Udhëheqja frymëzuese e Imam Khomeinit

  • None
nga Zafar Bangash | Publikuar në Qershor 6, 2014, mesnatë

Duke pasur parasysh numrin e vogël të udhëheqësve të mirë në botën islame, Imam Khomeini, i cili iu bashkua shoqërisë qiellore në qeshor të vitit 1989, ofron një shembull të mirë të një udhëheqësi të madh.

Imam Khomeini ishte një përsonalitet i lartë, i cili e ndryshoi rrjedhën e historisë në mënyrë të thellë. Ndërkohë që muslimanët nëpër botë festojnë 25 vjetorin e largimit të tij (3 qeshor) nga kjo botë, trashëgimia e tij në skenën globale mbetet e fortë. Mund të themi me plot besim se revolucioni ynë ishte nga më të suksesshmit e shekullit XX. I pakrahasueshëm dhe i paarritshëm nga askush.

Ai ishte një përsonalitet shumëdimensional: muxhtehid, fakih, A’rif, burrë shteti, revolucionar, po ashtu edhe poet. Shumë nga veprat e tij akoma sot mbeten të panjohura për shumicën e njerëzve. Për botën e jashtme dhe atë muslimane, ai njihet më mirë, dhe me të drejtë, si ushëheqësi i cili solli revolucionin islamik në Iran në vitet 1978-1979. Kjo është me të vërtetë një arritje e jashtëzakonshme në historinë bashkohorë muslimane, sepse deri në ato momente muslimanët kishin parë vetëm humbje dhe poshtërim. Që nga humbja e Osmanëve turq në vitin 1878 në Ballkan nga Perandoria Austro-Hungareze, e deri te shfuqizimi i Halifatit në Turqi nga Mustafa Kemal Ataturku në mars të vitit 1924, muslimanët ishin në tërheqje kudo.

Fyerja e madhe e kemalizmit ndaj Umetit filloi të përmirësohej ndjeshëm vetëm pas krijimit të Pakistanit në gusht të vitit 1947, kur sundimi kolonial britanik mori fund në Indi. Këto shpresa u thyen shumë shpejt kur elita në pushtet e shtetit të ri të sapo krujuar të Pakistanit filloi të vërë në zbatim politika që zhgënyen njerëzit në të gjithë botën. Poshtërime të tjera i prisnin muslimanët: në qeshor të vitit 1967 humbja e ushtrisë arabe ndaj Zionistëve dhe dorëzimi në dhjetor të vitit 1971 i 90 mijë trupave pakistaneze kundër trupave pushtuese indiane në atë që ishte Pakistani Lindor (Bangladeshi). Këto janë me të vërtetë episode të errëta në historinë bashkohore islame, të cilat muslimanët më parë do të preferonin t’i harronin se sa t’i kujtonin.

Në këtë sfond të errët, Revolucioni Islamik erdhi si një rreze drite. Ajo që kuptohet më pak është mjedisi në të cilin Imam Khomeini pati sukses. Nuk ishte thjeshtë ndryshimi i një regjimi tjetër, si në shumë vende të tjera në botën muslimane në dekadat e mëparshme. Shumë ishin grushte shteti ushtarake, apo zhurma pallatesh ku një grup elitash zëvendësonte një tjetër, thjeshtë për të vazhduar të njëjtat politika anti- publike dhe anti-islame që ishin tashmë në modë.

Në mënyrë që të vlerësojmë trashëgiminë e Imam Khomeinit, duhet ta shqyrtojmë shkurtimisht historinë e 200 viteve të fundit, sidomos në lidhje me botën musimane. Kjo do të na mundësonte të kuptojmë sfidat e mëdha me të cilat u përball Imam Khomeini dhe si i mposhti ato për të sjellë Revolucionin Islamik. Shumë prej vendeve muslimane dolën nga zorrët e kolonializmit në 60 apo 70 vitet e fundit. Nga mesi i shekullit XX, trazirat e revolucionit dukeshin pothuajse kudo; lëvizjet nacionaliste kërkonin pavarësi. Të dobësuar nga gjakderdhja e Luftës së Dytë Botërore, kolonialistët filluan të braktisnin kontrollin fizik të kolonive të tyre.

Hollandezët u dëbuan nga India Lindore; nënkontinenti i nda, duke çuar në krijimin e Indisë dhe Pakistanit. Vendet e tjera në Afrikë dhe Azi i ndoqën nga pas: Malaja (që me vonë do të quhej Malajzi), Kenia, Tanzania, Nigeria, Somalia dhe një mori vendesh të tjera. Por, sipërmarrja kolonialiste nuk ishte prejtësisht e pasukseshme, të paktën nga pikëpamja e kolonialistëve. Edhe pse ishin të detyruar të largoheshin, europianët lanë pas elita vendase, të cilët e vazhduan “misionin civilizues” të njëriut të bardhë. Në 200 vite kolonizim, kolonizatorët jo vetëm që ndryshuan sistemin socio-politik dhe ekonomik, por gjithashtu zëvendësuan edhe sistemin e edukimit, duke i zëvendesuar gjuhët vendase me gjuhën e kolonizuesit, duke ndryshuar shijet, zakonet si dhe kulturat e shoqërive të kolonizuara. Ata krijuan një klasë njerëzish, të cilët dukeshin si venasit, por që silleshin dhe vepronin si mjeshtra të bardhë kolonialistë. Më pak fjalë, ata ishin të përsosur “anglezë esmer.” Pavarësia ishte një mit dhe një mashtrim mizor.

Irani nën sundimin e Shahut nuk përbënte përjashtim. Ndërkohë që ishte i pasur me burime të mëdha naftë dhe gazi, shumica dërrmuese në Iran dergjej në varfëri; vetëm një klasë e vogël parazitare rreth Shahut fitonte pasuri të mëdha. Vetë Shahu, pavarësisht titullit që i kishte vënë vetës së vet “Shahinshah” (mbreti i mbretërve), dhe faktit që ishte pasardhës i Kirit të Madh, ishte krejtësisht i nënshtruar ndaj Perëndimit.

Ishte ky realitet, i cili bëri që Imam Khomeini të dalë në skenë. Gjatë studimit të jetës së tij, njeriu gjen se aktivizmi i tij politik karakterizohej nga një studim i thellë i Islamit dhe një vetëdije e lartë e realitetit të jetës së përditshme, duke përfshirë vendimet e mëdha politike dhe ndikimin e tyre në jetën e njerëzve. Ndryshe nga paraardhësit e tij, apo bashkëkohësit në vendet e tjera të botës muslimane, veçanërisht botës “sunite”, Imami kishte tre pengesa të mëdha për të kapërcyer. E para ishte e brendëshme dhe kishte të bënte me mendimin politik shiit; e dyta kishte të bënte me regjimin shtypës dhe aparatin e tij shtetëror, si dhe e treta ishte dhe mbetet imponimi i rendit botëror të Perëndimit, i cili dominon dhe manipulon politikat e shteteve të dobëta.

Kapërcimi i inercisë së historisë, veçanërish kur ajo është konsoliduar në shekuj me ideologji, është me të vërtetë një detyrë madhështore. Imami e arriti këtë me urtësi (hikme) dhe kurajo. Ai mobilizoi të rinjtë e Iranit – burra dhe gra – duke i frymëzyar ata që të përfshihen nëçështjet e tyre në mënyrë që shtypja dhe shfytëzimi të marrin fund. Ishin të rinjtë ata që e mundën ushtrinë e armatosur  të Shahut gjatë revolucionit dhe kjo vazhdon vazhdon të qëndrojë si mburojë kundër politikave shkatërruese të Perëndimit. Edhe pa u edukuar në Perëndim, Imami e kuptoi sistemin ekonomik dhe politik të Perëndimit shumë më mirë se disa muslimanë të edukuar në Perëndim. Ishte mbështetja e tij e plotë te Allahu që ia mundësoi atij të kapërcejë sfidat e jashtme për të krijuar shtetin islam. 



Burimi : Crescent Online