) e Imam Ahmed Ibn Musnedit. Domethënë nëse duam që të mësojmë mendimin e tij të fundit ne duhet të shikojmë veprën me titull: “Sunenu’t-Tirmidhi” (Sunnetet e Tirmidhiut). Shikoni se çfarë thotë shejhu në këtë vepër: “Përcjellja është nga Zejd Ibn Erkami dhe është e njëjtë me atë në veprën me titull: “Musned” (Zinxhiri)”.

Përcjellja është si më poshtë: “I nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) thotë kështu: “Unë po iu lë në mesin tuaj dy gjëra që për sa kohë që lidheni me ta nuk do të shmangeni kurrë pas meje. Njëra nga këto është më e madhe se tjetra. Librin e Allahut që është një rregull hyjnor që u shëmbëllen një litari të zgjatur nga qielli në tokë dhe Ehli Bejtin tim që janë të afërmit e mi. Ata të dy nuk do të ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit”.

Shejh Shuajb Arnauti vë këtë shënim: “Hadithi i Zejd Ibn Erkamit është i vërtetë”. (2)

Prezantuesi: Pra i tëri hadithi është i vërtetë.

I ftuari: Ashtu siç shihet dhe pjesa: “Ata të dy nuk do të ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit” zë vend në hadith.

Atëherë ndjekësit tanë të nderuar drejtohet pyetja: “Cili është mesazhi që duan të japin këto thënie të cilat janë pjesët e Hadithi Thekalejn?!”

Ky është mesazhi që do të jepet shkurtimisht: “Unë në këtë çast po vizatoj një kornizë të përgjithshme. Unë po paraqis sqarime të përgjithshme, në pikën se çfarë lloj sqarimesh kanë kryer dijetarët e Ehli Sunnetit, në kornizën e thënies “nuk do të ndahen”. Cili është mesazhi që do japë thënia: “nuk do të ndahen”?!

Në veprën e tij me titull: “Xheuahiru’l-Ikdejni fi Fadli’sh-Sherefejni Sherefu’l-Ilmi’l-Xhelili ue’n-Nesebu’n-Nebeui” (Gurët e Çmuar të Dy Besimeve në Dy Farefiset e Nderuara, Nderimi i Dijes së Qartë dhe i Farefisit të Lajmëtarit), Imam Semhudiu (v.v. 911 m.i.) kryen këto sqarime në lidhje me thënien: “nuk do të ndahen”: “Nga thënia pandashmëria nënkuptohet prania e një njeriu të merituar nga Farefisi i Pastër dhe qenia lajmëtar i Ehli Bejtit me të cilin do të lidhet derisa të shpërthejë kijameti”. (3)

Prezantuesi: Pra argumentojnë ardhjen e Imam Mehdiut (p.m.t.).

I ftuari: Në këtë çast nuk dua të flas në kornizën e koncepteve dhe çështjeve. Ti thua mirë. Unë dua të përfitojnë në vendin tim. Unë dua të eci mbi thëniet e argumentit fetar. Ashtu siç kanë thënë dhe njerëzit e terminologjisë, unë dua të vazhdoj të eci mbi thëniet. Me urdhrin ata “nuk do të ndahen kurrë”, hadithi dëshmon jo vetëm se Kur’ani do të jetë i mbrojtur në mesin e bashkësisë muslimane, derisa Allahu i Madhëruar të jetë trashëgimtar i sipërfaqes së tokës dhe atyre që janë mbi sipërfaqen e tokës, por dhe për praninën e njerëzve që nuk ndahen nga Kur’ani. Nëse njerëzit që janë bashkë nuk do të jenë atëherë do të shfaqet përfundimi i ndarjes Libër-farefis.

Përdorimi i thënies “temeththuk” (lidhjes fort pas) në vend të fjalës “muhabbet” (dashuri) në fragment është kuptimplotë. Sepse mund të thuhet se koncepti i Ehli Bejtit përfshin dhe bashkëshortet. Por fjalëza “itret” (farefis) nuk i përfshin bashkëshortet e të dërguarit (p.q.m.t.). Në shtesë me përdorimin e thënies “itretu’t-tahire” (farefisi i pastër) shënjohet dhe “ajetu’t-tathiri” (ajeti i pastrimit). Në vazhdim ai kumton si më poshtë: “Kjo bën të qartë kushtimin e rëndësisë të përmendur në lidhjen fort me praninë e tyre në mbarë kohërat deri në ditën e kijametit”. (4)

E thënë ndryshe duhet të jetë prania e “itretu’t-tahires” (farefisit të pastër) me qëllim që thënia: “lidhuni fort pas” të jetë e vërtetë. Por me kë do të lidhemi kur nuk ka asnjë nga farefisi i pastër?! Në këtë gjendje zhvlerësohet kuptimi i urdhrit: “lidhuni fort pas”.

Prezantuesi: Për më tepër ndodh dhe ndarja.

I ftuari: I nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) urdhëron: “Për sa kohë që lidheni fort me këta të dy” dhe nuk thotë: “Për sa kohë që lidheni fort me të”.

Prezantuesi: Ose ai nuk thotë: “Lidhuni fort me njërin nga të dy”.

I ftuari: Shumë e saktë. Për këtë arsye Kur’ani dhe farefisi janë themele. Ashtu siç Kur’ani pa farefisin është i gabuar - siç është mendimi: “Ne na mjafton vetëm Libri i Allahut” - dhe farefisi pa Kur’anin është i gabuar - siç kanë nisur ta zënë në gojë disa njerëz të paditur në ditët e sotme. Për më tepër Kur’ani është themeli dhe është “thiklu’l-ekberi” (i rëndi më i madh), ndërsa farefisi është “thiklu’l-asgari” (i rëndi më i vogël). Për këtë arsye në programet e  mëparshme ne folëm për domosdoshmërinë e paraqitjes së haditheve në Librin e Allahut. Shprehemi kështu sepse hadithet e Ehli Bejtit janë të vogla, ndërsa ajetet e Librit të Allahut janë të mëdha.

Në vijim ai shton: “Kështu ëshë Libri i Nderuar. Kjo është arsyeja se përse ata janë të sigurtë për sipërfaqen e tokës. Nëse ata do të zhduken nga qarkullimi edhe njerëzit e sipërfaqes së tokës do të zhduken”. (5)

Dhe fragmenti i sipërcituar lajmëron për argumentet fetare në formën: “Nëse nuk do të kishte argument, njerëzit e sipërfaqes së tokës do të fundoseshin”. Ja pra këta janë ata njerëz që ceken në hadithin: “Ai i cili ndërron jetë pa i dhënë zotimin imamit, ai vdes si të kishte vdekur në epokën e paditurisë”. Ky është fragmenti i Imam Semhudiut.

Prezantuesi: Ky është fryti i parë.

I ftuari: Një palë e dijetarëve të mëdhenj ka bërë me shenjë tek ky kuptim. Për sa i përket çështjes nëse njerëzit që lidhen fort me gjykimet e Kur’anit Famëlartë, do të vijojnë të jenë deri në ditën e kijametit dhe nuk do t’u vijë fundi, sqarojmë se ka shenja në hadithe mbi lidhjen fort me pranisë së njerëzve të merituar nga Ehli Bejtit i të dërguarit (p.q.m.t.) deri në ditën e kijametit, që u japin shtysë lidhjes fort me Ehli Bejtit. (6)

Me fjalë të tjera duhet të jetë gjithmonë i pranishëm një njeri i merituar nga Ehli Bejti. Sepse në rast të kundërt si do të lidhemi fort me atë gjë për të cilën i dërguari (p.q.m.t.) na ka urdhëruar në formën: “që për sa kohë që lidheni me ta nuk do të shmangeni kurrë pas meje”?! Nëse do të japim një shembull dhe do të bënim një krahasim, një gjë e tillë i shëmbëllen krijimit të njeriut nga Allahu i Madhëruar dhe moskrijimit të tij të ujit për të cilin njeriu ka nevojë. Domethënë i dërguari i Allahut (p.q.m.t.) do të urdhërojë: “Shpëtimi juaj, qenia juaj të sigurtë është e varur ndaj Kur’anit dhe farefisit”, megjithatë nuk do jetë i pranishëm asnjë njeri me të cilin do të lidhet fort nga farefisi, kjo nuk është e mundur.

Gjenden disa njerëz, nuk dua të them se janë të sëmurë, mirëpo kundërshtojnë duke thënë kështu: “Mirë por argumenti nuk është i dukshëm, në mënyrë që ne të lidhemi fort me të!” Nëse do Allahu (k.m.t.) në programin tonë me titull: “Utruhetu’l-Mehdeuijje” (Shfaqja e Imam Mehdiut) ne do të hetojmë dhe hulumtojmë çështjen nëse është e dosmosdoshme prania trupre dhe fizike e argumentit në mesin tonë. Kjo çështje do të vijë më vonë.

Burimi i tretë është vepra me titull: “Fejdu’l-Kadri” (Frymëzimi i Vlerësimit) e Alame Munauiut. Ky i fundit në veprën e mësipërme kumton kështu: “Ky lajm bën të ditur se gjithmonë do të ketë njerëz të merituar nga Ehli Bejti i të dërguarit (p.q.m.t.) me të cilët do të lidhet fort deri në ditën e kijametit”. (7)

Burimi i katërt është vepra me titull: “Meuahibu’l-Ledunnijje” (Të Dashurit e Fshehtë) e Alame Zerkaniut (v.v. 1122 m.i.). Autori në veprën në fjalë rrëfen kështu: “Ehli Bejti im që është farefisi im ose është zëvendës duke paraqitur hollësitë pasi ka shprehur thelbin ose sqarimin. Pra ju jeni urdhëruar me çuarjen në vend të urdhrave të Librit të Allahut, shmangies së ndalimeve, gjetjes së udhëzimit me udhëzimin e farefisit dhe lidhjen fort me udhëheqjen e tyre. Nëse do të bëni kështu nuk do të shmangeni kurrën e kurrës”. (8)

Kjo lajmëron se ne jemi urdhëruar me lidhjen fort me atë gjë që ata kanë udhëzuar dhe jo me ushqimin e dashurisë dhe shfaqjen e respektit ndaj tyre.

Prezantuesi: Si rrjedhojë dhe Kur’ani është në këtë mënyrë.

I ftuari: Sigurisht. Në vazhdim ai përshkruan: “Tek Tirmidhiu kalon pjesa e përcjelljes: “Ata të dy nuk do të ndahen kurrën e kurrës nga njëri-tjetri derisa të më arrijnë mua në krye të bazenit”, e përcjellur nga Zejdi Ibn Erkami. Kjo thënie na vë në dijeni se këta të dy do të jenë vazhdimisht bashkë, duke mos u ndarë nga njëri-tjetri në krye të bazenit deri në ditën e kijametit. Kurse kjo teprcië gjendet dhe në një përcjellje. Gjithashtu i nderuari i dërguar (p.q.m.t.) ka thënë: “Ja pra në këtë mënyrë” duke bashkuar dy gishtërinjtë e tij”. (9)

Pra ata do të jenë së bashku dhe në “berzah” (jetën e varrit) dhe në “hashru’l-ekberi” (ringjalljen e madhe). Kurse kur të vijnë në krye të bazenit, një pjesë e njerëzve do të shkojnë në Xhennet, ndërsa një pjesë do të hyjë në Xhehennem. Me sunnetin e veprës është përcaktuar se nuk do të përplasen me njëri-tjetrin.

Ky është një përfundim mjaft i rëndësishëm. Sepse ky është njëri nga gjykimet më të rëndësishme që përbën Shkollën e Ehli Bejtit. Nëse thoni: “Ne duam të punojmë me Kur’nin: atëherë ju duhet të thoni: “Duhet të jetë një njeri që është i barasvlefshëm me Kur’nain, që nuk ndahet nga ai dhe as Kur’ani nuk ndahet nga ai”.

Prezantuesi: Nëse doni argument fetar ja ku e keni merreni argumentin fetar.

I ftuari: Për hir të Allahut, nëse nga ne donit një argument të prerë fetar, që dëshmon për praninë e një njeriu nga farefisi, që nuk ndahet nga Kur’ani dhe as Kur’ani nuk ndahet nga ai, ja pra ku e keni merreni argumentin fetar.

Pjesa e fundit që do të përcjell është nga vepra me titull: “Xhamiu’l-Kebiri” (Përmbledhësi i Madh) e Shejh Shuajb Arnautit, i cili përcjell nga Sindi. Shikoni se si ky i fundit e ka komentuar pjesën në formën: “dhe farefisi im”.

Ashtu sikur për sa kohë i nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) ishte i gjallë kishte vendosur Kur’anin në mënyrë të përjetshme në vendin e tij, duket sikur e ka vendosur dhe Ehli Bejtin në vendin e tij. Kur’ani dhe Ehli Bejti sikur kanë kaluar në vendin e tij pas ndërrimit jetë të të dërguarit (p.q.m.t.). Megjithatë kalimi i farefisit të lajmëtarit (p.q.m.t.) në vendin e të dërguarit (p.q.m.t) është në çështjen e domosdoshmërisë së dashurisë”. (10)

Sipas asaj që nënkuptohet nga fragmenti i lartpërmendur, e njëjta përgjegjësi që iu është ngarkuar të nderuarit të dërguar (p.q.m.t.), iu është ngarkuar imamëve të Ehli Bejtit pas ndërrimit jetë të tij.

Prezantuesi: Me argumenti fetar të hadithit...

I ftuari: Sigurisht... Por cilat janë përgjegjësitë e ngarkuara ndaj të nderuarit të dërguarit (p.q.m.t.)?!

Sqarimi i Kur’anit Fisnik.

“Ne ta zbritëm ty Kur’anin që t’u sqarosh njerëzve atë që iu shpall atyre, me shpresë se do ta mendojnë mbi (Kur’anin)”. (11)

“Dhe besimtari dhe besimtareja nuk kanë të drejtë, që të bëjnë zgjedhje për një punë, të cilën Allahu dhe i dërguari i Tij e kanë gjykuar. Kush e kundërshton Allahun dhe të dërguarin Tij, ai me siguri është shmangur në një shmangie të qartë”. (12)

Qenia udhëheqës dhe kujdestar i muslimanëve. Domethënë me dhjetra autoritete që janë të fiksuara për të nderuarin të dërguar të Allahut (p.q.m.t.) janë të fiksuara dhe për ta me argumentin fetar të Hadithit Thekalejn. I nderuari i dërguar ka përjashtuar vetëm qenien lajmëtar nga kjo.

““Halifet” (prijësit) pas meje janë dymbëdhjetë”.

Prezantuesi: Ju cekët sqarimet e disa dijetarëve që kanë të bëjnë me urdhrin e lajmëtarit “nuk do të ndahen”. Mbase mund të gjenden dhe shenja të tjera në lidhje me këtë dëshmi.Cilat janë dëshmitë dhe frytet më të rëndësishme që kanë përmendur dijetarët muslimanë në pikën e mosndarjes së Librit dhe farefisit të pastër?!

I ftuari: Pra u kuptua se kjo mosndarje nuk i përket një kohe të caktuar. E thënë ndryshe për sa kohë që Kur’ani është në gjirin e bashkësisë muslimane, do të ketë dhe një individ të privilegjuar nga farefisi në mesin e bashkësisë muslimane. Vetëm kaq na argumenton se duhet të jetë i pranishëm një njeri në gjirin e bashkësisë muslimane. Deri në këtë çast ne nuk kemi hyrë aspak në çështje si veçoritë e këtij individi, bartjen apo mosbartjen e autoritet fetar, qenien ose mosqenien i pafajshëm, nëse e di apo nuk e di të tërë Kur’anin, nëse lidhja fort me të shpëton ose nuk të shpëton nga shmangia, bartjen apo mosbartjen e veçorisë së shpëtuesit ndaj rënies në sprova. Ne kemi bërë të qartë vetëm për domosdoshmërinë e pranisë e një individi nga farefisi i cili do të jetë bashkë me Kur’anin për sa kohë që Kur’ani do të jetë i pranishëm.

Në këtë mëbrëmje dua që të shtjelloj mënyrën e mendimit të dijetarëve uehhabistë dhe vartësve të Ibn Tejmijjes. Ne duam që të pyesim Ibn Bazin, Ibn Feuzanin.

Prezantuesi: Uthejminin, Berrakun, Shuajb Arnautin...

I ftuari: Çfarë kuptoni me thënien: “mosndarje”, ju o dijetarë uehhabistë?! Ne do ta trajtojmë këtë duke lënë mënjanë tani për tani diskutimin “Libër dhe farefis” ose “Libër dhe sunnet?”

Prezantuesi: Pra çështja jonë është mosndarja.

I ftuari: Allahu u dhëntë mirësi. Ne duam që të marrim vendimin nga ata. Ne do të orvatemi që të vëmë në pah se çfarë kanë kuptuar nga thënia: “mosndarje”.

Prezantuesi: Çdo gjë që kanë thënë për sunnetin është e vlefshme dhe për farefisin.

I ftuari: Ky është përfundim një i arsyeshëm.

Ne do të pyesim Ibn Bazin që është njëri nga dijetarët e mëdhenj të lidhur me Ibn Tejmijjen. Le ta pyesim atë. Çfarë kupton me fjalën: “nuk do të ndahen”?! Ne kemi cituar me dhjetra herë se qëllimi ynë i këtyre programeve nuk është fyerja e askujt.

Prezantuesi: Ne po diskutojmë mendimet.

I ftuari: Po, ne po diskutojmë mendimet. Nuk nuk do të marrim në pyetje synimet e tyre. Lexuesi do marrë vendimin se kush është i drejtë dhe kush është i padrejtë. “Sillni dëshminë tuaj nëse thoni të vertetën!” Alame Ibn Bazi kumton si më poshtë: “Thënia: “nuk do të ndahen” dëshmon për këto gjëra:

a. Ajo dëshmon se ashtu siç është detyrë lidhja dhe përqafimi fort me Kur’anin, gjithashtu dëshmon se është detyrë dhe lidhja dhe përqafimi fort me njeriun që nuk ndahet nga Kur’ani. Nuk ka asnjë dallim mes tyre. Ju nuk mund të thoni se ne lidhemi me Kur’anin por e duam këtë. Ju duhet të thoni se ne lidhemi dhe me të. Pra duhet të lidhet dhe me të rëndën tjetër në shkallën e lidhjes me Kur’anin që është i barasvlefshmi me Kur’anin.

Natyrisht se sipas tij i barasvlefshmi me Kur’anin është sunneti. Ibn Bazi beson se nuk ka ndonjë version në formën: “dhe farefisi im”. Çështja jonë nuk është se në cilën formë është përcjellur hadithi, por se cili është mesazhi që përmban fjala: “nuk do të ndahen”.

Në vijim ai shkruan kështu:

b. Ashtu siç përqafimi fort me Kur’anin zotëron një veçori shpëtuese në mbarë kohërat dhe terrenet, nga shmangiet dhe sprovat deri në ditën e kijametit, gjithashtu dhe lidhja me të rëndën tjetër zotëron një veçori shpëtuese në mbarë kohërat dhe terrenet, nga shmangiet dhe sprovat deri në ditën e kijametit.

c. Ashtu siç askush nuk e ka të lejuar që të hedhë poshtë Librin e Allahut, gjithashtu askush nuk e ka të lejuar që të hedhë poshtë as të rëndën tjetër që është së bashku me Kur’anin. Sepse hedhja poshtë e Kur’anit e nxjerr njeriun nga feja.

Sipas mendimit të Ibn Bazit kjo është një çështje e rëndësishme. Ne në programet tona e kemi shpalosur se i kemi hedhur poshtë çështje si cilësimin si i pafe dhe nxjerrjen nga feja. Ne nuk e përvetësojmë një metodë të tillë. Ne mbrojmë nevojën e sqarimit të të vërtetave. Ndërsa ne nuk e pranojmë cilësimin si i pafe. Kjo metodë jo vetëm që nuk është metoda jonë, por të paktën nënvizojmë se nuk është as metoda e vërtetuesve të Shkollës së Ehli Bejtit.

Atëherë nuk është e lejuar hedhja poshtë e Librit të Allahut. Hedhja poshtë e Librit të Tij nënkupton si hedhja poshtë e Allahut të Madhëruar. Hedhja poshtë e të barasvlefshmit të Kur’anit përkthehet si hedhja poshtë e Allahut të Lartësuar. Sepse i dërguari i Allahut (p.q.m.t.) ka urdhëruar: “Ata nuk do të ndahen kurrën e kurrës”. Nëse unë do ta hedh poshtë këtë atëherë do të kem kudërshtuar urdhrin e të dërguarit të Allahut (p.q.m.t.) i cili thotë: “Ai nuk flet sipas vetes, përveç asaj që i shpallet”.“O, arzusuna göre de konuşmaz. O (bildirdikleri) vahiyden başka bir şey değildir”.

Ndjekësi i nderuar mund të ngrejë pyetjen: “Imzot, këto fjalë janë mjaft të rëndësishme. Në cilën vepër Alame Ibn Bazi i kryen këto sqarime?!”

Prezantuesi: Ju duhet të paraqisni një mbështetje.

I ftuari: Ibn Bazi i shpalos këto mendime në veprën e tj me titull: “Mexhmuatu’l-Fetaua” (Përmbledhja e Miratimeve). Ai citon si më poshtë: “Dihet se kjo fe përbëhet nga Libri i Allahut që Allahu i Lavdëruar ia ka shpallur të dërguarit të Tij dhe nga sunneti i të dërguarit të Allahut (p.q.m.t.). I dërguari i Allahut (p.q.m.t.) ka urdhëruar kështu: “Unë po iu lë një gjë që për sa kohë që lidheni fort me të nuk do të shmangeni kurrë: “Librin e Allahut dhe sunnetin tim”. (13)

E thënë ndryshe lidhja fort me këta të dy zotëron një veçori shpëtuese nga shmangia.

Ne kemi cituar se ai besonte se versioni në formën: “Libri i Allahut dhe sunneti im” është i vërtetë. Për fat të keq ne kemi bërë të ditur se versioni në formën: “dhe sunneti im” është i kotë.

Prezantuesi: Ne e kemi diskutuar këtë çështje në programet paraardhëse.

I ftuari: Ky është burimi i parë...

Burimi i dytë është një tjetër fragment i të njëjtës vepër. Ai pohon kështu në këtë veprën e tij: “Kjo është arsyeja që i nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) ka lënë si testament Librin e Nderuar në fjalimin që ka mbajtur në Haxhxhin e Lamtumirës... Ai  ka thënë kështu në këtë fjalimin e tij: “Unë po iu lë një gjë që për sa kohë që lidheni fort me të nuk do të shmangeni kurrë pas meje: “Librin e Allahut”. Ndërsa në përcjelljen e Hakimit dhe të të tjerëve kalon në formën: “Librin e Allahut dhe sunnetin e të dërguarit”, që zë vend si më poshtë: “Kjo është udha e vetme që të çon në shpëtim në Librin e Allahut dhe sunnetin e të dërguarit të Allahut, e cila është “siretu’l-mustekimi” (udha më e drejtë)”. (14)

O alame Ibn Bazi ku i nxjerr këto kuptime?! Në vazhdim ai rrëfen kështu: “Muslimanët madje mbarë të ngarkuarit duhet të hyjnë në fenë e Allahut, duhet të përqafojnë fort atë fe, duhet të lidhen fort me Librin e Madh dhe sunnetin. Kjo gjendje është detyrë për të tërë përgjegjësit arab-pers, i pasur-i varfër, gjykatës-i gjykuar, xhin-njeri”. (15)

Unë nga ju dua që të bëni këtë gjë, që do të përfshinte brenda të tërë historinë, shkoni dhe vërtetojeni. Nëse i nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) ka thënë: “Libin e Allahut dhe sunnetin tim”, atëherë Ibn Bazi ka të drejtë. Por jo, nëse i nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) ka thënë: “Librin e Allahut dhe farefisin tim”, atëherë të tëra veçoritë që Ibn Bazi ka përcaktuar për sunnetin, bëhen të vlefshme për farefisin. Pra “itretu’t-tahire” (farefisi i pastër) bëhet “siratu’l-mustekimi” (udha më e drejtë). Ai bëhet shpëtues nga shmangia. Ai bëhet udha e shpëtimit. Mbarë njerëzit dhe xhinnët janë përgjegjës me përqafimin fort me Librin dhe farefisin deri në ditën e Kijametit. Ai i cili nuk lidhet me këta të dy ka vdekur si në epokën e paditurisë.

Ju mund të shtroni pyetjen: “Imzot, ku mbështeteni kur e thoni këtë?!”

Unë e them këtë duke u mbështetur në stilin e komentimit të Ibn Bazit të hadithit të të dërguarit të Allahut (p.q.m.t.). Këtë komentim e ka kryer Ibn Bazi. Këto sqarime i ka kryer një imam uehhabist. Të mëdhenjtë tanë, etërit tanë, adetet tona, traditat tona, zakonet tona, kushtet tona dhe vendet tona nuk do të jenë të vlefshme në ditën e kijametit. Kjo fjalë nuk u drejtohet vetëm uehhabistëve, por u drejtohet të tërë muslimanëve. Madje si fillim u drejtohet shiitëve të Ehli Bejtit.

Shkoni, bëjeni këtë nëse doni që kredoja juaj të jetë e drejtë dhe dëshmi. Hulumtoni njëherë, nëse i nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) ka thënë: “Librin e Allahut dhe farefisin tim”, apo “Librin e Allahut dhe sunnetin tim”. Mbase tjetra është ajo e vërteta!

Ne po flasim në mënyrë të përgjithshme.

Prezantuesi:Nëfakt versioni në formën: “Librin e Allahut dhe sunnetin tim” është i dobët.

I ftuari: Jo, në thelb ai nuk ka as zinxhir përcjelljeje, në versionin në formën: “dhe sunnetin tim” nuk është përcjellur aspak thënia: “nuk do të ndahen kurrë”. Thënia: “nuk do të ndahen kurrë” i përket vetëm përcjelljes në formën: “dhe farefisin tim”.

Burimi i tretë është.... Alame në këtë veprën e tij përshkruan kështu: “Shkrimtari shkruan si më poshtë: “Ai i kushtoi rëndësi Libri të Allahut. Ashtu siç Allahu i Madhëruar ka këshilluar bindjen ndaj Librit të Tij edhe i nderuari i dërguar (p.q.m.t.) ka këshilluar dhe ka lënë si testament bindjen ndaj Librit të Allahut. Sepse Kur’ani ka këshilluar bindjen ndaj sunnetit dhe ka urdhëruar madhërimin e tij. U këshillua Libri i Allahut dhe sunneti i të dërguarit të Allahut (p.q.m.t.) dhe në fund të fundit këta të dy janë “thekalejni” (dy porositë e rënda)”. (16)

Atëherë askush nga ju të mos na kundërshtojë duke thënë: “Përse ju thoni se ai njeri që vdes duke mos i besuar Ehli Bejtit, ai vdes si ai që vdes në epokën e paditurisë?”

Prezantuesi: Shkatërrohet.

I ftuari: Ai thotë se shkatërrohet dhe jo unë.

Prezantuesi: Sipas thënies së tij...

I ftuari: Në vijim ai pohon kështu: “Shpëton ai që lidhet më këta të dy. Shatërrohet ai njeri që tregohet mendjemadh kundrejt tyre. Ai njeri që mohon njërin nga këta ka mohuar Allahun e Madhëruar. Si gjaku dhe pasuria e tij bëhet e lejuar. Në një përcjellje kalon kështu: “Unë po iu lë Librin e Allahut dhe sunnetin tim që për sa kohë që do të lidheni fort me ta nuk do të shmangeni kurrë”. (17)

Ja pra ky është ndëshkimi i atij që tregohet mendjemadh ndaj “thekalejnit” (dy porosive të rënda). Nëse me këta të fundit ka për qëllim Librin dhe sunnetin fjala tij është e drejtë. Por jo, nëse përcjellja është Libri dhe farefisi ne kemi të drejtë. Ne nuk pajtohemi me mendimin e përmendur të fragmentit në fjalinë që përhap cilësimin e tjetrit si i pafe. Sepse ne nuk gjykojmë si i pafe atë njeri i cili mohon farefisin duke mos arritur tek e vërteta pasi ka hetuar. Gjaku dhe pasuria e tij nuk janë të lejuara. Ai është një musliman.

Prezantuesi: Sot nuk do të kemi lidhje telefonike, le ta plotësojmë çështjen.

I ftuari: Një burim tjetër është vepra me titull: “Muhaderatun fi’l-Akideti ue’d-Daueti” (Të Përgatiturit në Kredo dhe Thirrje), e Shejh Salih Ibn Feuzanit, i cili është një dijetar i madh dhe anëtar i Lidhjes së Dijetarëve të Arabisë Saudite. Shkrimtari shkruan kështu në veprën e tij: “I nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) në çastet e fundit të jetës së tij, i këshilloi bashkëkohësit e tij që të mblidheshin mbi Librin e Allahut dhe sunnetin e të dërguarit të Allahut”. (18)

Atëherë ata duhet të jetojnë mbi “thekalejnin” (dy porositë e rënda). Nëse këta të fundit janë Libri dhe sunneti atëherë Salih Ibn Feuzani ka të drejtë. Mirëpo nëse “thekalejni” (dy porositë e rënda) janë Libri dhe farefisi atëherë duhet të mblidhen mbi Librin dhe farefisin. I nderuari i dërguar i Allahut (p.q.m.t.) citon si më poshtë: “Unë po iu lë gjëra të tilla që nëse lidheni fort me to nuk do bini kurrë në shmangie pas meje. Librin e Allahut dhe sunnetin tim”. (19)

Të them të vërtetën kjo është një gjë për t’u çuditur! Kjo është receta e të dërguarit të Allahut (p.q.m.t.). Ai jep siguri se do të gjejnë shpëtim, ata të cilët lidhen me Kur’anin dhe farefisin, do të jenë të udhëzuar derisa të arrijnë në krye të bazenit. Kur nuk udhëzohet njeriu shkon në shmangie.

Burimi i dytë... Në një vend tjetër të të njëjtës vepër Alame Salih Ibn Feuzani pohon si më poshtë: “Gjithashtu bëhet fjalë për të njëjtën gjendje dhe për sunnetin e të dërguarit (p.q.m.t.), sepse sunneti e komenton dhe shpjegon Kur’anin. Ai e sqaron dhe e dëshmon atë. I nderuari i dërguari (p.q.m.t.) ka thënë: “Unë po iu lë në mesin tuaj një gjë që nëse lidheni fort me të nuk do të shmangeni kurrë. Librin e Allahut dhe sunnetin tim”. Kjo dorëzani  dhe siguria e ruajtjes nga sprovat është e vlefshme për ata të cilët lidhen me ta”. (20)

Atëherë përsërisim se dorëzania e ruajtejs nga sprovat bëhet e mundur me lidhjen fort me Kur’anin. Qenia mbi “siratu’l-mustekimin” (udhën e drejtë) është e mundur me këtë udhë.

Në veprën e tij me titull: “Eduau’l-Bejani” (Thirrjet e Sqarimit) autori bashkëkohor Muhammed Emin Shinkiti (v.v. 1393 m.i.) e shënjon këtë. Ky i fundit rrëfen si vijon: “Thëniet e përgjithshme të ajeteve dhe haditheve që dëshmojnë për kushtimin rëndësi të punimit me Librin e Allahut dhe sunnetin e të dërguarit (p.q.m.t.) të mbarë njerëzve janë aq të shumta saqë nuk mund të numërohen. Sepse i dërguari i Allahut (p.q.m.t.) ka thënë: “Unë po iu lë në mesin tuaj një gjë që nëse lidheni fort me të nuk do të shmangeni kurrë. Librin e Allahut dhe sunnetin tim”. (21)

Atëherë Libri dhe sunneti nuk do të ndahen nga njëri-tjetri.

Për më tepër fjalitë që ceken në veprën me titull: “Menziletu’s-Sunneti fi’l-Islami” (Vendi i Sunnetit në Islam) të Shejh Albanit janë thëniet më të qarta në këtë kuptim:

Kreu i Atyre që Mjaftohen me Kur’anin Duke Lënë Sunnetin Jashtë Qarkullimit:

“Shkurtimisht duke qenë se lidhja me këta të dy është detyrë, atëherë ne nuk duhet t’i ndajmë Kur’anin dhe sunnetin nga njëri tjetri. Ne duhet t’i pranojmë që të dy bashkë si burimi i “sheriatit” (ligjvënies hyjnore). Ja pra kjo është dorëzania e cila është dhënë që ata të mos shmangen djathtas dhe majtas dhe të mos kthehen pas e më pas si të shmangur”. (22)

Sipas kreut të fragmentit askush nuk mund të thotë: “Ne na mjafton Libri i Allahut”. Kjo fjalë: “Unë po iu lë në mesin tuaj një gjë që nëse lidheni fort me të nuk do të shmangeni kurrë. Librin e Allahut dhe sunnetin tim”, e të dërguarit të Allahut (p.q.m.t.), është fjala e një njeriu që përmend këtë kur do të shkruajë një shkrim. Por meqenëse i barasvlefshmi i Kur’anit nuk është sunneti por farefisi atëherë ne nuk duhe t’i ndajmë Kur’anin dhe farefisin nga njëri-tjetri. Domethënë ne nuk duhet t’i ndajmë dy porositë e rënda nga njëra-tjetra, duke thënë se ne e duam farefisin e pastër. Duke qenë se farefisi është ai i vërteti, atëherë Kur’ani dhe farefisi i pastër është burimi i “sheriatit” (ligjvënies hyjnore). Nëse do që të falësh namazin, të agjërosh duhet t’i drejtohesh sqarimeve të Kur’anit dhe farefisit të pastër.

Prezantuesi: Gjithashtu nëse do që të luftosh apo të bësh paqe...

I ftuari: Po duhet t’u drejtohet Kuranit dhe “mubejjnit” (sqaruesit) të Kur’anit për çdo ndodhi të sheriatit. Kur i dërguari i Allahut (p.q.m.t.) ishte i gjallë sqaruesi ishte vetë i dërguari i Allahut (p.q.m.t.). Kurse pas ndërrimit jetë të të dërguarit të Allahut (p.q.m.t.) sqaruesi ishin imamët që kaluan në vendin e tij.

Për hir të vërtetës rrëfej se kjo është një gjë për t’u çuditur! Shprehem kështu sepse vetë ai në një vend tjetër të veprës së tij ka treguar se e ka cilësuar si të dobët versionin në formën: “Librin e Allahut dhe sunnetin tim” dhe ka treguar kështu: “Ndonëse është i vërtetë si përmbajtje nuk ka ndonjë hadith të vërtetë në këtë çështje. Versioni që është i vërtetë është versioni në formën: “Librin e Allahut dhe farefisin tim”.

Prezantuesi: Imzot, mund të bëhet një përfundim tjetër në lidhje me përcjelljen: “Librin e Allahut dhe sunnetin tim”, ose “Librin e Allahut dhe farefisin tim”. Meqenëse shmangia ka ndodhur kjo nënkupton se bashkësia muslimane nuk ishte e lidhur me këta.

I ftuari: I dërguari i Allahut (p.q.m.t.) po na paraqit një recetë. Duke qenë se jemi shmangur nga udha kjo përkthehet se nuk jemi lidhur. Miqtë tanë të nderuar le ta dinë se këto fjalët tona nuk u drejtohen vetëm muslimanëve sunnitë, por edhe anëtarëve të Shkollës së Ehli Bejtit.

Si përfundim po përcjell dhe një fragment nga i njëjti dorëshkrim. Shkimtari shkruan kështu: “Kur’ani bashkë me sunnetin, nuk është njëlloj si sunneti bashkë me “rejin” (mendimin vetjak). Këto dy gjendje nuk janë të njëjtat ndodhi kurrën e kurrës. Ne nuk duhet që t’i ndajmë Librin dhe sunnetin nga njëri-tjetri, por t’i marrim si një burim i vetëm”. (23)

Meqenëse fjalët që ka thënë për sunnetin janë të vlefshme dhe për farefisin, atëeherë ne duhet të themi se nuk duhet që t’i ndajmë Kur’anin dhe farefisin nga njëri-tjetri, por t’i marrim si një burim i vetëm.

Ndjekësit tanë të nderuar, kështu pra ne kryem paraqitjen e mendimeve të pandashmërisë nga njëri-tjetri të versionit “Librin e Allahut dhe sunnetit”, të dijetarëve të mëdhenj të rrymës uehhabiste ashtu edhe të versionit: “Librin e Allahut dhe farefisit”.

Burimet e Referuara Për Këtë Artikull:

1- Imam Ahmed Ibn Hanbeli, “Musned Imam Ahmed Ibn Hanbeli” (Zinxhiri i Imam Ahmed Ibn Hanbelit), vëll. 17, fq. 4170, Vërtetimi Nga Shejh Shuajb Arnauti, (viti i botimit 1429 sipas mërgimit islam / viti 2008 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Dytë.

2- Ebu Isa Muhammed Ibn Isa Tirmidhiu, “Xhamiu’l-Kebiri Sunenu’t-Tirmidhi” (Përmbledhësi i Madh i Sunneteve të Tirmidhiut), vëll. 6, fq. 227, Vërtetimi Nga Shejh Shuajb Arnauti, (viti i botimit 1430 sipas mërgimit islam / viti 2009 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Shtëpia Botuese: “Muessesetu’r-Risale” (Instituti i Shpalljes.

3- Nuruddin Semhudiu, “Xheuahiru’l-Ikdejni fi Fadli’sh-Sherefejni Sherefu’l-Ilmi’l-Xhelili ue’n-Nesebu’n-Nebeui” (Gurët e Çmuar të Dy Besimeve në Dy Farefiset e Nderuara, Nderimi i Dijes së Qartë dhe i Farefisit të Lajmëtarit), fq.24, Vërtetimi Nga Mustafa Abdulkadir Ata, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Kutubi’l-Ilmijje” (Vendi i Librave Shkencorë), Bejrut, Liban.

4- Nuruddin Semhudiu, “Xheuahiru’l-Ikdejni fi Fadli’sh-Sherefejni Sherefu’l-Ilmi’l-Xhelili ue’n-Nesebu’n-Nebeui” (Gurët e Çmuar të Dy Besimeve në Dy Farefiset e Nderuara, Nderimi i Dijes së Qartë dhe i Farefisit të Lajmëtarit), fq.24, Vërtetimi Nga Mustafa Abdulkadir Ata, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Kutubi’l-Ilmijje” (Vendi i Librave Shkencorë), Bejrut, Liban.

5- Nuruddin Semhudiu, “Xheuahiru’l-Ikdejni fi Fadli’sh-Sherefejni Sherefu’l-Ilmi’l-Xhelili ue’n-Nesebu’n-Nebeui” (Gurët e Çmuar të Dy Besimeve në Dy Farefiset e Nderuara, Nderimi i Dijes së Qartë dhe i Farefisit të Lajmëtarit), fq.24, Vërtetimi Nga Mustafa Abdulkadir Ata, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Kutubi’l-Ilmijje” (Vendi i Librave Shkencorë), Bejrut, Liban.

6- Ibn Haxher Hejtemiu, “Sauaiku’l-Muhrika Ala Ehli’r-Rafdi, ue’d-Dalali ue’z-Zandaka” (Rrufetë e Ndezura Mbi Kundërshtuesit, Të Shmangurit Dhe Të Pafetë), vëll. 2, fq. 442, Vërtetimi Nga Abdurrahman Ibn Abdullah Turkiu Dhe Kamil Muhammed Harrati, Shtëpia Botuese: “Muessesetu’r-Risale” (Instituti i Shpalljes).

7- Alame Munauiu, “Fejdu’l-KadriSherhu’l-Xhamii’s-Sagiri” (Frymëzimi i Vlerësimit Sqarimi i Përmbledhësit të Madh), vëll. 3, fq. 20.

8- Alame Zerkaniu, “Meuahibu’l-Ledunnijje” (Të Dashurit e Fshehtë), vëll. 9, fq. 249-250, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Kutubi’l-Ilmijje” (Vendi i Librave Shkencorë), Bejrut, Liban.

9- Alame Zerkaniu, “Meuahibu’l-Ledunnijje” (Të Dashurit e Fshehtë), vëll. 9, fq. 250, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Kutubi’l-Ilmijje” (Vendi i Librave Shkencorë), Bejrut, Liban.

10- Imam Tirmidhiu, “Xhamiu’l-Kebiri Sunenu’t-Tirmidhi” (Përmbledhësi i Madh i Sunneteve të Tirmidhiut), vëll. 6, fq. 337.

11- 11 Sure Nahl, Ajeti 44.

12- 12 Sure Ahzab, Ajeti 36.

13- Alame Abdulaziz Ibn Abdullah Ibn Abdurrahman Ibn Bazi, “Mexhmatu’l-Fetaua” (Përmbledhja e Miratimeve), vëll. 1, fq. 378, Mbledhja Nga Muhammed Ibn Said Shuejiri, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Esdai’l-Muxhteme” (Vendi i Mbledhjes së Luanëve).

14- Alame Abdulaziz Ibn Abdullah Ibn Abdurrahman Ibn Bazi, “Mexhmatu’l-Fetaua” (Përmbledhja e Miratimeve), vëll. 6, fq. 267-268, Mbledhja Nga Muhammed Ibn Said Shuejiri, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Esdai’l-Muxhteme” (Vendi i Mbledhjes së Luanëve).

15- Alame Abdulaziz Ibn Abdullah Ibn Abdurrahman Ibn Bazi, “Mexhmatu’l-Fetaua” (Përmbledhja e Miratimeve), vëll. 6, fq. 267-268, Mbledhja Nga Muhammed Ibn Said Shuejiri, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Esdai’l-Muxhteme” (Vendi i Mbledhjes së Luanëve).

16- Alame Abdulaziz Ibn Abdullah Ibn Abdurrahman Ibn Bazi, “Mexhmuatu’l-Fetaua ue Makalatun Muteneuuietun” (Përmbledhja e Miratimeve Dhe Artikuj Të Shumëllojshëm), vëll. 8, fq. 154-155, Mbledhja Nga Muhammed Ibn Said Shuejiri, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Esdai’l-Muxhteme” (Vendi i Mbledhjes së Luanëve).

17- Alame Abdulaziz Ibn Abdullah Ibn Abdurrahman Ibn Bazi, “Mexhmatu’l-Fetaua” (Përmbledhja e Miratimeve), vëll. 8, fq. 154-155, Mbledhja Nga Muhammed Ibn Said Shuejiri, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Esdai’l-Muxhteme” (Vendi i Mbledhjes së Luanëve).

18- Dr. Salih Ibn Feuzan Ibn Abdullah Feuzani, “Muhaderatun fi’l-Akideti ue’d-Daueti” (Të Përgatiturit në Kredo dhe Thirrje), vëll. 2, fq.35, (viti i botimit 1428 sipas mërgimit islam / viti 2007 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Asime” (Vendi i Kryeqytetit), Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

19- Dr. Salih Ibn Feuzan Ibn Abdullah Feuzani, “Muhaderatun fi’l-Akideti ue’d-Daueti” (Të Përgatiturit në Kredo dhe Thirrje), vëll. 2, fq.35, (viti i botimit 1428 sipas mërgimit islam / viti 2007 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Asime” (Vendi i Kryeqytetit), Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

20- Dr. Salih Ibn Feuzan Ibn Abdullah Feuzani, “Muhaderatun fi’l-Akideti ue’d-Daueti” (Të Përgatiturit në Kredo dhe Thirrje), vëll. 3, fq. 430, (viti i botimit 1428 sipas mërgimit islam / viti 2007 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Asime” (Vendi i Kryeqytetit), Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

21- Alame Muhammed Emin Shinkiti, “Eduau’l-Bejani fi’l-Idahi’l-Kur’ani bi’l-Kur’ani” (Thirrjet e Sqarimit të Kur’anit me Kur’an), vëll. 7, fq. 460, Botimi Nga Bekr Ibn Abdullah Ebu Zejdi, Shtëpia Botuese: “Daru’l-Alemi’l-Feuaidi” (Vendi i Botës së Dobive).

22- Shejh Muhammed Nasiruddin Albani, “Menziletu’s-Sunneti fi’l-Islami” (Vendi i Sunnetit në Islam), fq. 14.

23- Shejh Muhammed Nasiruddin Albani, “Menziletu’s-Sunneti fi’l-Islami” (Vendi i Sunnetit në Islam), fq. 18.

Sqarime të Nevojshme:

(f.m.t.) - falenderimi mbi të
(k.m.t.) - krenaria mbi të
(l.m.t.) - lartësimi mbi të
(p.m.t.) - paqja mbi të
(p.q.m.t.) - paqja qoftë mbi të

Vijon...



Burimi : Medya Şafak