Irani dhe Siria: Si po lëvizin vendet arabe dhe perëndimore drejt Damaskut

nga Elijah J. Magnier | Publikuar në Tet. 10, 2021, 2:45 p.m.

Efektet valëzuese të cisternave iraniane të naftës që merrnin naftë në Liban përmes Sirisë ndikuan dhe e zgjeruan bujarisht ndikimin e Hezbollahut në Liban dhe arritën në SHBA, Rusi dhe disa shtete arabe. Pasojat kanë përshpejtuar çështje të rëndësishme rajonale dhe ndërkombëtare, duke i vendosur këto me forcë në tryezën e diskutimit dhe duke imponuar një rishikim të politikës amerikane në Azinë Perëndimore, veçanërisht në Siri. Vendet perëndimore, përfshirë SHBA -në, filluan të rimendojnë dhe të mendojnë për rezervat aktuale në lidhje me marrëdhëniet me Sirinë dhe kthimin e saj në Ligën Arabe dhe bashkësinë ndërkombëtare. Qëllimi-ose ndoshta dëshira-është t'i ofrojë Presidentit Bashar al-Assad mundësinë për të rimenduar marrëdhëniet e tij globale dhe rajonale dhe për të hequr rolet ekskluzive të Iranit dhe Rusisë në Levant.

Shumë ngjarje kanë ndodhur në Azinë Perëndimore dhe Nju Jork muajt e fundit. Takimet e padeklaruara në Bagdad midis Arabisë Saudite dhe Iranit, Jordanisë dhe Iranit, dhe Egjiptit dhe Iranit ndihmuan në thyerjen e akullit midis këtyre vendeve rajonale dhe i lejuan ata të diskutojnë çështje të rëndësishme me shqetësim të madh. Për më tepër, samiti irakian i mundësoi Arabisë Saudite, Katarit, Iranit, Kuvajtit, Egjiptit, Jordanisë dhe Francës të takohen dhe të ngrohin marrëdhëniet e tyre, duke krijuar më shumë afrim midis shteteve rajonale. Iraku po luan një rol pozitiv dhe të rëndësishëm, ku të gjitha vendet mund të mblidhen dhe të diskutojnë mbi dallimet e tyre. Gjithashtu, pati takime të rëndësishme midis mbretit jordanez Abdullah dhe presidentit amerikan Joe Biden në Uashington dhe presidentit Vladimir Putin në Moskë, dhe midis presidentit sirian Bashar al-Assad dhe presidentit Putin për të folur për unitetin e territorit sirian. Së fundmi, ishin vizitat e pritshme të Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan në Moskë dhe Nju Jork. Këto takime hapin derën për fazën tjetër, e cila do të hapte rrugën që Siria të rimarr pozicionin e saj në sferën rajonale dhe ndërkombëtare.

Në të vërtetë, zhvillimi më i spikatur ishte deklarata e mbretit jordanez nga Uashingtoni se, "Presidenti Bashar al-Assad po qëndron në pushtet dhe duhet gjetur një mënyrë për të rimarrë dialogun me të." Kjo nuk do të thotë që Jordania ndërpreu marrëdhëniet e saj me Sirinë në dekadën e fundit. Ambasada jordaneze nuk i ka mbyllur kurrë dyert e saj në Damask, as ambasada siriane në Aman, pavarësisht se Jordan pret dhomën e Komandës së Operacioneve Ushtarake (MOC). MOC priti komandantët ushtarakë arabë dhe perëndimorë, përfshirë nga SHBA, për të udhëhequr operacionet sabotuese dhe sulme të tjera brenda Sirisë, duke synuar t'i japë fund sundimit të presidentit sirian dhe të krijojë një shtet të dështuar në Siri. Ajo ka mbështetur dhe trajnuar militantët në Jordani, përfshirë ata të Al-Kaedës, në dijeni të praktikantëve dhe administratës amerikane.

Gjatë dekadave të luftës në Siri, kontaktet midis Amanit dhe Damaskut në nivelet e sigurisë dhe ato politike nuk u ndalën, megjithëse ndryshuan në intensitet. Komunikimet e fundit zyrtare të rëndësishme ishin të dyfishta.

E para ishte një telefonatë midis ministrit të brendshëm jordanez Mazen al-Faraya dhe homologut të tij sirian, Muhammad al-Rahmoun. Të dy ministrat thanë se kishin rënë dakord të koordinonin kamionët midis vendeve të tyre, që do të thotë se SHBA -të duhet të përjashtojnë Jordaninë dhe Sirinë nga imponimet e imponuara përmes "Aktit të Mbrojtjes Civile të Cezarit". Kamionët sirianë do të jenë në gjendje të kalojnë kufijtë pa e shkarkuar ngarkesën e tyre në kamionë të tjerë në anën jordaneze të kufirit. Kjo do të zvogëlojë ndjeshëm koston siriane, do të hapë rrugën që mallrat siriane të arrijnë në shumë vende dhe do të sjellë valutë të huaj shumë të nevojshme.

Kontakti i dytë i lartë zyrtar ishte vizita e Ministrit sirian të Mbrojtjes dhe Zëvendëskryeministrit Ali Ayoub në Aman dhe takimi me shefin e stafit jordanez, gjeneralmajor Yousef Al-Hunaiti, takimi i parë zyrtar në këtë nivel pas dhjetë viteve të luftës në Siri.

Nuk ka pak dyshim se SHBA hapi derën për kthimin e Sirisë në Liban kur ra dakord të ringjallë linjën e gazit që transportonte gaz egjiptian përmes Jordanit në Liban. Kjo linjë gazi u ofrua si një alternativë në një përpjekje të dëshpëruar për të kufizuar naftën dhe benzinën iraniane që derdhej në Liban nëpërmjet Hezbollahut. Ambasadorja amerikane në Liban, Dorothy Shea, njoftoi vendimin e furnizimit me gaz në reagim ndaj njoftimit të Sekretarit të Përgjithshëm të Hezbollahut, Sayyed Hassan Nasrallah. Sayyed Nasrallah premtoi të furnizojë vendin me naftë përmes Sirisë për të thyer bllokadën e paparalajmëruar të SHBA dhe për të përmbushur nevojat e popullit libanez. Libani, i etur për furnizimet me naftë (humbja e të cilit ka paralizuar ciklin e jetës në vend, i cili po vuan nga një krizë e paparë ekonomike), bekoi naftën iraniane pasi ajo ra si mana mbi popullsinë libaneze. Popullariteti i Iranit dhe Hezbollahut lulëzoi dhe u përshëndet nga aleatët, miqtë dhe (shumë) armiq njësoj.

Megjithatë, nafta iraniane nuk është problemi i vetëm me të cilin SHBA dhe vendet arabe duhet të përballen. Ata janë shumë të shqetësuar se Siria do të mbetet brenda sferës së ndikimit iranian. Irani fitoi popullaritet të paparë në Siri për shkak të politikës së Uashingtonit, e cila donte të krijonte një shtet të dështuar në Siri dhe të hiqte Presidentin Assad nga pushteti. Për më tepër, Irani mblodhi më shumë lavdi kur Shtetet e Bashkuara nuk ishin në gjendje të destabilizonin Sirinë, Irakun dhe Libanin. Administrata amerikane mendoi se duke vendosur sanksione të ashpra ndaj Sirisë dhe duke parandaluar çdo afrim midis Damaskut dhe kryeqyteteve të tjerë rajonalë dhe perëndimorë, ai mund të nxisë Presidentin Assad, të forcojë dorën e tij dhe të diktojë kushtet e tij.

Duket se administrata e Bidenit ka filluar t'i vlerësojë gjërat më realisht, siç u shpreh nga mbreti jordanez pasi u takua me Biden. Nuk është rastësi që Mbreti Abdullah thotë nga Uashingtoni se ekziston një domosdoshmëri për kthimin e Sirisë dhe marrëdhëniet me Asadin, një temë që ishte tabu në administratat e mëparshme amerikane. Indeedshtë me të vërtetë një hap i vogël, por edhe nëse kjo nuk do të thotë se SHBA së shpejti do të ngrohë marrëdhëniet e saj me Sirinë. Në vend të kësaj, kthimi i marrëdhënieve të vendeve arabe dhe perëndimore me Asadin është përgatitje që opinioni publik të pranojë se presidenti sirian është udhëheqësi i zgjedhur i vendit të tij, të cilin vendet e përfshira në dekadën e fundit të luftës me Sirinë nuk mund ta injorojnë më.

Presidenti sirian u tha shumë vizitorëve të tij zyrtarë rajonalë dhe perëndimorë se, “SHBA nuk e ka ndërprerë kurrë marrëdhënien e saj të sigurisë me Sirinë. Sidoqoftë, ne në Siri refuzojmë çdo dialog politik nëse forcat e pushtuara nga SHBA nuk tërhiqen nga rajoni aktiv verilindor. ”

SHBA dhe shumë shtete evropiane (Franca, Italia, Gjermania dhe të tjera) kanë ruajtur një marrëdhënie sigurie dhe kundër terrorizmit me Sirinë. Sidoqoftë, Siria ka përcaktuar që të gjitha delegacionet evropiane duhet të rihapin dyert e ambasadave të tyre para se të përfshihen në marrëdhënie politike. Qeveria e Damaskut është më e fortë sot se kurrë, veçanërisht pasi jugu i është kthyer plotësisht kontrollit të ushtrisë siriane.

Në të vërtetë, javët e fundit, Siria çliroi Dara'a dhe Tafas, duke siguruar më shumë se 328 kilometra duke filluar nga Badia në As-Suwayda dhe Dara'a. Disa ditë më parë, të gjitha qytetet në zonën Huran ranë nën kontrollin e ushtrisë siriane. Një pjesë e madhe e jugut të Sirisë ishte nën rebelët, të cilët bashkëjetuan me ushtrinë siriane, pas një marrëveshjeje të përcaktuar nga Rusia në vitin 2018. Këta militantë krijuan një "zonë tampon", duke kontrolluar kalimin kufitar me Jordaninë dhe duke mbrojtur izraelitët, të cilët pushtojnë Lartësitë Golan Siriane dhe kufijtë izraelitë. Izraelitët në mënyrë të përsëritur thanë se kishin frikë nga prania e Hezbollahut dhe Iranit në kufijtë sirianë dhe nuk arritën të imponojnë një zonë të lirë nga prania iraniane kudo që udhëheqja siriane dëshironte të ishte.

Sidoqoftë, Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov tha, "Rusia nuk do të pranojë që Siria të përdoret si një platformë për operacionet kundër Izraelit." Kështu, Rusia po i dërgon mesazhin SHBA dhe Izraelit se forcat siriane në kufijtë sirianë janë një garantues i mbrojtjes së Izraelit dhe një tregues për Iranin se Moska dëshiron që fronti i pushtuar i Lartësive të Golanit të mbetet i ftohtë.

Lavrov pa dyshim po shpreh shqetësimin e Rusisë për sigurinë dhe sigurinë e Izraelit dhe po ofron garancinë e Moskës për të parandaluar sulmet kundër Lartësive të Golanit të pushtuara. Sidoqoftë, Rusia nuk e ndaloi Izraelin të shkelë sovranitetin dhe territorin sirian. Në të vërtetë, Izraeli kreu mbi një mijë sulme, duke shkelur sovranitetin sirian, duke vrarë shumë civilë dhe duke shkatërruar shumë pozicione dhe magazina që i përkisnin shtetit sirian. Moska i ofroi ushtrisë siriane raketa tokë-ajër për të përgjuar sulmet agresive dhe të përsëritura të Izraelit, por nuk arriti t'i ndalojë këto sulme edhe kur Izraeli ishte përgjegjës për rrëzimin e avionit Il-20 dhe vrasjen e 15 pjesëtarëve të shërbimit rus.

Rusia ka qenë e pranishme në jug që nga viti 2018, pas një marrëveshjeje midis militantëve lokalë dhe qeverisë siriane. Kjo marrëveshje nuk është më e nevojshme sepse forcat e Damaskut morën kontrollin e plotë të jugut të Sirisë. Për më tepër, Rusia nuk mund ta parandalojë Sirinë të çlirojë territorin e saj (Lartësitë e Golanit) kur qeveria qendrore vendos ta bëjë këtë në çdo kohë në të ardhmen.

Pa dyshim, ndikimi iranian dhe prania ushtarake në Siri ishin pasoja të luftës globale kundër Sirisë dhe kërkesës së tij drejtuar Iranit për mbështetje. Edhe nëse SHBA po i pengon vendet e Lindjes së Mesme të rivendosin lidhjet me Sirinë, Damasku tregon gatishmërinë për të hapur një faqe të re me vendet perëndimore dhe arabe. Prandaj, SHBA është kontribuesi kryesor në rritjen e ndikimit iranian në Levant, kur Republika Islamike është mbështetësi kryesor dhe furnizuesi i Sirisë i nevojave të para.

SHBA mund të përpiqet të kompensojë duke rishikuar pozicionin e saj mbi Sirinë dhe vetë-shkeljen e saj të "Ligjit të Cezarit" për të krijuar ekuilibra të rinj në rajon dhe për të lejuar që Liga Arabe të përfshijë përsëri Damaskun. Gjatë samitit të fundit në Bagdad, Presidenti francez Emmanuel Macron i premtoi kryeministrit irakian Mustafa al-Kadhemi të shikojë marrëdhëniet e BE-së me Assadin. Al-Kadhemi e informoi Presidentin al-Assad në një bisedë telefonike private 20-minutëshe menjëherë pas përfundimit të konferencës, më thanë burimet në zyrën e al-Kadhemi.

Kthimi i marrëdhënieve zyrtare jordaneze-siriane lidhet me sigurinë e kufirit, parandalimin e rrugëve të vjetra dhe të reja të kontrabandës midis dy vendeve dhe luftimin e terrorizmit. Jordania po merr drejtimin si një pionier në hapjen e derës për vendet e tjera të Lindjes së Mesme që të kalojnë nëpër të dhe të lejojë administratën amerikane të përgatisë politikën e saj të ardhshme për t'i mundësuar Sirisë të kthehet në platformat rajonale dhe ndërkombëtare dhe të mos jetë më e izoluar. Kjo nuk do të ndodhë shumë shpejt. Megjithatë, është fillimi i një ndryshimi themelor të pozicionit drejt Sirisë.

Komuniteti ndërkombëtar nuk do të ketë zgjidhje tjetër përveçse të përqafojë Sirinë, sa më shpejt aq më mirë, para se të zbatohet marrëveshja bërthamore me Iranin dhe kur të hiqen të gjitha sanksionet. Kur kjo të ndodhë në muajt e ardhshëm, Irani pritet të bëhet shumë më i fortë financiarisht dhe të gëzojë fuqi të paparë ekonomike dhe financiare. Mbështetja e saj për Sirinë do të jetë shumë më domethënëse, duke e bërë embargon SHBA-BE të padobishme dhe joefektive.

Çisterna iraniane e naftës u ankorua në Siri dhe nafta e gazit u transportua në Liban, ashtu siç bën furnizimi me armë i Hezbollahut që thyen ekuilibrin. Prania iraniane në Quneitra gjithashtu shqetëson Izraelin dhe SHBA -në dhe sfidon pushtimin izraelit të Golanit sirian. Për më tepër, lufta siriane po përfundon me çlirimin e territoreve të pushtuara nga forcat amerikane-turke në veri. Forcat amerikane do të largohen herët a vonë, duke shkaktuar shqetësim të rëndë te forcat kurde në atë pjesë verilindore të vendit.

Në të vërtetë, përfaqësuesi i "Këshillit Demokratik Sirian" (forca që mbron forcat pushtuese amerikane) në Shtetet e Bashkuara, Bassam Saqr, tha se, "Amerika duhet të paralajmërojë kurdët sirianë nëse merret vendimi për tërheqjen e të gjitha forcave. Tërheqja, kurdo që të ndodhë, duhet të jetë graduale, hap pas hapi. ”

Një ndryshim në politikën amerikane dhe rishikimin e saj për të ardhmen e forcave të saj që pushtojnë verilindjen e Sirisë pritet. Ajo që ngriti alarmet e forta në SHBA dhe vendet e tjera të Gjirit Persik është forca që Irani ka arritur dhe fuqia që po gëzon si pasojë e padëshiruar e luftës siriane në 2011. shtë koha e duhur të pranojmë dështimin e objektivave të SHBA dhe të lejojmë Ekonomia siriane dhe marrëdhëniet e saj me pjesën tjetër të botës do të lulëzojnë. Marrëdhënia Siri-Iran është strategjike dhe lidhja e tyre e fortë është mjaft e fortë për të mos qenë në rrezik pavarësisht zhvillimeve të ardhshme në Siri.



Burimi : Press Tv