Ibn Ḥazmi: Kjo është arsyeja se përse ‘Umeri filloi të flasë. Kjo ishte në rastin e shkrimit të shkrimit, aiu bë shkak për parakalimin ndaj mirësisë së formuluar se bashkësia muslimane nuk do të shmangej kurrë.Ky ḥadīth në këndvështrimin tonë vijon ta ruajë ende rëndësinëdhe është shndërruar në një plagë në zemrën tonë.

Prezantuesi: Me emrin dhe ndihmën e Allāhut, Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit. Falenderimi i takon Allāhut. Përshëndetja dhe paqja qofshin mbi të nderuarin Muḥammed Muṣṭafāin (p.q.m.t.) të dërguarin besnik të Allāhut (p.q.m.t.), familjen e tij të dëlirë dhe bashkëkohësit e tij të përgjedhur.

Prezantuesi: Ndjekës të nderuar iu përshëndesim me selāmin (paqen) e Allāhut në këtë programin e ri me titull: “Muṭahārātun fi’l-‘Aḳīdeti” (Dëlirësitë e Kredos). Es-selāmu ‘alejkum ue raḥmetullāhi ue berekātuhu. (Paqja, mëshira dhe begatia e Allāhut qoftë mbi ju). Në programin e kaluar ne bëmë fjalë për Fatkeqësinë e Ditës së Enjte, për ngjarjet që ndodhën në atë ditë dhe për mendimet që kanë të bëjnë me atë çështje. Nga studiot e Keuther Tv të Ḳumit, ne e përshëndesim dhe Imzot Ājetullāh Kemāl Ḥajdarin duke i thënë: “Mirëseerdhët”. Nëse do Allāhu (f.m.t.) në programin pasardhës ne do të hetojmë një çështje tjetër. I nderuar imzot çështjet janë të lidhura me njëra-tjetrën dhe koha e programit tonë është mjaft e shkurtër. Imām Neueuiu citon: “Fjalëte ‘Umerit lidhur me këtë çështje janëquajtur si një dëshmi për virtytin dhe kuptimin e tij të thellë me njëzëshmëri nga ana e dijetarëve të “kelāmit” (apologjetikës).Imzot a mund të na bëni përmbledhjen e programit të shkuar dhe a mund të na thoni vallë nëse ky pretendim është me të vërtetë i saktë?!”

Imzot Sejjid Kemāl Ḥajdari: Edhe mbi ju qoftë paqja! Mirë se ju gjeta. Kërkoj mbrojtje nga Allāhu i Lartësuar, i Cili dëgjon dhe di gjithçka, nga shejṭāni i mallkuar dhe e filloj programin me ndihmën e Allāhut, Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit. Përshëndetja dhe paqja qofshin mbi të nderuarin Muḥammed Muṣṭafāin (p.q.m.t.) dhe mbi familjen e tij të pastër!

Para së gjithash lejomëni dhe njëherë që të bëjmë me shenjë tek kjo e vërtetë, pra se kjo ngjarje i ka ndarë në dy palëbashkëkohësit e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.).E thënë ndryshe një palë e kishte parë të duhur domosdoshmërinë në lidhjen fort pas urdhrit të të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) dhe kishte shprehur: “Silljani dhe le ta shkruajë”, kurse pala tjetër ishte munduar që ta pengonte me këmbëngulje kërkesën për shkrimin e shkrimit e për të cilën i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) kishte thënë: “Që nuk do të shmangeni kurrë pas saj”.

Fillimisht nëse duam të analizojmë dhe lexojmë në mënyrë të saktë, shumicën e ngjarjeve që kanë ndodhur pas ndërrimit jetë të të nderuarit të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), atëherë duhet të tregojmë shumë kujdes ndaj ngjarjeve rrënjësore si “Fatkeqësia e Ditës së Enjte”. Në rast të kundërt ne nuk mund t’i kuptojmë në mënyrë të saktë ngjarjet e lartpërmendura. Në veçanti unë kam një thirrje drejtuar ekspertëve të lapsit, diturisë dhe kërkuesve të të vërtetës. Nëse doni që të mësoni dhe zotëroni rrënjët e këtyre çështjeve...Lërmëni që t’ua theksoj në mënyrë të përsëritur që qoftë nga ana intelektuale, qoftë nga ana historike, qoftë nga ana shoqërore, ne në këto hetimet dhe kërkimet tona duhet që të zbresim në rrënjët e këtyre çështjeve, duhet që të mësojmë se ku dhe nga kanë nisur rrënjët e këtyre çështjeve. Kjo ngjarje është nga ndasitë më të rëndësishme në pikën e kuptimit të mbarë këtyre ngjarjeve që janë zhvilluar deri në ditët e sotme. Ky kundërshtim dhe fërkim në gjirin e muslimanëve, i cili është dhe njëri nga shkaqet më të rëndësishme, është pikërisht kjo ngjarje që ka ndodhur në çastet e fundit të jetës së të nderuarit të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.).

Fillimisht dua që t’iu lajmëroj për këtë. Disa janë orvatur që të thonë se rrënja e fjalës dhe foljes “h xh r” nuk dëshmon për një kuptim të shëmtuar. Kjo përpjekje është e pavend.Shprehemi kështusepse fjalëza bart një kuptim negativ, hem në kuptimin gjuhësorhem në kuptimin terminologjikdhe nuk është i mundur pranimi i një thënie të tillë lidhur me të dërguarin e Allāhut (p.q.m.t.).

Përpara nesh gjendet vepra metitull: “Subulu’l-Hudā” (Udhët e Udhëzimit) eMuḥammed Jusūfit(v.v. 942 m.i.),e cila është njëra nga burimet më të rëndësishme e kësaj fushe.

Autori kumton kështu: “Teksa disa e lexojnë fjalën në trajtën: “e hexhera” thënien që ceket në ḥadīth, disa të tjerë e kanë lexuar fjalën në trajtën: “e huxhrān”. Fjala “huxhr” ka kuptimin e gjendjes së jermit që zë vend në fjalët e të sëmurit. Këto lloj fjalësh nuk janë gjithëpërfshirëse. Kështu që duke qenë se nuk sigurojnë dobi atëherë këtyre lloj fjalëve nuk iu kushtohet rëndësi. Shtojmë se është e pamundur përcjellja e këtyre fjalëve nga i nderuari i dërguar (p.q.m.t.). (1)

Kumtojmë se nuk ka asnjë rëndësi nëse në ḥadīthin e sipërcituarfolja kalon në trajtën “jehxhuru” (a po flet përçart) ose në trajtën “e hexhera” (a foli përçart?!) Shkrimtari bën të ditur se nuk asnjë gjasë të tillë që ka të bëjë me zotëriun e lajmëtarëve dhe të dërguarve, me krijesën më të mirë të të brezave të mëparshëm dhe të mëvonshëm.

Megjithatë autori pohon kështu në vijim: “Fjalia “e hexhera” (a foli përçart?!) duhet të kuptohet me anën e pyetjes, domethënë kuptimi i kësaj fjalie është mohimi dhe anulimi. Pra kjo fjali ka kuptimin se i nderuari i dërguar (p.q.m.t.) nuk flet përçart. Ata nuk kanë kundërshtuar pikën e lidhjes me urdhrin e të nderuarit të dërguar (p.q.m.t.), ata nuk iu janë kundërvënë shkrimit të këtij shkrimi të tij”. (2)

Domethënë teksa bashkëkohësit që ishin të pranishëm pranë të nderuarit të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) thonin:“e hexhera” kishin patur për qëllim: “Ai nuk flet përçart”. Nëse gjendja është kështu: “O mjeshtër! Vallë përse i nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) u mbyt në hidhërim dhe i tha: “Ngrihuni nga unë dhe shkoni!” Me të vërtetë ky është një koment mjaft i çuditshëm!

Dhe o ti mjeshtër! Nëse gjendja është ashtu si thua ti, atëherë bashkëkohësit menjëherë do të rendnin për çuarjen në vend urdhrin e të nderuarit të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), kështu që dhe i nderuari (p.q.m.t.) do t’i kishte thënë: “Allāhu ua shpërbleftë me të mira”.

Në këtë çast le të shikojmë veprën me titull: “Sherḥu’ṣ-Ṣahīhi’l-Muslimi” (Sqarimi i Përmbledhjes së Ḥadītheve të Vërteta të Muslimit) e Imām Neueuiut. Ky i fundit citon si më poshtë: “Fjalët e ‘Umerit lidhur me këtë çështje janë quajtur si një dëshmi për virtytin dhe kuptimin e tij të thellë me njëzëshmëri nga ana e dijetarëve të “kelāmit” (apologjetikës)”. (3)

Ju lutemi shiheni me kujdes dhe mirë këtë thënie,sepse unë e kam shënuar dhe më parë këtë thënie. Pra shkrimtariflet për njëzëshmërinë. Ky është një pretendim. Me qëllim që të mund të parë nëse ka një njëzëshmëri të tillë ne duhet të hulumtojmë. Ah sikur autori në vend të fjalës “njëzëshmëri” të kishte thënë “ky është mendimi im” dhe “ixhtihādi im”.

Në këtë program ne do të mundohemi që të hetojmë nëse bëhet apo nuk bëhet fjalë për një njëzëshmëri të tillë. Unë do të cek veprat dhe sqarimet e katër ose pesë dijetarëve të cilët që të tërë ecin dhe nisen me nxitjen e mbrojtjes së bashkëkohësve për sa i përket çështjes në fjalë.

Burimi ynë i parë është vepra me titull: “Minhāxhu’s-Sunneti” (Mënyra e Sunnetit) e Ibn Tejmijjes.Vallë si e vlerëson autori këtë ngjarje të udhëhequr dhe në të cilën të paktën mori pjesë dhe prijësi i dytë?! Vallë a e vlerëson ai qëndrimin dhe sjelljen e prijësit të dytë si një virtyt dhe rrëfim, ose mundohet që të kërkojë një arsyetim dhe një rrugëdalje për gabimin e tij?! E thënë ndryshe ai orvatet që të shkojë në udhën e zëvendësimit, duke qenë se ai ka kuptuar dhe shikuar se qëndrimet e kësaj pale bartnin një gabim dhe faj të rëndë. Ai përpiqet që të shkojë tek prijësi i dytë.

Ai pasi ka përcjellur ngjarjen shprehet si në vijim: “Kurse për sa i përket fjalëve të ‘Umerit, rrëfejmë se ai nuk ka mundur që ta përcaktojë saktësisht, nëse fjalët e të nderuarit të dërguar (p.q.m.t.) buronin nga sëmundja e rëndë apo ishin si fjalët e tij të zakonshme”. (4)

Pra ashtu siç shihet qartë autori nuk e përcjell ngjarjen si një rrëfim, por mundohet që të shpikë arsyetime.

Ndërsa me fjalët: “sëmundje e rëndë” ai synon gjendjen e jermit. Sepse duke u nisur nga kjo gjendje i nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.), meqenëse ishte nën ndikimin e dhimbjeve e kishte ngatërruar dhe përzier të vërtetën me të kotën!

Me fjalë të tjera mbarë fjalët e të nderuarit të dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) nuk janë një produkt i shpalljes. Ai orvatet që të pohojë se disa nga fjalët e tij mund të jenë përzier me gjëra që nuk janë të vërteta. Pra Ibn Tejmijje përcakton në mënyrë të hapur dhe të qartë se prijësi i dytë ka qenë në mëdyshje mbi fjalët e të nderuarit të dërguar (p.q.m.t.).Vallë a i kishte thënë i nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.)këto fjalë, teksa i kishte aftësinë e tij mendore në vend, apo i kishte thënë nën ndikimin e dhimbjeve të rënda, si pasojë e gjendjes së tij i shtrirë në shtratin e vdekjes?!

Këto fjalë të të të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) hyjnë në përfshirjen e fjalëve të thëna: “Ai nuk flet nga vetja, por vetëm atë që i shpallet”, ndërsa gjasës së mundësisë së ardhjes në këtë mënyrë të një kundërshtimi, ai mundohet që t’i japë këtë përgjigjje: “Sëmundja është e lejuar për të dërguarit. Për këtë arsyeja prijësi i dytë ka thënë: “Çfarë po ndodh, a mos po flet përçart?!” dhe ka rënë në mëdyshje në këtë çështje”. (5)

Fjalia: “Sëmundja është e lejuar për të dërguarit” është një demagogji me kuptimin e plotë të fjalës. Gjithashtu dhe ne e pranojmë se të dërguarit (p.q.m.t.) mund të sëmuren. Mirëpo çështja jonë ka të bëjë me çështjen nëse të dërguarit (p.q.m.t.), duke qenë nën ndikimin e sëmundjes, a mund të ngatërrojnë të vërtetën me të kotën dhe nëse fjalimet e tyre a janë apo nuk janë të lejuara?! Vallë a mund ta shikoni demagogjinë e Ibn Tejmijjes?! Vallë a e shikoni se si ai e shndërron çështjen në sëmundjen e të dërguarve (p.q.m.t.), në një kohë kur ajo është gjendja e jermit?! Vepra e tij me titull: “Minhāxhu’s-Sunneti” (Mënyra e Sunnetit), është mbushur me këto lloj demagogjish. Vallë a e shikoni se si ai ka kaluar nga sëmundja në gjendjen e jermit!

Ashtu siç kanë thënë dijetarët e logjikës, ai e heq pararojën dytësore dhe kalon nga sëmundja në zënien fill të të folurës përçart dhe gjendjes së jermit nën ndikimin e dhimbjeve.

Ky fragment është një thënie e hapur e një njeriu i cili orvatet që të mbrojë prijësin e dytë. Pra një njeri që është njëri nga imāmët (kryesuesit, udhëheqësit) e dijetarëve uehhābistë dhe përfaqësuesit e botëkuptimit fetar emeuist, sqaron hapur dhe qartë se prijësi i dytë ka rërë në mëdyshje për sa i përket çështjes nëse i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) i kishte aftësitë e tij mendore në vend apo kishte folur teksa këto të fundit u mungonin.

Në vazhdim ai pohon kështu: “Ai kishte dyshime në këtë çështje. Ai nuk kishte një mendim të saktë nëse ai po fliste përçart. Dyshimet e ‘Umerit në këtë çështje janë të lejuara. Sepse ne besojmë se vetëm i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) është i pafajshëm. Veçanërisht gjëja që hodhi dyshime mbi ‘Umerin ishte sëmundja e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.). I nderuari i dërguar (p.q.m.t.) ishte i sëmurë. ‘Umeri nuk kishte mundur që ta përcaktonte saktësisht, nëse këto fjalë të të dërguarit tëAllāhut (p.q.m.t.) ua kishin dhënë dhimbjet e sëmundjes, apo ishin fjalë bindja ndaj të cilave ishte detyrë”. (6)

Ashtu siç do të lexojmë dhe në të ardhmen, ai njeri i cili ka mendimin e prerë se i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) ka folur përçart del nga feja. Ngjallja e dyshimeve në këtë çështje është shqetësuese. Madje vetëm thënia se i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) ka folur përçart nuk ka gjasa. Jo më të jetë i mundur mendimi i prerë se atij iu është ngjitur një njollë e tillë!

Me pak fjalë shkrimtari përpiqet që të thotë këtë: “Nëse do të kundërshtosh duke thënë se përse njëri nga bashkëkohësit e mëdhenj e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) kishte ngritur dyshime unë them se: “Ne nuk besojmë se ‘Umeri ishte i pafajshëm dhe ky është njëri nga vendet ku ‘Umeri ka gabuar”.

Shikoni se si ai ka shqyrtuar çështjen. Si rrjedhojë përsërisim se kjo çështje nuk dëshmon për kuptimin e thellë dhe virtytin e ‘Umerit por për gabimin e tij.

Burimi ynë i dytë është vepra me titull: “Iḥkāmi” (Gjykimi) e Ibn Ḥazmit. Në veprën e lartpërmendur çështja ceket në dy vende. Unë do të mjaftohem vetëm me leximin e fragmentit pa vënë shënime.

Autori pasi përcjell përcjelljen shprehet si më poshtë: “Një pjesë e të pranishmëve atje thanë: “si është gjendja e tij?! A po flet ai përçart?!”

Ebū Muḥammedi tha: “Kjo sjellje hyn në përfshirjen e “poshtërimit, turpërimit” (rrëshqitjes së këmbës/gabimit/të metës) të dijetarit ndaj së cilës njerëzit duhet të tregojnë kujdes. Në diturinë e përjetshme ishte e pranishme dituria se do të shfaqej një kundërshtim në gjirin e bashkësisë muslimane, ku një palë do të shmangej, kurse pala tjetër do të gjente udhëzimin. Kjo është arsyeja se përse ‘Umeri filloi të fliste.Kjo ishte në rastin e shkrimit të shkrimit, ai u bë shkak për parakalimin ndaj mirësisë së formuluar se bashkësia muslimane nuk do të shmangej kurrë. Ky ḥadīth në këndvështrimin tonë vijon ta ruajë ende rëndësinë dhe është shndërruar në një plagë në zemrën tonë”.(7)

Pra ashtu siç shihet Ibn Ḥazmi nuk e shikon çështjen si një virtyt por si një njollë, turpërim. Për hir të Allāhut thuamëni se ku qëndron pajtimi i dijetarëve se kjo çëshje është njëra nga virtytet e ‘Umerit!

Për sa i përket çështjes së diturisë hyjnore, vallë a nuk e dinte i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) gjënë në diturinë hyjnore, që ai merrte guximin e thënies së fjalëve të tilla?! Arsyetimi që Ibn Ḥazmi ka sjellë në të folurën e ‘Umerit, është marrja jetë e caktimit dhe vlerësimit hyjnor.

Unë nuk mund ta kuptoj nëse e folura e ‘Umerit ishte një caktim dhe vlerësim hyjnor, vallë si parakaloi ai ndaj një numri të lartë mirësish?!

Pavarësisht këtyre sqarimeve rishtas Imām Neueuiu, qëndrimin e ‘Umerit e paraqit si një kuptim të thellë dhe një virtyt, ndërsa Ibn ‘Uthejmini e paraqit si një aftësi për të mund të parë të ardhmen.

Vendi i dytë: Shkrimtari pasi përcjell ḥadīthin përshkruan si vijon: “Kurse një pjesë e të paditurve e kundërshtuan me ājetin fisnik,ḥadīthin e përmendur të të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.). Ata u munduan që ta tregonin si të saktë veprimin e ‘Umerit”.

Ebū Muḥammedi thotë: “Dy kundërshtimet që vinin nga këto dy palë, u ngjanin më tepër kundërshtimit të mohuesve dhe ateistëve se kundërshtimit të muslimanëve. Një kundërshtim i tillë i një muslimani i cili ka një besim të vërtetë, është një gjasë e largët sipas nesh. Pala e dytë në fakt e akuzon me padituri të dërguarin e Allāhut (p.q.m.t.)... Sepse ajo pretendon se i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) është gabuar në çështjen e shkrimit që deshi të shkruajë, apo iu janë ngatërruar fjalët në gjuhën e tij, ose fjalët e ‘Umerit janë më të sakta se fjalët e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.)! Sidoqoftë që të dyja këto fjalë janë një mohim i qartë”. (8)

Ashtu siç shihet Ibn Ḥazmi këta kundërshtues nuk i cilëson si njerëz të diturisë, por si të paditur! Pra autori ka përcaktuar dy kundërshtime dhe i ka cilësuar si të paditur ata të cilët shtruan kundërshtimin e dytë. Sërish shkrimtari fjalën e dytë e cilëson si një kundërshtim të cilin nuk mund ta pretendojë një njeri që është musliman. Sepse në ājetin e nderuar citohet kështu: “

“Allah ve Resûlü bir işe hüküm verdiği zaman, mümin bir erkek ve kadına o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Resûlü'ne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.” (Aḥzāb / 36)

Pra autori nuk do që ta akuzojë me mohim këtë palë. Por ai kumton se kjo vepër është vepra e atyre që nuk besojnë të dërguarin e Allāhut (p.q.m.t.).

Këta nuk janë në dijeni se e kanë akuzuar të dërguarin e Allāhut (p.q.m.t.) se ka shpalosur një sjellje të paditur. Madje ata as nuk janë në dijeni të fjalëve të tyre se dhe thënia e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.): “që të mos shmangeni kurrë pas meje...” ka kuptimi se ai është gabuar.

Ne në programet paraardhëse, teksa ishim duke e shtjelluar këtë çështje, kishim përdorur thënie të lehta dhe të matura, duke bërë të ditur se sjellja e kësaj pale është në kategorinë e “ixhtihādit kundrejt naṣṣit”. Megjithatë Ibn Ḥazmit nuk i dhimbsen këta dhe bën të qartë se fjalët e tyre bartin kuptimin e akuzimit me padituri dhe përgënjeshtrim të të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.).

Burimi ynë i tretë është vepra me titull: “‘I‘tiṣām” (Lidhja e Fuqishme) e Imām Shāṭibit. Shkrimtari pasi përcjell ḥadīthin shprehet si më poshtë: “Allāhu i Lartësuar e dinte gjënë që po i shpallte atij. Por bashkësia muslimane doli jashtë urdhrit të tij dhe hyri në përfshirjen e urdhrit: “Por ata do të vazhdojnë që të kenë kundërshtime”. (Hūd, 118) (9)

Pra përkufizojmë se ishin shpallje fjalët e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) të thëna në formën: “Sillmëni një laps dhe një letër që t’iu shkruaj një shkrim që nuk do të shmangni kurrë pas meje”.

Përsëri dhe në veprën e tij me titull: “Muuāfaḳāt” (Sukseset) Imām Shātibi përdor thënie të këtij lloji. (10)

Një dijetar tjetër që ka shënjuar këtë çështje është dhe Ibn Kethīri. Në veprën e tij me titull: “Bidājje ue’n-Nihājje” (Fillimi dhe Fundi) ai pohon kështu në fund të çështjes: “Nëse përcjelljetjanë të vërteta atëherë ai që ka thënë këto fjalë është gabuar.Ai që i ka thënë këto fjalë i ka thënë pa i vërtetuar. Madje ai ika thënë fjalë të tilla si pasojë e tmerrit dhe çudisë së gjërave që ka parë”. (11)

E thënë ndryshe ai që ka thënë fjalën: “e hexhera” (ai po flet ai përçart?!) Mirëpo vetë ai nuk lajmëron se kush është ai që i ka thënë këto fjalë. Edhe ky është një koment tjetër.

Me sqarimet e kryera deri më tani, ne vumë re se nuk është e saktë diagnoza e Imām Neueuiut lidhur me kuptimin dhe konceptimin e thellë të prijësit të dytë. Pra pohojmë se në këtë çëshjte nuk ka njëzëshmëri por ka ndasi.

Prezantuesi: Imzot, ju bëni të ditur se janë krijuar dyshime me fjalët që i nderuari i dërguar (p.q.m.t.) i ka cilësuar: “që të mos shmangeni kurrë pas meje...” dhe në shkrimin që ka dashur të shkruajë. Vallë a ka ndonjë që përcakton mendim të duhur me ju në këtë çështje?!

Sejjid Kemāl Ḥajdari: Ne në programet e mëparshme kemi sqaruar se njëri nga arsyetimet më të rëndësishme të pretenduara të Ehli Sunnetit është ky: “Nëse ky shkrim ishte nga shkrimet që duhej shkruhej patjetër, atëherë përse i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) u tërhoq nga kjo detyrë?!”

Përgjigjje: “I dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) donte të jetësonte një qëllim. Pas ngjalljes së dyshimeve dhe shfaqjes së kundërshtimeve, vallë a ka më rëndësi një shkrim i tillë dhe a ka më vlerë një letër e tillë?! Pra jo vetëm që ky shkrim mbeti duke u nënvlerësuar, por pretendohen dhe qortime drejtuar njeriut që shkruan këtë shkrim. Vallë a ka dijetarë që përcaktojnë se ky dyshim, është arsyeja e heqjes dorë nga shkrimi i të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.)?!”

Përgjigjja: “Po. Unë iu bëj zë Shejkh Ibn Tejmijjes dhe vartësve të tij”.

Në veprën e tij me titull: “Minhāxhu’s-Sunneti” (Mënyra e Sunnetit), Shejkh Ibn Tejmijje pohon si më poshtë: “I nderuari i dërguar (p.q.m.t.)e donte në mënyrë të prerë shkrimin e shkrimit që ikishte folur ‘Āishes.Mirëpo kur e pa se ishin krijuar dyshime, e vuri re se ky shkrim që do tëshkruante nuk do të mund të asgjësonte dyshimet dhe nuk do të kishte asnjë dobi”. (12)

Duke u nisur nga kjo, kumtojmë se arsyeja e heqjes dorë nga shkrimi i shkrimit i të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), qoftë lidhur me mosshmangien e bashkësisë muslimane, qoftë lidhur me prijësinë e Ebū Bekrit... Si përfundim i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) kishte hequr dorë nga shkrimi i këtij shkrimi në atë mbledhje. Pra pas kaq shumë kundërshtimeve dhe akuzimeve, rrëfejmë se arsyeja e heqjes dorë nga shkrimi i shkrimit dërguarit i të Allāhut (p.q.m.t.), ishte mungesa e dobisë. Madje dhe nëse do t’ua shkruante përsëri një shkrim i tillë nuk do të kishte vlerë.

Në thelb themi se arsyeja e heqjes dorë nga shkrimi i shkrimit i të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), është nevojshmëria e asgjësimit të dyshimit në fjalë përpara shkrimit të këtij shkrimi. Pra duke përdorur këtu një thënie më ndryshe, i nderuari i dërguar (p.q.m.t.) kishte filluar të shihte veprat negative të kësaj pune. I dërguari i i Allāhut (p.q.m.t.) donte ta shkruante këtë shkrim që përmbante dobi. Kurse këto dobi ishin të varura nga mosngjallja e dyshimeve. Krahas kësaj ishin shfaqur dhe mllefe të tjera dhe në mendje ishte krijuar dyshimi, se aftësitë mendore të të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) nuk isihin në vend. Pra bëhej fjalë për një kërcënim kundrejt vetë dërgesës. Si rrjedhojë kjo gjëmë ishte më e madhe se gjëma e shkrimit të shkrimit. Nëse do ta shprehim me një gjuhë intelektuale, i nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.), i cili kishte mbetur mes dobisë që do të përmbante shkrimi dhe gjëmës që do të ndodhte kundrejt vetë dërgesës, e kishte vënë re se gjëma ishte më e madhe se këto dobi.

Nëse shkrimi i këtij shkrimi do të kishte qenë detyrë, atëherë i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) do ta kishte shkruar dhe duke thënë kështu shikohet se nuk janë të shëndetshme kundërshtimet e kundërshtuesve. Kështu që Imām Shāṭibi dhe të tjerët kanë vlerësuar se shkrimi i këtij shkrimi ishte shpallje dhe ishte shpallja e Allāhut të Lartësuar.

Prezantuesi: Vallë a është një përjashtim kjo çështje që kemi trajtuar dhe kjo sjellje?! Pra a është ky shembulli i vetëm i mbajtjes së një qëndrimi të tillë kundër të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.)?! Apo ka dhe shembuj të tjerë përveç këtij?! Me fjalë të tjera a është kjo një rrëshqitje dhe gabim, apo tanimë është shndërruar në gjendjen e një huqi dhe vesi?!

Sejjid Kemāl Ḥajdari: Kështu dhe këta e quajnë gabim këtë qëndrim të prijësit të dytë. Madje këta shkojnë më tej duke thënë dhe se i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) u çudit dhe u tmerrua, si pasojë e gjërave që përjetoi dhe se i rrëshqiti këmba. A është kjo sjellje e prijësit të dytë një rrëshqitje për t’u mbrojtur nga dëmi i Allāhut, ose tanimë një sjellje e tillë është shndërruar në gjendjen e një huqi?!

Ç’është e vërteta gjenden një numër i madh çështjesh që mund të studiohen në këtë kontekst dhe mund të ilustrohen një mori shembujsh. Por ne do të cekim vetëm një. Kjo ngjarje zotëron një zinxhir të vërtetë përcjelljeje dhe kalon në veprën me titull: “Ṣaḥīḥu’l-Muslimi”(Përmbledhja eḤadītheve të Vërteta të Muslimit) e Imām Muslimit. Kjo përcjellje është tejet e gjatë. Përcjellje është si vijon: “

Imām Muslimi citon kështu: “...Ebū Kethīri më rrëfeu. Ai tha: “Ebū Hurejre më tregoi kështu: “Ne ishim ulur rreth e rrotull të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) brenda një bashkësie. Pranë nesh ishin dhe Ebū Bekri dhe ‘Umeri. Sakaq i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) u ngrit nga gjiri ynë dhe u vonua pakëz derisa u kthye tek ne. Ne u shqetësuam duke u frikësuar se mos po i ndodhte ndonjë e ligë. Dhe u ngritëm menjëherë... Unë isha i pari që më përfshiu brenga. Unë hyra menjëherë lehtësisht pranë të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), duke u përdredhur ashtu siç përdridhet dhelpra...

I dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) tha: “O Ebū Hurejre!” dhe duke më dhënë mua këpucët e tij urdhëroi: “Çoji këto këpucët e mia. Përgëzoje menjëherë me Xhennet cilido të rastisesh që dëshmon: “Nuk ka zot tjetër përveç Allāhut” duke besuar njëqind përqind me zemër pas këtij kopështi”.

Njeriu i parë që rastisa ishte ‘Umeri. Ai më pyeti: “Çfarë janë këto këpucë o Ebū Hurejre?!” Unë iu përgjigja: “Këto janë këpucët e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.). Ai më dërgoi me këto që ta përgëzoj me Xhennet cilido të rastis që dëshmon: “Nuk ka zot tjetër përveç Allāhut” duke besuar njëqind përqind me zemër”. Më pas ‘Umeri më goditi në mes të gjoksit tim me dorën e tij dhe unë rashë sipër oturakut tim.

‘Umeri më tha: “Kthehu pas o Ebū Hurejre!” kështu që unë u ktheva pranë të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.). Por isha gati në të qarë. ‘Umeri më kishte ndjekur dhe pashë se po vinte pas meje. I nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) më pyeti: “Çfarë të ka ndodhur o Ebū Hurejre?!”

Rastisa në ‘Umerin. Unë ua thashë lajmin me të cilin më çove. Më tej ‘Umeri më goditi ashpër në mes të gjoksit tim me dorën e tij...

I nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) më pyeti: “O ‘Umer! Çfarë të nxiti që të veproje kështu?!”

‘Umeri ia ktheu: “O i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.)! U flijofshin ime ëmë dhe im atë për ty! A e dërgove Ebū Hurejren me këpucët e tua që të përgëzonte me Xhennet cilido të rastiste që dëshmon: “Nuk ka zot tjetër përveç Allāhut” duke besuar njëqind përqind me zemër?!”

I nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) urdhëroi: “Po”.

‘Umeri tha: “Mos bëj kështu! Sepse frikësohem se njerëzit do të qëndrojnë duke i besuar kësaj. Për këtë arsye ata do t’i lënë veprat”. I nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) urdhëroi: “Atëherë lëri këto”.

“Ne u brengosëm dhe u ngritëm menjëherë...”. (13)

Kurse në pjesën e ḥadīthit që nuk kemi përcjellur, Ebū Hurejre si interpretim shton se i ka shkuar pas të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), se e ka parë atë teksa hynte në një kopësht dhe se e ka ndjekur atë nga pas.

Për sa i përket vlerësimit të përmbajtjes së ḥadīthit themi se ne në këtë çast po e lëmë mënjanë. Unë tani për tani vetëm po lexoj përcjelljen që zë vend në veprën me titull: “Ṣaḥīḥu’l-Muslimi”(Përmbledhja e Ḥadītheve të Vërteta të Muslimit) e Imām Muslimit. Pra në këtë çast ne nuk po hetojmë se përse i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) ua dha këpucët e tij Ebū Hurejres kur e pa këtë të fundit. Ne po i kalojmë të tëra këto dukuri, si çfarë lidhje ka mes këtij përgëzimi dhe këpucëve të të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) etj.

Mua duke qenë se nuk ma lejon edukata nuk dua që t’ua përcjell ndjekësve tanë të nderuar se si vijon fjalia: “Më tej ‘Umeri më goditi ashpër në mes të gjoksit tim me dorën e tij...” Ndjekësit tanë të nderuar mund të shkojnë në adresën e shënuar nëse duan të shohin vazhdimin e fjalisë.

I dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) iu drejtua ‘Umerit duke i thënë: “Unë i thashë Ebū Hurejres që të përhapë këtë lajm. Vallë përse u mundove ta pengosh atë?!”

I nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) jep një urdhër, kurse prijës ‘Umeri orvatet që të bëhet pengesë e këtij urdhëri.

Ju lutemi shikoni fjalët e ‘Umerit: “Mos bëj kështu!” Këto fjalë janë më të rënda se toka dhe qiejt. Shikoni se çfarë fjalësh i ka thënë ai, zotëriut të të mëparshmëve dhe të mënonshmëve, më të madhit të lajmëtarëve dhe të dërguarve!

“O i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.)! Vallë a gjetët ndonjë përmirësim në fjalët e tij?!” “O i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.)!” ‘Umeri nuk thotë: “Njerëzit duhet të punojnë”, por thotë: “Mos bëj kështu!” Ai kundërshton hapur urdhrin e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.).

Në këtë pikë unë nuk di se çfarë të them ndjekësit tanë të nderuar. Një njeri i del përpara të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) dhe i thotë: “Mos bëj kështu!”

Pra i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) nuk mund të kuptojë se njerëzit nuk do të punonin duke iu mbështetur një përgëzim të tillë, por ‘Umeri mund të kuptojë këtë!

Ja pra kjo është pika kryesore që duam të arrijmë. Ne e kemi përcaktuar me dhjetra herë këtë. Sipas këtyre nuk ka asgjë të keqe në fajësimin e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), me qëllimin e ruajtjes së respektimit të prijësit të dytë ose të bashkëkohësve!

Ne duam që të vëmë një shënim lidhur me thënien që ceket në ḥadīth: “I nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) urdhëroi: “Atëherë lëri këto”. Përpara nesh na shfaqet një tablo sikur i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) i thotë ‘Umerit: “Po ashtu është siç thua ti, mendimi yt është më i saktë dhe unë gabova”.

Duke u mbështetur në ngjarjet e lartpërmendura, arrijmë në përfundimin se qëndrimi në “Fatkeqësinë e Ditës së Enjte” nuk është i kufizuar vetëm me një ngjarje. Ai na shfaqet si një huq, ves dhe metodë.

Ky është një qëndrim i tillë sa posti i të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), shndërrohet në një post të dorës së dytë ose madje të dorës së tretë në mesin e muslimanëve.

Tani mund të drejtohet një pyetje e tillë: “Çfarë thonë dijetarët në kornizën e këtij ḥadīthi?!”

Unë mund ta them me dhjetra herë këtë, përsëris se nuk ka asnjë dyshim se ky ḥadīth është një shpikje e botëkuptimit fetar emeuist. Miqtë e mi të nderuar! Ç’është e vërteta ata të cilët ua kanë përgatitur këtë mjedis atyre, janë pikërisht ata të cilët janë bërë pengesë e shkrimit të sunnetit të të dërguarit Allāhut (p.q.m.t.). Shprehem kështu sepse si pasojë e thënies së tyre: “Ne na mjafton Libri i Allāhut” nuk u shkrua sunneti i lartësuar. Dhe pas kësaj që të tërë përcollën ḥadīthe nga i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.). Kështu që në këtë mjedis u shtuan ḥadīthet e shpikura dhe u përhap këndvështrimi i “istinādit”. Sepse ḥadīthet e të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) nuk gjendeshin. Çfarë do të bëjnë njerëzit kur nuk gjendeshin ḥadīthet?! Si rrjedhojë themi se ai njeri që nuk mund t’i konceptojë këtë dhe ngjarje të ngjashme, nuk mund t’i konceptojë me një logjikë të saktë ngjarjet që kanë ndodhur nga Ṣadru’l-Islāmi deri në ditët e sotme.

Shumë mirë por çfarë thonë këta tani për ḥadīthin e mësipërm që ceket tek Imām Muslimi?! Shtojmë se në ḥadīthin në fjalë nuk ka asnjë atmosferë çuditëse dhe habitëse dhe që nuk e trondit baraspeshën e prijësit të dytë. Megjithatë ky i fundit duke ardhur tek i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) i ngren pyetjen: “O i dërguari i Allāhut! A e the ti këtë?!” Ndërsa i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) ia ktheu: “Po, unë e thashë”. Kur e mësoi se këto fjalë i përkisnin të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) ai mund të përdorte një thënie më të edukuar duke pyetur kështu: “O i dërguari i Allāhut! Cili është përmirësimi këtu ose cila është urtësia e kësaj?!” Mirëpo në vend të përdorimit të një gjuhe të edukuar ai përdor një gjuhë urdhëruese të faktit të kryer: “Mos bëj kështu!” Vallë a është ky qëndrimi dhe edukata që duhet të fiksohemi në postin e “Ḥātemu’r-Risāleti” (Vulës së Dërgesës)?!

A është ky qëndrimi dhe edukata që na mëson Ḳur’āni Famëlartë?! Ḳur’āni Fisnik urdhëron: “يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ”“Jā ejjuhā’l-ledhīne āmenū lā terfe‘ū aṣuātekum feuḳa ṣauti’n-nebijji ue lā texhherū lehu bi’l-ḳauli kexhehri be‘aḍikum libe‘aḍin en taḥbeṭa e‘amālukum ue entum lā tesh‘urūn” (O ju që keni besuar!Mos i ngrini zërat tuaj mbi zërin e të dërguarit! Dhe mos i flisni me zë të lartë atij fjalë, ashtu si i flisni me zë të lartë disa nga ju disave, kështu që të zhduken veprat tuaja dhe ju nuk e ndjeni (kuptoni)). (Ḥuxhurāt,2) Pra Ḳur’āni Kerīm urdhëron: “Mos i ngrini zërat tuaj!” Ndërsa ju përdorni thënie si “bëje”, ose “mos e bëj” kundrejt të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.). Ḳur’āni i Shenjtë thotë: “Tregoni nënshtrim të plotë”. Shumë mirë por a tregon ky qëndrim një nënshtrim të plotë ndaj të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.)?! “وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ۗ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا”“Ue mā kāne li’muminin ue lā mu’minetin idhā kaḍā Allāhe ue resūlehu emrān ej jekūne lehumu’l-khijerete min emrihim. Ue men je‘aṣi’l-lāhe ue resūlehu feḳad ḍal’le ḍalālān mubīnā” (Dhe besimtari dhe besimtareja nuk kanë të drejtë, që të bëjnë zgjedhje për një punë, të cilën Allāhu dhe i dërguari i Tij e kanë gjykuar. Kush e kundërshton Allāhun dhe të dërguarin Tij, ai me siguri është shmangur në një shmangie të qartë).(Aḥzāb, 36) Vallë a përputhet ky qëndrim me këtë?!

Shikoni se çfarë drejtimesh kanë mbajtur dijetarët për sa i përket kësaj vepre të prijësit të dytë!

Në veprën e tij me titull: “Keshfu’l-Mushkili” (Zbulimi i Problemit) Ibn Xheuziu citon si më poshtë: “‘Umeri tha: “Mos bëj kështu! Sepse frikësohem se njerëzit do të qëndrojnë duke i besuar kësaj. Për këtë arsye ata do t’i lënë veprat”. I nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) urdhëroi: “Atëherë lëri këto”.

“Ne u brengosëm dhe u ngritëm menjëherë. Ky ḥadīth dëshmon se i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) ka folur me mendimin e tij vetjak. Nëse kjo do të ishte shpallje, ai nuk do ta linte urdhrin hyjnor si pasojë e fjalëve të ‘Umerit”. (14)

Ja pra kjo është fatkeqësia e vërtetë. Fjalët e lartpërmendura nënkuptojnë se çdo gjë që vjen nga i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) nuk është shpallje. Këta njerëz duken se i kanë harruar urdhrat hyjnorë: “وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ” “Ue mā jenṭiḳu ‘ani’l-heuā. In hue ilā uaḥjun jūḥā” (Ai nuk flet nga vetvetja. Por ai flet vetëm shpalljen që i shpallet). (Nexhm, Ajeti: 3-4), “وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا” “Ue mā ātākum resūlu fekhudhūhu ue mā nehākum ‘anhu fentehū” (Çfarë iu ka dhënë i dërguari merreni atë dhe çfarë iu ka ndaluar largohuni nga ajo). (Ḥashr, 7) dhe “قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ”“ḲulinkuntumtuḥibbūneAllāhefe ettebi‘ūnī juḥbibkum Allāhe ue jagfir lekum dhunūbekum ue Allāhugafūrun raḥīm”(Thuaj nësee doni Allāhun, atëherë ejani pas meje që Allāhu t’iu dojë, t’ju falë mëkatet tuaja, se Allāhu është falës dhe mëshirues i madh). (Āli ‘Imrān, 31)

Ne duhet t’i bindemi në mënyrë absolute fjalëve, veprave dhe miratimeve të të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.). Pavarësisht kësaj ky njeri akuzon të dërguarin e Allāhut (p.q.m.t.) me synimin e mbrojtjes së respektimit të prijësit të dytë.

Unë dua që të përcjell dhe fjalët e Ibn ‘Uthejminit lidhur me çështjen, i cili është njëri nga imāmët bashkëkohorë uehhābistë. Ky i fundit pasi përcjell ḥadīthin e sipërcituar vë një shënim të tillë që është një tragjedi e vërtetë! Ai rrëfen si vijon: “Disa gjëra mund të mbesin të fshehura për të mëdhenjtë. Sepse i nderuari i dërguar (p.q.m.t.) duke lënë mendimin e tij vetjak u kthye tek mendimi i ‘Umerit dhe tha kështu: “Atëherë lëri këto”. (15)

E thënë ndryshe e vërteta dhe përmirësimi mbetën të fshehura për të dërguarin e Allāhut (p.q.m.t.) dhe këtë përmirësim mundi ta shikonte vetëm ‘Umeri! Si rrjedhojë ky qëndrim nuk është i kufizuar vetëm me dy ose tri herë që të mund të themi se ‘Umeri u çudit dhe u habit! Ashtu siç shihet këtu ka një prirje që beson se dhe i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) është thjesht një njeri i rëndomtë, i cili herë-herë gabohet dhe herë-herë gjen të vërtetën. Pra kemi të bëjmë me një të dërguar të tillë, i cili ndonjëherë thotë fjalë që kanë burim shpalljen dhe ndonjëherë vepron sipas mendimit të tij vetjak! Meqenëse është kështu atëherë përse vallë duhet t’i bindemi atij në çdo gjë?!

Prezantuesi: Tani kemi në lidhje telefonike vëllain tonë Ebū ‘Alīun nga ‘Arabia Su‘ūdite. Urdhëroni.

Ebū‘Alīu:Paqja qoftë mbi ju. I nderuar imzot, në epokat e fundit disa njerëz që dalin në ekranet e stacioneve televizive kanë një pretendim të tillë. I dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) kishte dy përmasa, njëra kishte të bënte me njerëzoren dhe tjetra që kishte të bënte me dërgesën. Në përmasën njerëzore dhe ai ishte një njeri i cili dhe gabonte. Por në përmasën e dërgesës ai është një personalitet i plotë, ai merrte shpalljen dhe nuk gabohej në shpalljen e marrë. Cilat janë vlerësimet tuaja rreth këtij mendimi?!

Prezantuesi: Tani kemi në lidhje telefonike vëllain tonë Muḥammedin nga ‘Arabia Su‘ūdite. Urdhëroni.

Muḥammedi: Paqja qoftë mbi ju. Unë kam një pyetje të tillë. Në atë çast që të tërë të pranishmit rreth e rrotull të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) ishin nga Ehli Bejti. ‘Umeri thotë se Ehli Bejti, pra familja e të dërguarit kishte kundërshtime. Të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.) i kishte zbritur ājeti i tretë i Sūres Māide përpara se të sëmurej.

Prezantuesi: Tani kemi në lidhje telefonike motrën tonë Ummu ‘Alīun nga Finlanda. Urdhëroni.

Ummu ‘Alīu:Paqja qoftë mbi ju. Unë kam një pyetje lidhur me kredon ose më saktë lidhur me këndvështrimin e drejtësisë së bashkëkohësve. Të parët e Ehli Sunnetit - jo populli i thjeshtë - ‘Umeri dhe të tjerët rrëfejnë se kanë gabuar. Për këtë arsye kur ne i pyesim të parët e Ehli Sunnetit, për këtë dhe për çështje të ngjashme lidhur me të dërguarin e Allāhut (p.q.m.t.) vëmë re se ata përdridhen djathtas dhe majtas. Veçanërisht kur i pyesim për kuptimin e fjalës “jehxhuru” (po flet përçart)...

Pyetja ime është kjo: “Vallë përse ju iu vijnë rëndë fjalët prijësi ose bashkëkohësit u gabuan, kurse nuk iu vijnë rëndë fjalët i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) po flet përçart?!” Madje dhe Ḳur’āni Famëlartë shprehet kështu: “وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ” “Ue mā jenṭiḳu ‘ani’l-heuā. In hue ilā uaḥjun jūḥā” (Ai nuk flet nga vetvetja. Por ai flet vetëm shpalljen që i shpallet). (Nexhm, Ajeti: 3-4) Këtë pyetje po ua shtroj të tërë sunnitëve me gjykim të shëndoshë. Ne nuk duam që të dëgjojmë asgjë rreth gabimit të bashkëkohësve dhe na vjen rëndë. Mirëpo ne nuk shqetësohemi nga fjalët e thëna: “ai po flet përçart” rreth të dërguarit të Allāhut (p.q.m.t.), i cili është në shkallën e lartë të moralit!

Prezantuesi: Imzot tani le të kalojmë tek pyetjet.

Pyetja e parë: I dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) kishte dy përmasa, një përmasë njerëzore dhe një përmasë lidhur me dërgesën... I dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) gabonte në përmasën njerëzore, pra herë-herë ai gabohej dhe herë-herë gjente të vërtetën.

Sejjid Kemāl Ḥajdari: Unë nuk mund ta di. Ne mund ta nxjerrim nga Ḳur’āni Fisnik se i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) kishte dy përmasa. Pjesa e ājetit: “innemā ene besherun mithlukum” (me të vërtetë unë jam një njeri njëlloj si ju) lajmëron për përmasën njerëzore, ndërsa pjesa e ājetit: “juha ilejje” (mua më shpallet) lajmëron për përmasën lidhur me dërgesën.

Shumë mirë por si arritët në domosdoshmërinë e gabimit në rastin e qenies së njeriut?! Si arritët në domosdoshmërinë e gabimit në rastin e qenies së fiksuar të njerëzimit?! Për hir të vërtetës nebesojmë se i nderuari i “resūl’l-e‘aḍḥāmi” (i dërguari më i madh) është “insānu’l-kāmili” (njeriu iplotë)madje qenia e me plotë e të tëra qenieve.Ai është më i virtytshëm dhe se mbarë lajmëtarët,tëdërguarit dhe“melāiketu’l-muḳarrebūn”(engjëjt e afërt). Duke qenë se gjendja është kështu si arritët në përfundimin e domosdoshmërisë e gabimit të tij në përmasën njerëzore?!Kjo parathënie është një parathënie e kotë që nuk ka asnjë lloj dëshmi. Në shtesë kjo parathënie përplaset dhe me dëshmitë ḳurānore dhe dëshmitë logjike.

Le ta themi pa e zgjatur. Ḳur’āni Kerīm është një libër i plotë dhe nuk ka asnjë mangësi.

Pyetje: Anuk është kjo një dëshmi se Ḳur’āni zotëron aftësinë e zbatimit të jashtëm?!

Përgjigjje: Nëse ju thoni se askush nuk mund ta zbatojë Ḳur’ānin e Shenjtë, duke shkuar deri tek i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.)dhe si rrjedhojë ai nuk e zotëron aftësinë e zbatimit, atëherë në këtë gjendje Ḳur’āni Famëlartë bëhet një libër i kotë.Sepse kjo përkthehet se është dërguar një libër ipazbatueshëm. Pra ne duhet të pranojmë se ky libër është në një përbërje të zbatueshme. Në këtë gjendje del në dukje pyetja se kush e ka zbatuar, përgjigjja e së cilës është i dërguari i Allāhut(p.q.m.t.).I dërguari i Allāhut (p.q.m.t.)është kopja e jashtme, e zbatuar dhe e vërtetë e Ḳur’ānit Fisnik. Si rrjedhojë i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) as ka gabuar dhe as ka harruar. Shkurtimisht nuk ka asnjë domosdoshmëri mes njerëzores dhe kryerjes së gabimit.

Prezantuesi: Njerëzorja e tregon veten në gjëra të tjera.

Sejjid Kemāl Ḥajdari: Si ngrënia dhe pirja. Nëse i nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.) nuk do të kishte qenë njerëzor ai nuk do të mund të bëhej as shembull.

Prezantuesi: Vëllai ynë i cili telefonoi nga ‘Arabia Su‘ūdite thotë se ata që patën kundërshtime në përcjellje ishin nga Ehli Bejti.

Sejjid Kemāl Ḥajdari: Me thënien Ehli Bejti nuk është e fiksuar se qëllimi i saj ishte Imām ‘Alīu, Imām Ḥasāni, Imām Ḥusejni dhe e nderuara Fāṭime (p.m.t.). Pikë së pari gratë nuk ishin në këtë mbledhje. Si rrjedhojë e nderuara Fāṭime (p.m.t.) bie vetvetiu. Pikë së dyti Imām Ḥasāni, Imām Ḥusejni (p.m.t.) ishin ende shtatë a tetë vjeç. Kështu që pas mbetet vetëm Imām ‘Alī Ibn Ebī Ṭālibi (p.m.t.). Ashtu siç e kemi thënë dhe ne programin e kaluar nuk është e fiksuar se Imām ‘Alīu (p.m.t.) ishte në këtë mbledhje. Në fakt ndonëse gjendet një përcjellje që thotë se ai kishte marrë pjesë në këtë mbledhje ajo është e dobët në këndvështrimin e përcjelljes.

Me synimin e Ehli Bejtit nënkuptohen njerëzit e shtëpisë që ishin të pranishëm në atë çast në atë mbledhje.

Allāhu ua shpërbleftë me të mira. Ne iu falenderojmë Imzot Sejjid Ājetullāh Kemāl Ḥajdari. Ne iu falenderojmë dhe ju ndjekës të nderuar. Ne po iu lëmë në mbrojtjen e Allāhut. Paqja, mëshira dhe begatia e Allāhut qofshin mbi ju.

Burimet e Referuara Për Këtë Artikull:

1- Muḥammed Ibn Jusūf Ṣāliḥī Shāmī, “Subulu’l-Hudā ue’r-Reshādi fi Sīreti Khajri’l-‘Ibādi” (Udhët e Udhëzimit dhe Maturisë në Jetëshkrimin e më të Mirit Adhurim), vëll. 12, fq. 249, Përgatitja dhe Vërtetimi Shejkh ‘Ādil Aḥmedi, Shejkh ‘Alī MuḥammedMuauūaḍi, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Kutubi’l-‘Ilmijje” (Librat Shkencorë).

2- Muḥammed Ibn Jusūf Ṣāliḥī Shāmī, “Subulu’l-Hudā ue’r-Reshādi fi Sīreti Khajri’l-‘Ibādi” (Rrugët e Udhëzimit dhe Maturisë në Jetëshkrimin e më të Mirit Adhurim), vëll. 12, fq. 249, Përgatitja dhe Vërtetimi Nga Shejkh ‘Ādil Aḥmedi, Shejkh ‘Alī Muḥammed Muauūaḍi, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Kutubi’l-‘Ilmijje” (Librat Shkencorë).

3- Muḥjiddīn Neueuīu, “Sherḥu’ṣ-Ṣaḥīḥi’l-Muslimi”(Sqarimi i Përmbledhjes së Ḥadītheve të Vërteta të Muslimit), vëll. 11, fq. 92.

4- Ibn Tejmijje, “Minhāxhu’s-Sunneti’n-Nebeuijje” (Mënyra e Sunnetit të Lajmëtarit), vëll. 3, fq. 553, Vërtetimi Nga Muḥammed Reshād Sālimi, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Faḍīle” (Virtyti)dhe“Muessesetu’r-Rejjāni” (Instituti i Rejjānit).

5- Ibn Tejmijje, “Minhāxhu’s-Sunneti’n-Nebeuijje” (Mënyra e Sunnetit të Lajmëtarit), vëll. 3, fq. 553, Vërtetimi Nga Muḥammed Reshād Sālimi, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Faḍīle” (Virtyti) dhe “Muessesetu’r-Rejjāni” (Instituti i Rejjānit).

6- Ibn Tejmijje, “Minhāxhu’s-Sunneti’n-Nebeuijje” (Mënyra e Sunnetit të Lajmëtarit), vëll. 3, fq. 553, Vërtetimi Nga Muḥammed Reshād Sālimi, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Faḍīle” (Virtyti) dhe “Muessesetu’r-Rejjāni” (Instituti i Rejjānit).

7- Ḥāfiḍḥ Muḥammed Ibn ‘AlīIbn Ḥazm Endulusī, “Iḥkām fi Uṣūli’l-Aḥkāmi” (Gjykimi në Mënyrën e Gjykimeve), vëll.7, fq. 122-123, Ndreqja dhe Saktësimi Nga AḥmedMuḥammed Shākiri, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’l-Imām Bukhārī” (Instituti i Imām Bukhārīut),(viti i botimit 1429 sipas mërgimit islam / viti 2006 gregorian), Botimi i Parë.

8- Ḥāfiḍḥ Muḥammed Ibn ‘Alī Ibn Ḥazm Endulusī, “Iḥkām fi Uṣūli’l-Aḥkāmi” (Gjykimi në Mënyrën e Gjykimeve), vëll. 7, fq. 122-123, Ndreqja dhe Saktësimi Nga AḥmedMuḥammed Shākiri, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’l-Imām Bukhārī” (Instituti i Imām Bukhārīut),(viti i botimit 1429 sipas mërgimit islam / viti 2006 gregorian), Botimi i Parë.

9- Imām Shāṭibī, “‘I‘tiṣām” (Lidhja e Fuqishme), vëll. 3, Përgatitja Nga Ebū‘Ubejde Āli Selmāni, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’t-Teuḥīdi” (Njëshmëria).

10- Imām Shāṭibī, “Muuāfaḳāt” (Sukseset), vëll. 5,Shtëpia Botuese: “DāruIbn Ḳajjimi” (Ibn Ḳajjimi) dhe“DāruIbn ‘Affāni” (Ibn ‘Affāni).

11- Ibn Kethīri, “Bidājje ue’n-Nihājje” (Fillimi dhe Fundi), vëll. 8, Vërtetimi Nga ‘Abdullāh Ibn ‘Abdulmuḥsin Turkīu, Shtëpia Botuese: “Dāru‘Alemi’l-Kutubi” (Bota e Librave).

12- Ibn Tejmijje, “Minhāxhu’s-Sunneti’n-Nebeuijje” (Mënyra e Sunnetit të Lajmëtarit), vëll. 3, fq. 553, Vërtetimi Nga Muḥammed Reshād Sālimi, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Faḍīle” (Virtyti) dhe “Muessesetu’r-Rejjāni” (Instituti i Rejjānit).

13- Imām Muslimi, “Ṣaḥīḥu’l-Muslimi” (Përmbledhja e Ḥadītheve të Vërteta të Muslimit), vëll. 1, fq. 68, “Kitābu’l-Īmāni” (Libri i Besimit), Kreu i Dëshmisë së Njeriut të Vdekurnë Njëzëshmëri se do të Hyjë Patjetër në Xhennet, Vërtetimi Nga Muslim Ibn Maḥmūd ‘Uthmān Selefī Etherīu, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Khajri” (Mirësia).

14- Imām Ebū Ferexh Abdurraḥmān Ibn Xheuziu (v.v. 597 m.i.), “Keshfu’l-Mushkili min Ḥadīthi’ṣ-Ṣaḥīḥajni” (Zbulimi i Problemit të Përmbledhjes së Ḥadītheve të Vërteta të Bukhārīut dhe Muslimit), vëll. 3,fq. 315, Vërtetimi Nga ‘Alī Ḥusejn Beuuābi, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Uaṭani” (Vendi i Atdheut).

15- Muḥammed Ibn Ṣāliḥ‘Uthejmini, “Taliḳ‘alāṢaḥīḥi’l-Muslimi” (Shënimi i Përmbledhjes së Ḥadītheve të Vërteta të Muslimit), vëll. 1, fq. 187, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’r-Rushdi” (Maturia).

Burimi : Medya Şafak