Sipas këtij parimi pohojmë se disa shkrimtarë që citojnë se Ibn Khaldūni i ka quajtur të dobëta mbarë ḥadithet e Imām Mehdīut kanë gabuar plotësisht dhe se kjo e dhënë nuk është e saktë. Sepse sa do që Ibn Khaldūni të jetë munduar që t’i quajë të dobëta ḥadithet e Imām Mehdīut, ndonëse ka thënë se nuk kalon në veprat me titull: “Ṣaḥiḥajnët” (Dy Përmbledhjet e Ḥaditheve të Vërteta të Imām Būkhārīut dhe Imām Muslimit), rishtas ai ka mbetur i detyruar që të pranojë vërtetësinë e kësaj përcjelljeje.

Prezantuesi: Me emrin dhe ndihmën e Allāhut, Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit. Falenderimi i takon Allāhut. Përshëndetja dhe paqja qofshin mbi të nderuarin Muḥammed Muṣtafain (p.q.m.t.) të dërguarin besnik të Allāhut (f.m.t.), familjen e tij të dëlirë dhe bashkëkohësit e tij të përgjedhur.

Ndjekësit tanë të nderuar iu përshëndesim me ndjenjat më të bukura. Paqja, mëshira dhe begatia e Allāhut (k.m.t.) qofshin mbi ndjekësit tanë të çmuar. Ja ku jemi përsëri përpara jush me programin tonë të ri me titull: “Utruhetu’l-Mehdeuijjeti” (Shfaqja e Imām Mehdīut). Çështja e programit tonë të sotëm është: “Mehdīu në Përmbledhjet e Ḥaditheve të Vërteta të Shkollës së Bashkëkohësve”. Në këtë program do të orvatemi që të cekim se si janë përcjellur këto çështje në përmbledhjet e ḥaditheve të vërteta të Shkollës së Bashkëkohësve. Mirëseerdhët dhe është kënaqësi që t’iu kemi në gjirin tonë Zotëri Ajetullāh Sejjid Kemāl Ḥajdāri! Imzot fillimisht gjenden disa pyetje që presin përgjigjje. Ashtu siç e dini dhe ju kemi disa pyetje të mbetura nga programi i kaluar.

I ftuari: Edhe mbi ju qoftë paqja! Mirë se ju gjeta. Kërkoj mbrojtje nga Allāhu (l.m.t.) i Cili dëgjon dhe di gjithçka, prej shejtanit të mallkuar dhe e nis programin me ndihmën e Allāhut, Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit. Përshëndetja dhe paqja qofshin mbi të nderuarin Muḥammed Muṣtafain (p.q.m.t.) dhe mbi familjen e tij të pastër!

Po pohoj se është e vërtetë që ne iu kemi dhënë fjalën se do t’iu kthenim përgjigjje pyetjeve të tyre. Në programin e shkuar njëri nga vëllezërit na kishte drejtuar këtë pyetje: “Vallë përse i përcillni sqarimet e dijetarëve nga revistat dhe nga gjëra të ngjashme?!” Sipas meje pika e rëndësishme thelbësore është diagnostifikimi dhe shpalosja në mënyrë të prerë nëse një fjalë që ceket në çdo lloj vendi i i përket apo nuk i përket të zotit të saj. Kjo fjalë nuk e ndryshon përfundimin nëse ceket në një revistë apo në një artikull. Kjo është një e vërtetë e prerë dhe e qartë.

Krahas kësaj si do që të jetë, ne duhet që tu përgjigjemi dhe t’u kushtojmë vëmendje pjesëmarrësve në programet tona. Kjo është arsyeja që unë do të mundohem që të vë në dukje nëse disa përcjellje që i kam përcjellur nga një njeri nga gazetat kalojnë ose nuk kalojnënë burimet e fushës përkatëse. Unë kur iu jam drejtuar burimeve që kanë të bëjnë me çështjen në fjalë dhe kam kërkuar ndihmë nga disa vëllezër më kanë kthyer përgjigjen: “Po, këto sqarime janë shkruar dhe botuar, si dhe janë të pranishme në duart tona”.

Disa nga këto vepra janë si më poshtë:

1. Vepra me titull:“Silsiletu’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣāhiha” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta) e dijetarit shqiptar Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānīt. Nëse do Allāhu (f.m.t.) në të ardhmen ne do të hetojmë dhe veprën me titull: “Maḳalatu’l-Albānī” (Artikujt e Albānīt). Ndjekësit tanë të nderuar le të bëjnë kujdes në këtë çështje, sepse në këtë vepër ceket një thënie e tillë e Shejkh Albānīt: “Shkurtimisht besimi i shfaqjes së Imām Mehdīut (p.m.t.) është një kredo e pashkëputur dhe e fiksuar, së cilës iu duhet besuar sepse është përcjellur nga i nderuari i dërguar i Allāhut (p.q.m.t.). Sepse ky besim është nga gjërat e “gajbit” (të fshehtës). Ai njeri që i beson gajbit bart cilësitë e të përkushtuarve ashtu siç përshkruan Allāhu i Lartësuar në Kur’anin Famëlartë: “Elif, Lām, Mīm. Ky është Libri në të cilin nuk ka asnjë lloj dyshimi, udhëzues për ata që frikësohen (nga Allāhu). Për ata të cilët besojnë në të fshehtën, falin namazin dhe shpenzojnë (në udhën e Allāhut) nga rrizku që iu kemi furnizuar”. (Bekare, 1-3) Këtë besim mund ta mohojë vetëm një njeri i paditur ose kokëfortë dhe mendjemadh. Ne kemi dëshirë që Allāhu i Lavdëruar të na e marrë jetën mbi këtë besim”. (1)

Këto thënie janë thëniet e hapura dhe të qarta të Shejkh Albānīt.

2. Fragmenti i dytë që dua të bëj me shenjë janë thëniet e Shejkh Ibn Bāzit të cilat i kemi shënjuar dhe në programet e mëhershme. Ne kemi bërë të ditur se këto thënie janë të çmuara dhe të rëndësishme në këndvështrimin e çështjes. Rishtas këto sarime zënë vend në parathënien e veprës me titull: “‘Aḳīdetu’l-Ehli’s-Sunneti ue’l-Etheri fi’l-Mehdiījji'l-Muntaḍḥari” (Kredoja e Ehli Sunnetit dhe Lajmet e Mehdīut të Pritur) e Alāme Shejkh Abdulmuḥsinit.

Unë do të kërkoj që ndjekësit tanë të nderuar të kenë pakëz durim me mua, me qëllim që t’ua lexoj të plota fjalët e Shejkh Ibn Bāzit, i cili është njëri nga dijetarët e mëdhenj të selefizmit/uehhabizmit bashkëkohor. Në shtesë ai është një autoritet në këto çështje. Unë dua që të kaloj tek fragmenti duke lënë mënjanë në këtë çast nëse pajotheni ose nuk pajtoheni me vlerësimet e Shejkh Ibn Bāzit - sepse kjo është një çështje e veçantë -.

Unë dua që t’ua lexoj të tërë fragmentin në mënyrë të pashkëputur.

Në epokën e fundit ne jemi ballë përballë me një qëndrim të tillë. Lexohen vetëm një apo dy rreshta duke u shkëputur nga konteksti i veprës së njërit nga dijetarët e Shkollës së Ehli Bejtit. Kështu që mesazhi që do të japë vepra mbetet mjaft i shkurtër dhe nuk mund të kuptohet. Ky nuk është aspak një qëndrim i drejtë. Gjithashtu e njëjta gjë vlen dhe për Shkollën e Bashkëkohësve. Si fillim ky qëndrim vihet në pah nga ana e disa njerëzve që nuk janë ekspertë. Pikë së dyti nuk iu drejtohet burimeve thelbësore dhe thëniet paraqiten duke u shkëputur nga konteksti i veprës. Madje deri në atë masë sa kur pjesës së përcjellur i shtojmë pjesën e përparme dhe të pasme shikojmë se ky mendim kundërshton vetveten. Ose ndonjëherë autori mund të paraqisë fragmentin për të kundërshtuar një mendim.

Ne nuk jemi njerëzit që bëjnë “tekfīr” (njerëz që i cilësojnë muslimanët e tjerë si jobesimtarë/të pafe; Media e Lirë). Ne duam që të mësojmë të vërtetën. Unë dua që të them këtë duke e nënvizuar shumë këtë çështje: “Synimi ynë nuk është detyrimi i një njeriu të një shkolle në lënien e mendimit të tij dhe sigurimi i përvetësimit të të mendimit të një njeriu tjetër. E thënë ndryshe ne nuk synojmë rritjen e numrit të frymëve/krerëve të vartësve të një shkolle mendimi. Synimi ynë kryesor dhe themelor është paraqitja e këtyre çështjeve njerëzve të zbulimit, të arsyes dhe drejtësisë.

Nëse do ta shprehnim këtë me argumentin fetar kuranor, ne duam që t’i afrohemi çështjes me urdhrin hyjnor: “Por Allāhu do që ajo që do të shkatërrohet të shkatërrohet me një dëshmi të qartë dhe ajo që do të jetojë të jetojë me një dëshmi të qartë”.

Shejkh Abdulazīz Ibn Abdullāh Ibn Bāzi kumton kështu pas fjalëve të shkrimtarit: “Tani ne duam që të falenderojmë Faḍil Shejkh Abdulmuḥsin Ibn Ḥammād Abbādin që paraqiti mësimin për këto konferenca të çmuara dhe përfshirëse. Ai i ka dhënë të drejtën çështjes dhe ka hulumtuar dhe shqyrtuar në mënyrë gjithëpërfshirëse këtë çështje e cila ka të bëjë me “Mehdī Munṭaḍḥar Mehdījju’l-Hakki” (Mehdīu i Pritur Mehdīu i Vërtetë). Nuk ka asnjë çështje për t’iu shtuar sqarimeve që ai ka kryer. Ai e ka shtjelluar në mënyrë gjithëpërfshirëse çështjen, e ka rishikuar, ka përmendur ḥadithe dhe ka paraqitur sqarimet e dijetarëve në lidhje me çështjen. Ai ka arritur në të vërtetën dhe në të drejtën... Mendimi i drejtë dhe i saktë në këtë çështje është mendimi i mjeshtrit të vyer - pra ai i Abbādit -. Kështu që ashtu siç kanë sqaruar dhe dijetarët gjendja e Imām Mehdīut (p.m.t.) dihet. Ḥadithet në këtë çështje janë të përhapura madje të pashkëputura. Madje këto ḥadithe janë të pashkëputura në stilin që mbështesin njëra-tjetrën. Përsëri është përcjellur dhe nga shumë dijetarë se ḥadithet e përcjellura që kanë të bëjnë me këtë çështje janë të pashkëputura”. (2)

Lëjomëni t’iu sqaroj se thëniet : “Mehdī Munṭaḍḥar Mehdījju’l-Hakki” (Mehdīu i Pritur Mehdīu i Vërtetë) i përkasin Ibn Bāzit, sepse gjatë historisë një numër i madh njerëzish kanë ngritur pretendimin e Mehdīut.

Njëra nga çështjet që të tërheq vëmendjen në fragmentin e lartpërmendur është dhe kjo: “Vetë Shejkhu nuk thotë: “Unë i numërova ḥadithet dhe vura re se të janë të pashkëputura”, por thotë: “Një palë e dijetarëve ka përcaktuar se këto lajme janë të pashkëputura”. Pra pretendimi i pashkëputshmërisë nuk i përket disa njerëzve. Dihet se pashkëputshmëria shpreh një dituri në mënyrë të prerë dhe të saktë, kjo është njëra nga udhët më të qarta të dëshmisë së renditjes fetare të kredos së një njeriu musliman.

Kurse në vazhdim autori rrëfen poshtë: “Kështu që ashtu siç ka bërë të ditur dhe mjeshtri këtu, shumica dhe shumëllojshmëria e udhëve të ardhjes së këtyre lajmeve, larmia e udhëve të daljes, përcjellja nga ana e udhëve dhe përcjellësve të larmishëm, prania e ndryshueshmërisë së fjalëzave dhe kuptimeve të tekstit dhe si rrjedhojë nënvizojmë se ḥadithet e Mehdīut pranohen si të pashkëputura si kuptim. Pra këto përcjellje dëshmojnë se gjendja e këtij njeriu të premtuar është e fiksuar dhe se dalja e tij është e vërtetë”. (3)

Ç’është e vërteta edhe Shejkh Ibn Bāzi beson se “Mehdī Munṭadḍḥari” (Mehdīu i Pritur) është Muḥammed Ibn Abdullāh ‘Aleuī Ḥasani (p.m.t.) nga brezi i Imām Ḥasan Ibn ‘Alīut (p.m.t.) megjithatë kjo është një çështje mbi të cilën ka patur kundërshtime. Sigurisht se ai ka të drejtë që ketë këtë mendim. Çështja nëse Imām Mehdīu (p.m.t.) rrjedh nga farefisi i Imām Ḥasanit (p.m.t.) apo i Imām Ḥusejnit (p.m.t.) do të vijë nëtë ardhmen.Ky është një hap mjaft i rëndësishëm. Ibn Bāzi bën të ditur në mënyrë të qartë se në kohën e fundit do të dalë njëri nga bijtë e Imam ‘Alīut (p.m.t.) dhe do të vendosë drejtësinë. Shtojmë se nuk është e mundur lënia e paqartë e identitetit të një njeriu të tillë.

Ibn Bāzi është një dijetar i madh i Shkollës së Bashkëkohësve. Ai përmend se Imām Mehdīu (p.m.t.) do të jetë nga farefisi i Imām ‘Alī Ibn Ebī Ṭālibit (p.m.t.) dhe nga Farefisi i Lajmëtarit. Kur thuhet Farefisi dhe Ehli Bejti të mos na vijnë në mendje abbāsitët. Them kështu sepse qenia nga Farefisi kërkon qënien “aleuīt” (nga brezi i ‘Alīut) dhe jo abbāsit. Në programet e mëparshme do të kujtoheni se Ibn Tejmijje ishte falenderues se prijësia nuk kalon nga dega aleuīte por nga dega abbāsite. Megjithatë këtu Ibn Bāzi bën të ditur në mënyrë të qartë se Imām Mehdīu (p.m.t.) në thelb është aleuīt.

Herë pas here disa njerëz thonë se do të dalë një njeri në kohën e fundit.  Këtë e dëgjojmë me veshë në disa nga ekranet e stacioneve televizive. Edhe ne besojmë se do të vijë një njeri që do të vendosë drejtësinë në kohën e fundit. Shumë mirë kur drejtojmë pyetjen: “Kush është ky njeri?!” nuk ka përgjigjje; si një njeri i paqartë, që nuk ka një identitet të vërtetë dhe që nuk e njeh askush! Të tëra këto sqarime janë për të mbajtur larg mendjeve besimin e shfaqur nga Ehli Bejti! Ehli Bejti ka shpalosur një besim të plotë dhe të pametë në këtë çështje! Ata e dinë se nëse do t’u aviten burimeve të Shkollës së Bashkëkohësve dhe përmbledhjeve të ḥaditheve të vërteta nuk do të mund të gjejnë një rrugëdalje tjetër përveç qasjes së mendimeve në vizën e Ehli Bejtit.

Ai thotë se: “Ky imām (Imām Mehdīu) është mëshira e Allāhut të Madhëruar në drejtim të bashkësisë muslimane. Ai do të dalë, do të vendosë drejtësinë dhe të drejtën, do të pengojë dhunën dhe tiraninë, do të përhapë barazinë, drejtësinë, udhëzimin hyjnor, suksesin dhe udhëzimin me flamurin e tij të mirësisë”. (4)

Ky njeri është imām, aleuīt dhe rrjedh nga farefisi i Imām Ḥasanit (p.m.t.).

Unë do të kërkoj që ndjekësit tanë të nderuar të tregohen pakëz të duruar me mua, sepse mendimet që kemi zënë ne gojë ceken në këto rreshta. E thënë ndryshe ne po përpiqemi që të hedhim dritë duke këmbëngulur se besimi në Imām Mehdīun (p.m.t.) nuk është një besim që i përket vetëm Shkollës së Ehli Bejtit. Ky besim është një çështje mbi të cilën dijetarët muslimanë janë të njëzëri. Të themi të drejtën ne duhet që të themi dhe se Ibn Bāzi nuk i beson tërësisht kredos së Doktrinës së Ehli Bejtit. Ai beson se Imām Mehdīu (p.m.t.) rrjedh nga farefisi i Imām Ḥasanit (p.m.t.). Kurse ne besojmë se Imām Mehdīu (p.m.t.) rrjedh nga brezi i Imām Ḥusejnit (p.m.t.). Rishtas ai beson se  Imām Mehdīu (p.m.t.) do të vijë në këtë botë në të ardhmen dhe nuk beson se ai është imāmi i dymbëdhjetë i imāmëve të Ehli Bejtit. Se kush ka të drejtë Shejkh Ibn Bāzi apo Shkolla e Ehli Bejtit kjo do të dalë në dritë pasi të kemi paraqitur dëshmitë e prera. Sërish dhe kjo çështje do të vijë më vonë.

Në faqen vijuese shkrimtari pohon si vijon:“Unë kam lexuar shumicën e ḥaditheve për sa i përket Mehdiut (p.m.t.). Unë vura re se ashtu siç ka thënë Sheukānīu, Ibn Ḳajjimi dhe të tjerët një pjesë e këtyre ḥaditheve janë të vërteta, një pjesë janë të mira, disa janë ḥadithe të cilat kanë zëvendësuar dobësinë dhe një pjesë janë të shpikura. Për ne janë të mjaftueshme përcjelljet të cilat janë të vërteta - qofshin të vërteta në vetvete qofshin të vërteta për të tjerët dhe qofshin të mira. Në të njëjtën mënyrë kështu zëvendësohen dhe dobësitë e ḥaditheve të dobëta. Sepse sipas dijetarëve dhe këto mund të trajtohen si argument.

Sipas Shkollës së Bashkëkohësve përcjelljet e pranuara janë katër lloje: “Ḥadith i vërtetë në vetvete, ḥadith i vërtetë për të tjerët, ḥadith i mirë në vetvete dhe ḥadith i mirë për të tjerët. Këto ndarje janë jashtë ḥadithit të pashkëputur. Kur ḥadithet bëhen të pashkëputura tanimë ato janë të tëra të pranuara, sepse tanimë nuk hyhet më në hollësi. Pra nëse është një ḥadith i pashkëputur nuk ka rëndësi nëse është pashkëputshmëria e tij është si fjalë apo si kuptim. Ndërsa ḥadithet e Imām Mehdīut (p.m.t.) hyjnë në ndarjen e ḥaditheve të pashkëputura si kuptim. Larmia e fjalëzave dhe kuptimeve, shumëllojshmëria e udhëve të përcjelljes dhe vendeve të daljes, prania e thënieve e cila ka të bëjë fiksueshmërinë e dijetarëve të besuar dhe pashkëputshmërinë si rrjedhojë ḥadithet e Mehdiut pranohen si të pashkëputura. Ne kemi parë se si dijetarët i kanë vënë në përfshirjen e ḥaditheve të pashkëputura dhe kanë vërtetuar përcjellje të cilat kanë më pak udhë përcjellje se këto. Pjesa dërrmuese e njerëzve të diturisë janë të mendimit e fiksimit të çështjes së Imām Mehdīut (p.m.t.), se ai është i vërtetë dhe se ai do të dalë në kohën e fundit, maje mund të themi se ata janë të njëzëri mbi këtë çështje. Ndërsa numri i atyre dijetarëve të cilët shfaqin një mendim kundërshtues mbi këtë çështje është jashtë mase i rrallë dhe ata nuk janë as njerëz fjala e të cilëve ia vlen që të zihet në gojë”. (5)

Ja pra këto janë thëniet Ibn Bāzit. Unë dua që ndjekësit tanë të nderuar të lexojnë me dhjetra herë dhe të mendojnë thellë mbi fjalinë e sendërtuar në formën: “Ne kemi parë se si dijetarët i kanë vënë në përfshirjen e ḥaditheve të pashkëputura dhe kanë vërtetuar përcjellje të cilat kanë më pak udhë përcjellje se këto” e fragmentit të sipërcituar. Kjo nënkupton se përcjelljet në lidhje me Imām Mehdīun (p.m.t.) nuk janë vetëm të pashkëputura dhe të vërteta, por qëndrojnë në një vend dhe më të lartë se kjo.

Pak më vonë shejkhu thotë se njeriu i mësipëm ka përvetësuar mendimin se ky njeri është imāmi i dymbëdhjetë i shī’ītëve. Sigurisht se ky është mendimi i tij dhe meriton që të respektohet. Ne kur studiojmë këtë çështje duhet të shikojmë metodën e tij. Shikoni se çfarë thotë Shejkh Ibn Bāzi: “Epo është i diskutueshëm mendimi në formën: “Mehdīu është njëri nga dymbëdhjetë imāmët” të cilin Ḥāfiḍḥ Ismā’īl Ibn Kethīri e ka shfaqur kur ka trajtuar çështjen e zëvendësuesëve në Suren Māide në veprën e tij me titull: “Tefsīr” (Komentimi)”. (6)

Po përsërisim se Shejkh Ibn Bāzi thotë se mendimi i Ibn Kethīrit është i diskutueshëm dhe përdor një thënie të respektueshme, ai nuk thotë se është një mendim i kotë ose i shpikur. Ne vëmë re se disa njerëz që e njohin veten si dijetarë dhe veshin petkun e diturisë përdorin këto lloj thëniesh. Gjuha e banorëve të Xhennetit është: “Selam selam” (paqe paqe) pra një gjuhë plot nderime dhe respekt. Ndërsa gjuha e banorëve të Xhehennemit është në formën: “Çdo bashkësi mallkon vëllain e saj sa herë që hyn në zjarrin e Xhehennemit”. Tani ejani dhe le të shikojmë se i dërguari i Allāhut (p.q.m.t.) u thotë dhe atyre që nuk janë në fenë islame: “Thuaji (o i dërguar): “O ju ndjekës të librit (Teurātit dhe Inxhīlit), ejani (të bashkohemi) në një fjalë që është e përbashkët (e drejtë dhe e njëjtë) mes nesh dhe mes jush: “Të mos adhurojmë tjetër përveç Allāhut, të mos i përshkruajmë Atij asgjë dhe asnjë shok, të mos e quajmë njëri-tjetrin zotëra përveç Allāhut! Por në qoftë se ata kundërshtojnë atëherë thuajini: “Dëshmoni pra se ne jemi muslimanë!” (Ali Imrān, 64)

Kurse kur ne kundërshtojmë një njeri menjëherë themi: “Ti je një gënjeshtar dhe një mashtrues, matrapaz, ti je një çifut”. Vallë çfarë lloj arsyetimi është ky dhe çfarë lloj gjuhe nuk mund ta kuptoj!

Prezantuesi: Ai që nuk që të hyjë në këtë diskutim shkencor ka një arsyetim të dobët.

I ftuari: Ky nuk është një diskutim shkencor. Për këtë arsye unë i ftoj në këtë çështje njerëzit të cilët dalin në ekranet e stacioneve televizive - nuk ka rëndësi se çfarë mendimi kanë ose shkolle u përkasin -. Kur doni që të sqaroni dhe të përcillni një çështje, përcilleni atë me arsyetimin e Islāmit dhe Ḳur’ānit, përdorni një gjuhë të bukur. Lëreni këtë gjuhë që neverit dhe pështiros shpirtrat! Ne shikojmë se Shejkh Ibn Bāzi e ka sqaruar në mënyrë të hapur dhe të qartë këtë të vërtetë. Ai kumton kështu: “Kjo është një çështje e diskutueshme”. Sigurisht se njeriu ka të drejtë që të pranojë ose të kundërshtojë çdo lloj mendimi, mirëpo Shejkhu nuk përdor gjuhën: “Ti je një gënjeshtar dhe një mashtrues!”

Shejkhu pasi përcjell urdhrin e të nderuarit të dërguar të Allāhut (p.q.m.t.): “Punërat do të vazhdojnë derisa në krye të njerëzve të vihen dymbëdhjetë njerëz. Që të tërë ata janë ḳurejshë” shprehet kështu: “Ne nuk besojmë se me këta dymbëdhjetë njerëz nënkuptohen imāmët e shī’ītëve”.

Shumë mirë por atëherë kush janë këta dymbëdhjetë njerëz?! Shejkh Ibn Bāzi përvetëson pikëpamjen që ka përvetësuar Shejkh Ibn Tejmijje. Ai është i lirë që të besojë në zbatimin se këta dymbëdhjetë njerëz që përcjelljet i kanë cilësuar me cilësitë veçanta janë Mu’āuījje, Jezīdi, Abdulmelik Ibn Meruāni dhe fëmijtë e tyre! Ai e përvetëson këtë udhë me synim që t’i shmanget besimit në imamin e dymbëdhjetë.

Ndërsa në vazhdim Shejkh Ibn Bāzi pohon si më poshtë: “Në mesin e mendimeve më të afërta drejt të vërtetës në këtë çështje është mendimi i Shejkh Ibn Tejmijjes dhe një pale dijetarësh. Sipas këtij mendimi qëllimi të dërguarit tonë (p.q.m.t.) janë katër prijës: Mu’āuījje (m.m.t.), Jezīdi, Abdulmelik Ibn Meruāni, katër bijtë e tyre dhe ‘Umer Ibn Abdil‘azīzi. Mendimi më i afërt drejt të vërtetës në çështjen se kush janë dymbëdhjetë imāmët është se mbarojnë me Hishām Ibn Abdulmelikun”. (7)

Ndjekësit tanë të nderuar do të kujtohen për fragmentin që kemi lexuar në pjesët paraardhëse. Vihet re se dhe në mesin e tyre ka ndasi mendimi. Tani për tani nuk dua që të hyj në imtësitë e çështjes.

Më tej fjalët e tij përfundojnë në faqen e shtatë. Ai thotë si vijon: “Gjendjet e Mesīḥ Īsāit të birit të Merjemes dhe Dexhxhālit janë më të qarta dhe të prera. Dijetarët e bashkësisë muslimanë janë të njëzëri mbi këtë çështje. Ata i kanë sqaruar njerëzve se Mesīḥu do të zbresë në kohën e fundit. Kështu që ata kanë përcaktuar dhe daljen e Dexhxhālit. Lajmet e përcjellura nga i nderuar i dërguar (p.q.m.t.) në këtë çështje kanë arritur në shkallën e pashkëputshmërisë. Kështu që të tëra përcjelljet që bëjnë të ditur për zbritjen e të nderuarit Īsā (p.m.t.), sundimin e tij me sheriatin e të nderuarit Muḥammed Muṣtafait (p.q.m.t.) dhe vrasjen e tij të Dexhxhālit në kohën e fundit janë të vërteta”. (8)

Ja pra ky ishte dhe fragmenti i dytë.

Prezantuesi: Ne iu falenderojmë i nderuar Imzot Sejjid Ajetullāh Kemāl Ḥajdāri. Imzot në këtë pikë mund të ngrihet një pyetje e tillë: “A janë këto të tëra lajmet që kanë të bëjnë me Imām Mehdīun (p.m.t.) në Shkollën e Bashkëkohësve, apo janë të pranishme dhe përcjellje të tjera të vërteta të përcjellura nga bashkëkohësit?!”

I ftuari: Unë kërkoj ndjesë nga ndjekësit tanë të nderuar. Në këtë dhe në programin vijues ne do të përpiqemi që të hetojmë sqarimet e dijetarëve të mëdhenj të Ehli Sunnetit, me qëllim që të shikojmë nëse kjo çështje është vetëm një pretendim dhe një “ixhtihād” (miratim vetjak) i Shejkh Ibn Bāzit, ose është një çështje mbi të cilën dijetarët muslimanë janë pajtuar.

Unë dua që të cek disa pika në lidhje me çështjen.

Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī ka shkruar dhe një vepër tjetër me titull: “Naṣīḥatu bi’t-Taḥdhīri min Taḥrībi Ibn Abdilmennāni li Kutubi’l-Eimmeti’r-Raxhiḥa ue Tadifihi li Miāti’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa” (Këshilla e Kujdesit Ndaj Shkatërrimit të Ibn Abdilmennānit në Librat e Udhëheqësve të Parapëlqyer dhe Dobësimi i tij në Ndarjen e Ḥaditheve të Vërteta). Shejkh Albānī e ka shkruar veprën e sipërcituar si një kundërshtim ndaj Ḥasan Abdulmennānit dhe me synimin e mbrojtjes së Ibn Ḳajjimit. Ḥasan Abdulmennāni ka shkruar një kundërshtim ndaj veprës me titull: “Igāthetu’l-Lehefan Min Mesāidi’sh-Shejṭāni”e Ibn Ḳajjim Xheuziut. Ja pra kjo është arsyeja që Shejkh Albānī ka shkruar veprën e mësipërme me qëllim mbrojtjen e Ibn Ḳajjimit. Në veprën në fjalë Shejkh Albānī përcjell këtë fragment nga Ibn Ḳajjim Xheuziu: “Muslimanët po presin zbritjen nga qielli të Mesīḥ Īsāit të birit të Merjemes, thyerjen e tij të kryqit dhe daljen e Mehdīut që është nga qenia lajmëtar i Ehli Bejtit, i cili do të mbushë sipërfaqen e tokës me barazi dhe drejtësi ashtu siç kjo e fundit ishte e mbushur me padrejtësi”. (9)

Kini kujdes ndaj thënies, sepse Imām Mehdīu (p.m.t.) nuk është një njeri i paditur dhe i panjohur. Imām Mehdīu (p.m.t.) është nga qenia lajmëtar i Ehli Bejtit.

Shejkh Albānī vë këtë shënim në këtë thënien e Ibn Ḳajjim Xheuziut:  “Ky besim dhe pranim është një besim i pranuar nga të tërë nga paraardhësit deri tek pasardhësit, që zë vend ashtu siç ka pohuar Ibn Ḳajjim Xheuziu në veprat me titull: “Ṣaḥiḥajnët” (Dy Përmbledhjet e Ḥaditheve të Vërteta të Imām Būkhārīut dhe Imām Muslimit), në sunnetet e tjera dhe në burimet e përmbledhjeve të ḥaditheve, si dhe i mbështetur nga ana e dhjetra ḥaditheve të vërteta”. (10)

Ju lutem tregohuni të kujdesshëm ndaj shënimit të vënë nga Shejkh Albānī. Unë nuk kam asnjë dyshim në madhështinë e diturisë dhe hulumtimeve të tij. Por këto fjalët tona nuk nënkuptojnë se ne kemi pranuar ose pranojmë çdo gjë që ai ka cituar. Unë po flas me muslimanët e tjerë që besojnë se Shejkh Albānī është një dijetar i madh dhe se ka shkruar disa nga veprat e rëndësishme (siç janë veprat me titull: “Silsiletu’l-Eḥadithi’ṣ-Ṣaḥiḥa” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta) dhe “Silsiletu’l-Eḥādithi’ḍ-Ḍaīfa ue’l-Meuḍūa” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Dobëta dhe të Shpikura). Ne kur shqyrtojmë ndonjë ḥadith ata kumtojnë se ky ḥadith është i dobët ose i pranuar duke parë veprën e tij me titull: “Silsiletu’l-Eḥādithi’ḍ-Ḍaīfa ue’l-Meuḍūa” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Dobëta dhe të Shpikura). Ne me ta flasim sipas arsyetimit dhe pranimeve të tyre sipas parimit: “Drejtohuni atyre sipas pranimeve të tyre”.

Po, përsërisim se pak më lart Shejkh Albānī ka përdorur thënien: “Ky besim dhe pranim është një besim i pranuar nga të tërë nga paraardhësit deri tek pasardhësit,që zë vend ashtu siç ka pohuar Ibn Ḳajjim Xheuziu në veprat me titull: “Ṣaḥiḥajnët” (Dy Përmbledhjet e Ḥaditheve të Vërteta të Imām Būkhārīut dhe Imām Muslimit), në sunnetet e tjera dhe në burimet e përmbledhjeve të ḥaditheve, si dhe i mbështetur nga ana e dhjetra ḥaditheve të vërteta”. Kjo është e vërtetë emri i Imām Mehdīut (p.m.t.) nuk zë vendnë veprat me  titull: “Ṣaḥiḥajnët” (Dy Përmbledhjet e Ḥaditheve të Vërteta të Imām Būkhārīut dhe Imām Muslimit). Pavarësisht kësaj besimi në Imām Mehdīun (p.m.t.) nuk është një çështje emri, por ajo është një kredo e ndërtuar mbi katër krerë. Shejkh Albānī shprehet në mënyrë të qartë se ky besim kalon në veprat me titull: “Ṣaḥiḥajnët” (Dy Përmbledhjet e Ḥaditheve të Vërteta të Imām Būkhārīut dhe Imām Muslimit).

Shejkh Albānī në kreun me titull: “Dalja e Imām Mehdīut (p.m.t.) është një e vërtetë në sytë e dijetarëve në veprën e tij me titull: “Silsiletu’l-Eḥadithi’ṣ-Ṣaḥiḥa” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta) dhe “Silsiletu’l-Eḥādithi’ḍ-Ḍaīfa ue’l-Meuḍūa” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Dobëta dhe të Shpikura) thotë si më poshtë: “Nuk ka dyshim se sipërfaqja e tokës do të mbushet me dhunë dhe tirani. Kur sipërfaqja e tokës të mbushet me dhunë dhe tirani Allāhu i Madhëruar do të dërgojë një njeri që e ka emrin njëlloj si emri im dhe ky njeri do ta mbushë botën me barazi dhe drejtësi ashtu siç kjo ishte e mbushur me dhunë dhe tirani”. Këtë ḥadith e kanë shënuar Bedhdhari... Ky është një ḥadith i pashkëputur në sytë e mi... Ky ḥadith është përcjellur nga Ebū Sa’īdi. Përcjellja më e vërtetë është përcjellur nga ‘Auf Ibn Ebī Xhemīle.

Ebū Xhemīle na thotë se sipas asaj që Ebū Ṣiddīḳ Nāxhīu ka përcjellur nga Ebū Sa’īd Khudrīu i nderuari i dërguar i Allāhut ka thënë si vijon: “Nuk do të shpërthejë ḳijāmeti pa u mbushur sipërfaqja e tokës me dhunë, padrejtësi dhe tirani. Kur sipërfaqja e tokës të mbushet me dhunë dhe tirani, do të dalë një njeri nga Farefisi im ose nga Ehli Bejti im, i cili do ta mbushë sipërfaqen e tokës me drejtësi dhe barazi, ashtu siç kjo ishte e mbushur me dhunë dhe tirani”. Këtë ḥadith e kanë shënuar Imām Aḥmedi, Ibn Ḥibbāni, Hākim Nisābūrīu, Ebū Nuajmi (në veprën e tij: “Ḥilje” (Stolisja)...

Hākim Nisābūrīu bën të ditur se ky ḥadith është i vëtetë sipas kushteve të Imām Būkhārīut dhe Imām Muslimit. Gjithashtu dhe Imām Dhehebīu miraton gjykimin e tij. Unë (Shejkh Albānī) them se ḥadithi është ashtu siç kanë thënë që të dy. Rishtas dhe Ebū Nuājmi thotë se ḥadithi është “meshhūr” (i njohur). (11)

Shejkh Albānī përcakton se shfaqja e Imām Mehdīut (p.m.t.) është një e vërtetë dhe se nuk asnjë anë që të mund të diskutohet. Tani për tani unë nuk dua që të hyj në përmbajtjen e këtyre ḥaditheve. Megjithatë shumica e ḥaditheve që kanë të bëjnë me çështjen bartin thënien në formën: “Një njeri që e ka emrin njëlloj si emri im”. Por këto përcjellje nuk bartin ndonjë thënie si: “emri i të atit të tij është njëlloj si emri i të atit tim”. Kjo çështje është njëri nga problemet.

Më vonë autori rendit burimet por fatkeqësisht ne nuk kemi mjaftueshëm kohë për t’i përmendur emrat e këtyre burimeve. Natyrisht se thënia: “meshhūr” (i njohur) e Ebū Nuājmit nuk është në kuptimin terminologjik por është në kuptimin e shprehjes së shumicës së udhëve të përcjelljes.

Në këtë pikë unë dua që t’iu tërheq vëmendjen ndjekësve tanë të nderuar në këtë thënie: “Disa dijetarë të brezave të fundit kanë hyrë në një udhë tjetër duke u ndarë nga udha e besimtarëve që e quajnë këtë ḥadith të dobët. Për këtë asye Ibn Khaldūni duke kaluar kufirin megjithëse i ka quajtur të dobëta një numër të madh të ḥaditheve të Imām Mehdīut (p.m.t.) nuk ka mundur që që ta quajë të dobët këtë ḥadith”. (12)

Domethënë edhe Ibn Khaldūni i cili është sjellur mjaft i rreptë dhe ka kalur kufirin në çështjen e ḥaditheve të Imām Mehdīut (p.m.t.), nuk ka mundur që ta quajë të dobët këtë ḥadith. Ai ka mbetur i detyruar që të pranojë qenien e vërtetë të kësaj udhe të përcjellur nga Hākim Nisābūrīu.

Sipas këtij parimi pohojmë se disa shkrimtarë që citojnë se Ibn Khaldūni i ka quajtur të dobëta mbarë ḥadithet e Imām Mehdīut kanë gabuar plotësisht dhe se kjo e dhënë nuk është e saktë. Sepse sa do që Ibn Khaldūni të jetë munduar që t’i quajë të dobëta ḥadithet e Imām Mehdīut, ndonëse ka thënë se nuk ceket në veprat me titull: “Ṣaḥiḥajnët” (Dy Përmbledhjet e Ḥaditheve të Vërteta të Imām Būkhārīut dhe Imām Muslimit), rishtas ai ka mbetur i detyruar që të pranojë vërtetësinë e kësaj përcjelljeje. Ky është argumenti i parë fetar.

Argumenti i dytë fetar i përket Sulejmān Ibn ‘Ubejdes. Ky i fundit përcolli dhe tha se i nderuari i dërguar i Allāhut (p.qm.t.) citoi si vijon: “Në fund të bashkësisë sime muslimane do të shfaqet Imām Mehdīu (p.m.t.), Allāhu do t’i dërgojë atij shi dhe sipërfaqja e tokës do të nxjerrë prodhimet e saj. Ai do ta falë pasurinë në mënyrë të drejtë. Gjallesat do të shtohen, bashkësia muslimane do të lartësohet dhe ai do të jetojë shtatë ose tetë vite”. Hākim Nishābūrīu sqaron: “Zinxhiri i përcjelljes së këtij ḥadithi është i vërtetë, por “shejkhejnët” (Imām Būkhārīu dhe Imām Muslimi) nuk e kanë shënuar”.Rishtas dhe Hāfidh Dhehebīu ka shfaqur miratim në gjykimin e quajtjes së ḥadithit të lartpërmendur të vërtetë. Sërish dhe Ibn Khaldūni ka thënë se ḥadithi i sipërcituar është i vërtetë... Ḥadithin e mësipërm e kanë shënuar dhe shkrimtarët e sunneneve. Përsëri dhe Imām Taberānīu e ka përcjellur ḥadithin në fjalë në veprën e tij me titull: “Xhāmiu’l-Kebīri” (Përmbledhësi i Madh)”. (13)

Por le ta japim të saktë adresën që kalon në veprën me titull: “Xhāmiu’l-Kebīri” (Përmbledhësi i Madh)” e Imām Taberānīut. Në veprën e tij të lartpërmendur Imām Taberānīu përcjell plot shtatëmbëdhjetë përcjellje nga ky njeri.

Përcjellja është si më poshtë: “Bota nuk do të marrë fund përderisa Allāhu i Madhëruar do të dërgojë një njeri që e ka emrin njëlloj si emri im dhe emri i të atit të tij është njëlloj si emri i të atit tim nga Ehli Bejti im”...

“Nuk do të shpërthejë ḳijāmeti pa sunduar një njeri që e ka emrin si emri im nga Ehli Bejti im”. (14)

Tani le t’i rikthehemi Shejkh Albānīt. Ky i fundit citon si vijon: “Ḥadithin e mësipërm e kanë shënuar dhe autorët e sunneneve. Përsëri dhe Imām Taberānīu e ka përcjellur ḥadithin në fjalë në veprën e tij me titull: “Xhāmiu’l-Kebīri” (Përmbledhësi i Madh)”.Imām Timidhīu, Hākim Nisābūrīu dhe Ibn Ḥibbāni kanë thënë se ky është një ḥadith i vërtetë”.

Sipas shënimit të Ibn Ebī Dāūdit fjalët e ḥadithit janë kështu: “Edhe nëse do të mbesë një ditë nga jeta e kësaj bote Allāhu i Madhëruar do të dërgojë një njeri nga unë ose një njeri që e ka emrin njëlloj si emri im dhe emri i të atit të tij është njëlloj si emri i të atit tim nga Ehli Bejti im, për të mbushur sipërfaqen e tokës me barazi dhe drejtësi ashtu siç kjo e fundit ishte e mbushur me dhunë dhe ligësi”. Në mesin atyre që e kanë quajtur këtë ḥadith të vërtetë është dhe Shejkh Islām Ibn Tejmijje.

Në veprën e tij me titull: “Minhāxhu’s-Sunneti” (Metodologjia e Sunnetit) Ibn Temijje pohon si më poshtë: “Ḥadithet të cilat përdoren si argument që kanë të bëjnë me daljen e Imām Mehdīut (p.m.t.) janë të vërteta. Ebū Dāūdi, Imām Tirmidhīu, Imām Aḥmed Ibn Ḥanbeli i kanë përcjellur këto ḥadithe nga Ibn Mes’ūdi dhe nga të tjerët.

Unë (Shejkh Albānī) them se këta pesë imamë të mëdhenj të ḥadithit kanë përcaktuar se janë të vërteta ḥadithet që kanë lidhje me daljen e Imām Mehdīut (p.m.t.). Këtyre duhet t’u shtohen dhe shumë njerëz nga brezat e dijetarëve të mëhershëm dhe të mëvonshëm. Emrat e parë që më vijnë në mendje janë: “Ebū Dāūdi në veprën: “Sunnen” (Sunnetet), Uḳajli, Ibn ‘Arabīu në veprën: “Aradtu’l-Ahuadi” (Pjesët e të Parës); Ḳurṭubīu, Sujūṭī në veprën: “Akhbāru’l-Mehdī” (Lajmet/Ḥadithet e Mehdīut); Ṭibbīu, Shejkh Ḳārī’ në veprën: “Mirḳātu’l-Mefātīḥi” (Lavdia e Çelësave); Ibn Ḳajjim Xheuziu në veprën: “Menāru’l-Munīfi” (Vendndriçimii Lartë); Ḥāfiḍḥ Ibn Ḥaxheri në veprën e tij: “Fetḥu’l-Bārī” (Çlirimi i Qartë); Ebu Ḥasan ‘Abīrī “Menāḳibu’sh-Shāfi’ī” (Rrëfimet e Shāfi’īut), Shejkh ‘Alī el-Ḳārī’ në veprën: “Mirḳāt” (Lavdia);Sujūṭī në veprën: “Urfu’l-Uerdī” (Nderi i Trëndafilit)…” (15)

Si dhe me dhjetra burime të tjera.

Vendi i dytë që të dua të nënvizoj është ky ḥadith që ceket në veprën me titull:“Silsiletu’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣāhiha” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta) e dijetarit shqiptar Shejkh Nāṣiruddīn Albānīt. Përcjellja është nga Xhābir Ibn Abdullāhu, i cili citon si më poshtë: “Unë e kam dëgjuar të nderuarin të dërguar të Allāhut (p.q.m.t.) të thotë si vijon: “Një palë nga bashkësia ime muslimane do të vazhdojë të përleshet deri në Ditën e Ḳijāmetit si një shfaqës i të vërtetës. Pastaj do të zbresë Īsāi i biri i Merjemes. Prijësi i muslimanëve do t’i thotë: “Eja dhe prina në namaz”, ndërsa ai do t’ua kthejë: “Jo, ju jeni prijësit e njëri-tjetrit si një shpërblim i Allāhut ndaj kësaj bashkësie muslimane”. Imām Muslimi e ka shënuar këtë ḥadith.(16)

Ashtu siç kuptohet nga ḥadithi i lartpërmendur i nderuari Īsā (p.m.t.) nuk do të mund të bëhet “imām” (prijës, udhëheqës në namaz). Fjalët: “Jo, ju jeni prijësit e njëri-tjetrit si një shpërblim i Allāhut ndaj kësaj bashkësie muslimane” i përkasin të nderuarit Īsā (p.m.t.).

Allāhu i Madhëruar e ka shpërbleyer këtë bashkësi muslimane, duke mos i vënë në krye imāmë nga të dërguarit e mëparshëm - madje edhe nëse ata janë të dërguarit e “ulu’l-aḍḥmit” (pesë të dërguarit më të mëdhenj) -. Nëse do Allāhu (l.m.t.) ashtu siç do të sqarojmë më vonë sipas Shksë Ehli Bejtit brenda kësaj bashkësie muslimane gjenden njerëz të cilët qëndrojnë më lart se të dërguarit e mëparshëm. Shprehemi kështu sepse këta njerëz janë prijësit e të nderuarit Vulë të Lajmëtarëve dhe bartin të njëjtin gjykim me ata të shpirtrat e Vulës së Lajmëtarëve. Duke qenë se i nderuari Vulë (p.q.m.t.) është më i virtytshëm se sa mbarë të dërguarit dhe lajmëtarët dhe duke qenë se është prijësi i tyre kështu duhet të jetë.

Sipas kësaj themi se është e diskutueshme çështja nëse Imām Būkhārīu dhe Imām Muslimi nuk i kanë përcjellur ḥadithet e Imām Mehdīut (p.m.t.). Kjo është e vërtetë në këtë vepër nuk zë vend emri i Mehdīut (p.m.t.), mirëpo Imām Muslimi dhe Imām Aḥmed Ibn Ḥanbeli i kanë përcjellur përcjelljet në lidhje me çështjen nga kjo udhë dhe Imām Būkhārīu i ka përcjellur në veprën e tij me titull: “Tārīkhu’l-Kebīri” (Historia e Madhe). Ashtu siç e dini dhe ju Imām Būkhārīu ka shkruar dhe një vepër me titull: “Tārīkhu’l-Kebīri” (Historia e Madhe). Ashtu unë dua që të përcjell një ḥadithi tjetër nga i njëjti burim. Titulli i kreut është formuluar kështu: “Zbritja e Īsāit (p.m.t.) dhe Bashkimi i tij me Imām Mehdīun (p.m.t.)”.

Përcjellja është si kështu: “Unë e kam dëgjuar të nderuarin të dërguar të Allāhut (p.q.m.t.) të thotë si vijon: “Pastaj do të zbresë Īsāi i biri i Merjemes (p.m.t.). Prijësi i muslimanëve do t’i thotë: “Eja dhe prina në namaz”, ndërsa ai do t’ua kthejë: “Jo, ju jeni prijësit e njëri-tjetrit si një shpërblim i Allāhut ndaj kësaj bashkësie muslimane”. Ky njeri e ka shënuar këtë ḥadith.

Zinxhiri i përcjelljes së këtij ḥadithi është i mirë dhe Shejkhu e ka miratuar këtë.

Unë (Shejkh Albānī) them se ashtu siç ka thënë Ibn Ḳajjimi mbarë përcjellësit që zënë vend në zinxhirin e përcjelljes së këtij ḥadithi janë besnikë dhe që të tërë janë muhaddithët e Ebū Dāūdit... Forma e vërtetë e ḥadithit kalon në veprën me titull: “Ṣaḥiḥu’l-Muslimi” (Përmbledhja e Ḥaditheve të Vërteta të Imām Muslimit) e Imām Muslimit. Një udhë tjetër e këtij ḥadithi është përcjellur nga Xhābir Ibn Abdullāhu.

Kjo përcjellje është nga Xhābir Ibn Abdullāhu, i cili kumtonsi më poshtë: “Unë e kam dëgjuar të nderuarin të dërguar të Allāhut (p.q.m.t.) të thotë si vijon: “Një palë nga bashkësia ime muslimane do të vazhdojë të përleshet deri në Ditën e Ḳijāmetit si një shfaqës i të vërtetës. Pastaj do të zbresë Īsāi i biri i Merjemes (p.m.t.). Prijësi i muslimanëve do t’i thotë: “Eja dhe prina në namaz”, ndërsa ai do t’ua kthejë: “Jo, ju jeni prijësit e njëri-tjetrit si një shpërblim i Allāhut ndaj kësaj bashkësie muslimane”. Imām Muslimi e ka shënuar këtë ḥadith.(17) Në këtë ḥadith emri i të nderuarit Mehdī ceket si “emīr” (prijës).

Atëherë përmbledhim se ky njeri nuk është një njeri identiteti i të cilit nuk dihet dhe nuk njihet. Përkundrazi ky njeri është ai njeri i cili është nga Ehli Bejti i të nderuarit të dërguar (p.q.m.t.) dhe i cili do t’u prijë në namaz dhe të nderuarit Īsā (p.m.t.). Ky ḥadith e shpalos në mënyrë të hapur dhe të qartë identitetin e tij.

Ne iu falenderojmë Imzot Sejjid Ajetullāh Kemāl Ḥajdāri teksa u japim fund programit tonë. Mesazhi që donit të përcillnit u kuptua. Ne iu shprehim falenderimet tona dhe ju ndjekësve tanë të nderuar. Shpresojmë se do të shihemi përsëri. Allāhu iu ruajttë. Paqja, mëshira dhe begatia e Allāhut qofshin mbi ju.

1- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Maḳālātu’l-Albānī” (Artikujt e Albānīt), fq. 110, Përmbledhja dhe Vërtetimi Nga Nuruddīn Ṭālibi, Paraqitja Nga Muḥammed Īd Abbāsī dhe Abdullāh Alushi, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Atlasi” (Vendi i Atlasit), (viti i botimit 1422 sipas mërgimit islam / viti 2001 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Dytë, Mbretëria e Arabisë Saudite.

2- Alāme Shejkh Abdulmuḥsin Ibn Hammād Abbādi, “‘Aḳīdetu’l-Ehli’s-Sunneti ue’l-Etheri fi’l-Mehdījji’l-Muntaḍḥari” (Kredoja e Ehli Sunnetit dhe Lajmet/Ḥadithet e Mehdīut të Pritur), fq. 4, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’s-Sunneti” (Instituti i Sunnetit), (viti i botimit 1416 sipas mërgimit islam / viti 1995 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

3- Alāme Shejkh Abdulmuḥsin Ibn Hammād Abbādi, “‘Aḳīdetu’l-Ehli’s-Sunneti ue’l-Etheri fi’l-Mehdījji’l-Muntaḍḥari” (Kredoja e Ehli Sunnetit dhe Lajmet/Ḥadithet e Mehdīut të Pritur), fq. 4, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’s-Sunneti” (Instituti i Sunnetit), (viti i botimit 1416 sipas mërgimit islam / viti 1995 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

4- Alāme Shejkh Abdulmuḥsin Ibn Hammād Abbādi, “‘Aḳīdetu’l-Ehli’s-Sunneti ue’l-Etheri fi’l-Mehdījji’l-Muntaḍḥari” (Kredoja e Ehli Sunnetit dhe Lajmet/Ḥadithet e Mehdīut të Pritur), fq. 4, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’s-Sunneti” (Instituti i Sunnetit), (viti i botimit 1416 sipas mërgimit islam / viti 1995 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

5- Alāme Shejkh Abdulmuḥsin Ibn Hammād Abbādi, “Aḳīdetu’l-Ehli’s-Sunneti ue’l-Etheri fi’l-Mehdījji’l-Muntaḍḥari” (Kredoja e Ehli Sunnetit dhe Lajmet/Ḥadithet e Mehdīut të Pritur), fq. 5, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’s-Sunneti” (Instituti i Sunnetit), (viti i botimit 1416 sipas mërgimit islam / viti 1995 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

6- Alāme Shejkh Abdulmuḥsin Ibn Hammād Abbādi, “‘Aḳīdetu’l-Ehli’s-Sunneti ue’l-Etheri fi’l-Mehdījji’l-Muntaḍḥari” (Kredoja e Ehli Sunnetit dhe Lajmet/Ḥadithet e Mehdīut të Pritur), fq. 5, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’s-Sunneti” (Instituti i Sunnetit), (viti i botimit 1416 sipas mërgimit islam / viti 1995 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

7- Alāme Shejkh Abdulmuḥsin Ibn Hammād Abbādi, “‘Aḳīdetu’l-Ehli’s-Sunneti ue’l-Etheri fi’l-Mehdījji’l-Muntaḍḥari” (Kredoja e Ehli Sunnetit dhe Lajmet/Ḥadithet e Mehdīut të Pritur), fq. 6, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’s-Sunneti” (Instituti i Sunnetit), (viti i botimit 1416 sipas mërgimit islam / viti 1995 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

8- Alāme Shejkh Abdulmuḥsin Ibn Hammād Abbādi, “‘Aḳīdetu’l-Ehli’s-Sunneti ue’l-Etheri fi’l-Mehdījji’l-Muntaḍḥari” (Kredoja e Ehli Sunnetit dhe Lajmet/Ḥadithet e Mehdīut të Pritur), fq. 7, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’s-Sunneti” (Instituti i Sunnetit), (viti i botimit 1416 sipas mërgimit islam / viti 1995 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

9- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Naṣīḥatu bi’t-Taḥdhīri min Taḥrībi Ibn Abdilmennāni li Kutubi’l-Eimmeti’r-Raxhiḥa ue Tadifihi li Miāti’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa” (Këshilla e Kujdesit Ndaj Shkatërrimit të Ibn Abdilmennānit në Librat e Udhëheqësve të Parapëlqyer dhe Dobësimi i tij në Ndarjen e Ḥaditheve të Vërteta), fq. 267, Shtëpia Botuese: “Dāru Ibn Affāni” (Vendi i Ibn Affanit), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

10- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Naṣīḥatu bi’t-Taḥdhīri min Taḥrībi Ibn Abdilmennāni li Kutubi’l-Eimmeti’r-Raxhiḥa ue Tadifihi li Miāti’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa” (Këshilla e Kujdesit Ndaj Shkatërrimit të Ibn Abdilmennānit në Librat e Udhëheqësve të Parapëlqyer dhe Dobësimi i tij në Ndarjen e Ḥaditheve të Vërteta), fq. 267, Shtëpia Botuese: “Dāru Ibn Affāni” (Vendi i Ibn Affanit), Botimi i Parë, Kajro, Egjipt.

11- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Silsiletu’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa ue Shejun min Fiḳhihā ue Feuāidihā” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta dhe Gjëja Nga Jurisprudenca e Saj dhe Dobitë e Saj), vëll. 4, fq. 38, Ḥadithi Nr: 1529, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’l-Mearifi” (Instituti i Diturisë), (viti i botimit 1415 sipas mërgimit islam / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Ri i Rishikuar, Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

12- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Silsiletu’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa ue Shejun min Fiḳhihā ue Feuāidihā” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta dhe Gjëja Nga Jurisprudenca e Saj dhe Dobitë e Saj), vëll. 4, fq. 38, Ḥadithi Nr: 1529, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’l-Mearifi” (Instituti i Diturisë), (viti i botimit 1415 sipas mërgimit islam / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Ri i Rishikuar, Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

13- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Silsiletu’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa ue Shejun min Fiḳhihā ue Feuāidihā” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta dhe Gjëja Nga Jurisprudenca e Saj dhe Dobitë e Saj), vëll. 4, fq. 38, Ḥadithi Nr: 1529, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’l-Mearifi” (Instituti i Diturisë), (viti i botimit 1415 sipas mërgimit islam / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Ri i Rishikuar, Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

14- Imām Ṭaberānīu, “Muxhemu’l-Kebīri” (Përmbledhja e Madhe), vëll. 10,  Ḥadithet Nga Ḥadithi Nr: 10213 Deri Tek Ḥadithi Nr: 10230, Vërtetimi dhe Shënimi Nga Ḥamdi Abdulmexhid Selefīu, Botimi i Dytë i Rishikuar, Shtëpia Botuese: “Dāru’l-Iḥjāi’t-Turāthi” (Vendi i Ringjalljes Trashëgimisë), (viti i botimit 1406 sipas mërgimit islam / viti 1985 sipas kalendarit gregorian).

15- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Silsiletu’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa ue Shejun min Fiḳhihā ue Feuāidihā” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta dhe Gjëja Nga Jurisprudenca e Saj dhe Dobitë e Saj), vëll. 4, fq. 38, Ḥadithi Nr: 1529, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’l-Mearifi” (Instituti i Diturisë), (viti i botimit 1415 sipas mërgimit islam / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Ri i Rishikuar, Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

16- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Silsiletu’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa ue Shejun min Fiḳhihā ue Feuāidihā” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta dhe Gjëja Nga Jurisprudenca e Saj dhe Dobitë e Saj), vëll. 4, fq. 602, Ḥadithi Nr: 1920, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’l-Mearifi” (Instituti i Diturisë), (viti i botimit 1415 sipas mërgimit islam / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Ri i Rishikuar, Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

17- Shejkh Muḥammed Nāṣiruddīn Albānī, “Silsiletu’l-Eḥādīthi’ṣ-Ṣaḥiḥa ue Shejun min Fiḳhihā ue Feuāidihā” (Zinxhiri i Ḥaditheve të Vërteta dhe Gjëja Nga Jurisprudenca e Saj dhe Dobitë e Saj), vëll. 5, fq. 276, Ḥadithi Nr: 2236, Shtëpia Botuese: “Mektebetu’l-Mearifi” (Instituti i Diturisë), (viti i botimit 1415 sipas mërgimit islam / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), Botimi i Ri i Rishikuar, Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite.

Sqarime të Nevojshme:

(f.m.t.) - falenderimi mbi të
(k.m.t.) - krenaria mbi të
(l.m.t.) - lartësimi mbi të
(p.m.t.) - paqja mbi të
(p.q.m.t.) - paqja qoftë mbi të

Burimi : Medya Şafak