Lajmet medyasafak.net

Autorë: Perviz Rostgari, Ali Rida Purberati

Turqizoi: Ertuğrul Ertekin

Shqipëroi: Media e Lirë

“Kemi nderin të paraqisim, një kryeartikull të dijetarëve iranianë, Perviz Rostgarit dhe Ali Rida Purberatit, për lexuesit e nderuar shqiptarë. Çështja kryesore e këtij kryeartikulli, është dhënia përgjigje e pyetjes, e cila ka kohë që është shtruar dhe që vërtitet në mendjet dhe zemrat e shumë besimtarëve muslimanë: “Vallë cilët janë shkaqet e mospërmendjes, së emrave të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm  (p.m.t.) në Kur’anin Famëlartë, duke u mbështetur në vlerësimin e hadithëve profetikë?!”

Qëllimi i Artikullit Tonë

“Sipas themeleve të doktrinës islame shiite, “nubuueti” (profetësia) dhe “imani” (besimi), kanë kaluar drejtpërdrejtë dhe menjëherë, në dymbëdhjetë imamët e pafajshëm, mbi të cilat më pas janë themeluar dhe ngritur etapat e “imametit” (udhëheqjes) dhe “uelajetit” (kujdestarisë), pas ndërrimit jetë të dërguarit të fundit, të Allahut (f.m.t.) Muhammedit (p.q.m.t.). Pa humbur kohë citojmë se kujdestaria, është shtylla përbërëse më kryesore, më e lartë dhe e më e rëndësishme e mbarë ligjeve hyjnore. Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.), e ka cekur këtë çështje në një hadithët e tij”.

“Dhurare transmeton se Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.) thotë: “Feja e lartë islame, është ndërtuar mbi pesë shtylla: “falja e namazit, dhënia e zekatit, kryerja e haxhit, agjërimi i Ramazanit dhe ruajtja e kujdestarisë”. Më pas kur Dhurare, e pyeti Imam Xhafer Sadikun (m.m.t.): “Vallë cila është shtylla më e lartë?!” Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.) u përgjigj: “Kujdestaria është shtylla më lartë, sepse kjo e fundit është çelësi i shtyllave të tjera dhe zotëruesi i kujdestarisë, është argumenti i cili të çon drejt tyre”. (1)

“Duke u mbështetur në këtë hadith fisnik, pohojmë se nëse kujdestaria, na qenka shtylla më e lartë e fesë islame, atëherë vallë cilat janë shkaqet e mospërmendjes  përse emrat e mbajtësve dhe flamurtarëve të kësaj porosie, nuk janë përmendur në Kur’anin Famëlartë, i cili e ka mbajtur të gjallë këtë çështje. Kjo është një pyetje, që vërtitet në mendjet, e shumë njerëzve”. (2)

“Por në veprën e tij me titull: “Faslu’l-Hitabi” (Kreu i Oratorisë), Haxhi Nuri pasi e ka hetuar dhe shqyrtuar këtë çështje, është orvatur që t’i japë përgjigjen e duhur”. (3)

“Ky kryeartikull, i cili gjendet në duart tuaja, duke u mbështetur në hetimin dhe shqyrtimin e disa hadithëve, që kanë të bëjnë me çështjen, do t’u japë një përgjigje të urtë, pyetjes se përse vallë emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, nuk janë përmendur në Kura’nin Famëlartë. Por përpara se të nisim hetimin dhe shqyrtimin e këtyre hadithëve, jemi të mendimit se duhet, të përsërisim dhe njëherë faktin se, shumica e hadithëve, të cilët do t’i hetojmë dhe do t’i shqyrtojmë, gjenden në kreun me titull: “Kreu i Zgjedhjeve të Ajetëve dhe Hadithëve, Mbi Kujdestarinë e Përmendur në Kur’an”, e veprës me titull: “Usulu Mine’l-Kafi” (Metodologja e Mjaftimit), e Imam Kulejnit”.

“Kjo është arsyeja kryesore se, përse vepra e lartpërmendur, cilësohet si një nga veprat më të njohura dhe më të rëndësishme, të doktrinës shiite. Gjithashtu mbështetja jonë dhe përmendja e hadithëve nga vepra e sipërcituar, na jep një ndihmë të madhe, në anashkalimin dhe lënien mënjanë, të shumë burimeve, veprave dhe përmbledhjeve të dobëta të hadithëve. Një tjetër çështje e rëndësishme, që duhet të sqaroj në lidhje me zinxhirin e transmetimit të hadithëve, është se ne duke u mbështetur, në vlerësimet e dijetarëve dhe ekspertëve të fushës së hadithit (muhaddithëve), pasi kemi hetuar dhe shqyrtuar vetëm transmetuesit dobët të hadithëve, i kemi lënë mënjanë dhe nuk i kemi përdorur më si argumentë”.

1. Hadithët të Cilët Vërtetojnë, Përmendjen e Emrave, të Imamëve të Pafajshëm në Kur'anin Famëlartë

1.1. Hadithi i Parë

“Ali Ibn Ibrahimi, transmeton nga Ahmed Ibn Muhammed Berki, ky i fundit nga i ati i tij, ky i fundit nga Muhammed Sinani, ky i fundit nga Ammar Ibn Meruani, ky i fundit nga Munahhili, ky i fundit nga Xhabiri, ky i fundit nga Ebu Xhaferi, ky i fundit nga Imam Muhammed Bakiri, se kryeengjëlli Xhibril, i ka mundësuar Muhammedit (p.q.m.t.), zbritjen e ajetit 90, të Sures Bekare, në të cilin thuhet: “Me të vërtetë e shëmtuar është ajo për çfarë ata e shitën vetveten. Atë që e shpalli Allahu të mos e besojnë nga zilia, për shkak se Allahu nga mirësia e Tij, t’i shpallë atij që dëshiron nga robërit e Tij. Prandaj merituan zemërim mbi zemërim (gazep mbi gazep). Jobesimtarët kanë dënim poshtërues”. (4)

“Tani lërmëni t’iu them se ky ajet, ka zbritur për çifutët e asaj epoke, të cilët e dinin shumë mirë të vërtetën, mbi ardhjen e të dërguarit të fundit të Allahut (k.m.t.), Muhammedit (p.q.m.t.), sepse e kishin të shkruar në librin e tyre të shenjtë Teuratin. Si rrjedhojë, ata kishin kohë që ishin shpërngulur, në trojet shkretinore arabe, të Medinës së Ndriçuar. Çifutët ndonëse kishin shumë brenga, mosmarrëveshje dhe shqetësime mes tyre, ishin vendosur në qytetin e shenjtë arab, të Medinës së Ndriçuar dhe po qëndronin në pritje të ardhjes së të dërguarit të fundit të Allahut (l.m.t.)”.

“Por pasi Muhammedi (p.q.m.t.), e shpalli hapur profetësinë e tij, çifutët e mohuan atë me arsyetimin se Muhammedi (p.q.m.t.), nuk i përkiste racës dhe popullit çifut dhe se ai do t’i nxirrte në shesh dhe do t’i shpaloste të tërë gënjeshtrat, krimet, mëkatet dhe të palarat e çifutëve. Lërmëni t’iu citoj se, është me të vërtetë një humbje e madhe, kur njeriu i kthen shpinën, duke mbajtur një qëndrim armiqësor, ndaj qëllimit për të cilin ka shpenzuar të tërë fuqinë e tij”. (5)

“Besoj se është shumë i qartë fakti se ajeti i sipërcituar, bën fjalë për mohimin e çifutëve të shpalljes hyjnore dhe profetësisë së Muhammedit (p.q.m.t.) dhe se është diçka jo e arsyeshme dhe jo logjike, të themi se ajeti i mësipërm ka të bëjë me Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.)”.

1.2. Hadithi i Dytë

“Muhammed Ibn Sinani, transmeton nga Ammar Ibn Meruani, ky i fundit nga Munahhili, ky i fundit nga Xhabiri, se kryeengjëlli Xhibril, i zbriti Muhammedit (p.q.m.t.), ajetin 23 të Sures Bekare, në të cilin thuhet: “E në qoftë se, jeni në dyshim në atë, që Ne ia shpallëm shkallë-shkallë robit tonë, atëherë silleni ju një kre të ngjashëm si ai (Kur’ani) dhe thirrni (për ndihmë) dëshmitarët tuaj (zotërat) përveç Allahut, nëse jeni të sinqertë (në thëniet tuaja se Kur’ani nuk është shpallje e Allahut)”. (6)

“Themi se e kemi hetuar dhe shqyrtuar dhe më parë, zinxhirin e transmetimit të këtij hadithi. Fakti i ri në këtë hadith, është mospërmendja e emrit të Imam Muhammed Bakirit, në zinxhirin e transmetimit. Sipas terminologjisë së shkencës së hadithit, ky i fundit cilësohet si një hadith i ngritur, sepse është një hadith më i dobët se paraardhësi i tij”.

“Ndërsa përsa i përket tekstit dhe përmbajtjes së hadithit, pohojmë se ajeti kuranor, u drejtohet kumdërshtuesve dhe mohuesve të tij, të cilët janë pikërisht çifutët. Këta jobesimtarë dhe mohues, nuk ngurruan në mosbesimin e tyre, ndaj të dërguarit të fundit të Allahut (f.m.t.), Muhammedit (p.q.m.t.). Tani në këtë pikë, natyrshëm shtrohet pyetja: “Vallë si është e mundur, që jobesimtarët çifutë, pasi mohuan shpalljen hyjnore, të kenë menduar se, ky ajet ka zbriti pikërisht për Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.)?!”

“E thënë ndryshe, vallë si është e mundur që këta të fundit, të kenë patur një mendim dhe të kenë krijuar një përshtypje për Imam Aliun (p.m.t.), në një epokë kur Muhammedit (p.q.m.t.), ende vijonte t’i zbriste shpallja dhe mrekullitë e Allahut (k.m.t.) dhe Kur’ani Famëlartë ende nuk i kishte përcaktuar, termat idhujtar, mohues dhe ndjekës i librit?!” “Pra si është e mundur që çifutët, të cilët pasi kishin mohuar Librin e Allahut, të kishin një mendim kaq të lartë dhe vlerësues, për Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.), duke e përfshirë këtë të fundit, brenda termit të anëtarëve të “Ehli Bejtit”?!”

“I ndjeri Ajetullah Huji (m.m.t.) për këtë çështje shkruan: “Ky ajet është një argument mbi profetësinë e Muhammedit (p.q.m.t.) dhe mrekullinë që ai solli, pra vetë Kur’anin Famëlartë. Ky ajet nuk ka të bëjë aspak, me çështjen e udhëheqjes dhe kujdestarisë. Si rrjedhojë, është tërësisht jo e arsyeshme dhe jo e logjikshme, që të mendohet se ky ajet ka të bëjë, me Imam Aliun (p.m.t.)”. (7)

1.3. Hadithi i Tretë

“Ahmed Ibn Mihran Abduladhimi, transmeton nga Abdullahu, ky i fundit nga Muhammed Ibn Fudajli, ky i fundit nga Ebu Hamzai, ky i fundit nga Ebu Xhaferi (Imam Muhammed Bakiri), se kryeengjëlli Xhibril, i zbriti Muhammedit (p.q.m.t.), ajetin 59 të Sures Bekare, në të cilin thuhet: “E ata që ishin mizorë, atë që u ishte thënë e ndryshuan me një fjalë tjetër, e Ne për shkak se ata kundërshtuan, lëshuam nga qielli “Rizjanin” (lloj dënimi), kundër atyre që ishin mizorë”. (8)   

“Ky ajet ka të bëjë, me shpërnguljen dhe udhëtimin e çifutëve për në “Bejtu’l-Makdis” (Shtëpinë e Bekuar), drejt kryeqytetit palestinez, të Kudsit Fisnik dhe drejt trojeve palestineze. Dijetar Sharani shpreh: “Besoj se është mëse e qartë se, ajeti i lartpërmendur ka të bëjë, me shpërnguljen dhe udhëtimin e çifutëve, drejt trojeve palestineze. në epokën e Musait (p.m.t.), ose në epokën e ndjekësit të tij besnik Jusha Ibn Nunit”.

“Allahu (l.m.t.) u kërkoi çifutëve që të kryenin “hittatun” (pendim). Ndërsa përsa i përket ajetit të sipërcituar kuranor: “E ata që ishin mizorë, atë që u ishte thënë e ndryshuan me një fjalë tjetër, e Ne për shkak se ata kundërshtuan, lëshuam nga qielli “Rizjanin” (lloj dënimi), kundër atyre që ishin mizorë”, themi se ky ajet ka të bëjë, pikërisht me çifutët e asaj epoke dhe se nuk ka të bëjë aspak, me dhunimin ose shtypjen e familjes, së Muhammedit (p.q.m.t.)”. (9)

1.4. Hadithi i Katërt

“Ali Ibn Ibrahim Ahmed Ibn Muhammed Berki, transmeton nga i ati, ky i fundit nga Muhammed Ibn Fudajli, ky i fundit nga Ebu Hamzai, ky i fundit nga Ebu Xhaferi (Imam Muhammed Bakiri), se kryeengjëlli Xhibril, i zbriti Muhammedit (p.q.m.t.), ajetin 19 të Sures Haxhxh, në të cilin thuhet: “Këta janë dy kundërshtarë (grupe kundërshtarësh: besimtarë dhe jobesimtarë) që janë zënë rreth Zotit të tyre; e atyre që nuk besuan, u qepën rroba nga zjarri dhe u hidhet uji i valuar mbi kokat e tyre”. (10)

“Lërmëni t’iu citoj se, me fjalët dy grupe kundërshtarësh, nënkuptohen muslimanët dhe çifutët. Në epokën e shpalljes hyjnore, çifutët dhe të krishterët, i thanë muslimanëve: “Ne jemi më afër fesë së Allahut (f.m.t.) më shumë se sa ju, sepse feja dhe të dërguarit tanë, janë përpara fesë dhe të dërguarve tuaj”. Ndërsa muslimanët iu kundërpërgjigjën: “Jo kjo nuk është e vërtetë. Ne jemi më afër fesë së nderuar dhe të lartë të Allahut (k.m.t.) më shumë se sa ju, sepse ne i besojmë edhe librave dhe të dërguarve tuaj, së bashku me librin dhe të dërguarin tonë. Ndërsa ju duke u nisur nga armiqësia dhe urrejtja juaj, e keni mohuar Kur’anin Famëlartë dhe të dëguarin tonë”. (11)

“Ja pra ashtu siç shihet qartë, duke u mbështetur ne sqarimet e mësipërme, diskutimi mes muslimanëve dhe çifutëve dhe të krishterëve, nuk ka të bëjë aspak me çështjen e kujdestarisë së Imam Aliut (p.m.t.)”.

1.5. Hadithi i Pestë

“Husejn Ibn Muhammed Muala Ibn Muhammedi, transmeton nga Ali Ibn Ethbati, ky i fundit nga Ali Ibn Hamzai, ky i fundit nga Ebu Basiri, ky i fundit nga Ebu Xhaferi (Imam Muhammed Bakiri), se kryeengjëlli Xhibril, i zbriti Muhammedit (p.q.m.t.), ajetin 71 të Sures Ahzab, në të cilin thuhet: “Ai (Allahu) iu mundëson të bëni vepra të mira, ju shlyen mëkatet tuaja, e kush respekton Allahun dhe të dërguarin e Tij, ai ka arritur një sukses të madh”. (12)

“Ajetët e Sures Ahzab, kryesisht kanë të  bëjnë me ngjarjet, që kanë ndodhur para dhe pas Luftës së Hendekut. Duke u nisur nga fakti se, pothuajse tërësia e ajetëve, të kësaj sureje flasin vetëm për Luftën e Hendekut, Allahu (k.m.t.) e ka emërtuar këtë të fundit, pikërisht Sureja Ahzab (Grupet). Në këtë sure bëhet fjalë, për mosrespektimin ndaj urdhërave të Muhammedit (p.q.m.t.) dhe për urdhërimin e zbatimit të tyre. Në ajetët e fundit të kësaj sureje, Allahu (l.m.t.) pasi ka sqaruar se, ata të cilët nuk i nënshtrohen urdhrave të Allahut (f.m.t.) dhe të dërguarit të tij, Muhammedit (p.q.m.t.) do të ndëshkohën rëndë”.

“Më pas besimtarët muslimanë, ftohen edhe njëherë që t’i nënshtrohen tërësisht, urdhërave të Allahut (k.m.t.) dhe të Muhammedit (p.q.m.t.), sepse kështu do të jenë të shpëtuar, si në këtë botë ashtu edhe në tjetrën. Gjithashtu bëhet e qartë fakti se, nëse një besimtar musliman, i cili  nuk i nënshtrohet ligjeve, miratimeve dhe urdhërave  Allahut (l.m.t.) dhe Muhammedit (p.q.m.t.) nuk do gjejë shpëtim kurrë, ne asnjë botë. Pra dhe këtë herë themi se, mosnënshtrimi dhe mosrespektimi i besimtarëve muslimanë, në Luftën e Hendekut ndaj Muhammedit (p.q.m.t.), nuk ka të bëjë aspak, me nënshtrimin ndaj Ali Ibn Ebi Talibit (p.m.t.)”.

1.6. Hadithi i Gjashtë

“Husejn Ibn Muhammed Muala Ibn Muhammedi, transmeton nga i ati, ky i fundit nga Ebu Basiri, ky i fundit nga Ebu Abdullahu (Imam Muhammed Bakiri), se kryeengjëlli Xhibril, i zbriti Muhammedit (p.q.m.t.) ajetët 168-169 të Sures Nisa, në të cilët thuhet: “Ata që nuk besuan dhe ishin të padrejtë, Allahu as nuk ka për t’i falur dhe as nuk ka për t’i drejtuar në udhë të drejtë. Përveç udhës së Xhehennemit, në të cilën do të jenë gjithmonë. Kjo është e lehtë për Allahun”. (13)

“Dijetari i madh Uahdidi Nishaburi, e sqaron kështu zbritjen e ajetit të 166 të Sures Nisa. Njëherë krerët kurejshë, të Mekkës së Nderuar erdhën në prani, të Muhammedit (p.q.m.t.) dhe e pyetën: “Ne shkuam tek çifutët dhe pyetëm rreth teje, por ata nuk të njihnin. Kështu që sillna një dëshmitar, i cili do të dëshmojë se ti je i dërguari i Allahut (l.m.t.). Kjo ishte aryseja kryesore, që Allahu (f.m.t.) zbriti ajetin 166 të sures së mësipërme”. (14)

“Ashtu siç kemi bërë të ditur dhe në sqarimet tona të lartpërmendura, as ky ajet nuk ka të bëjë as me kujdestarinë e Imam Aliut (p.m.t.) dhe as të dy djemve të tij Imam Hasanit (p.m.t.) dhe Imam Husejnit (p.m.t.). Një njeri i cili, beson në ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kranorë, nëse do të kishte hetuar dhe shqyrtuar ajetin paraardhës dhe njerëzve të cilëve u drejtohet ky ajet, nuk do t’i besonte kurrë Kur’anit Famëlartë”.

1.7. Hadithi i Shtatë

“Ibn Mirdeuejhi, transmeton nga Abdullah Ibn Mes’udi, ky i fundit nga Dhiri, ky i fundit nga Ebu Abdullahu (Imam Muhammed Bakiri), se kryeengjëlli Xhibril, i zbriti Muhammedit (p.q.m.t.), ajetin 67 të Sures Maide, në të cilin thuhet: “O ti i dërguar! Bëje të ditur atë që të zbriti Zoti yt, e nëse nuk bën (kumtimin në tërësi), atëherë nuk e ke kryer detyrën (shpalljen). Allahu të siguron mbrojtje nga njerëzit (nga armiqtë). Allahu nuk udhëzon, në udhë të drejtë popullin jobesimtar”. (15)

“Tani në këtë pikë të artikullit tonë, dua t’i sqaroj lexuesit tanë të nderuar, se deri më tani kemi transmetuar hadithë, të cilët nuk ka të bëjnë aspak as me udhëheqjen dhe as me kujdestarinë e Imam Aliut (p.m.t.). Ndërsa tani do të kalojmë në hadithët, të cilët bëjnë fjalë për ajetët, të cilët kanë zbritur pikërisht, mbi udhëheqjen dhe kujdestarinë e Imam Aliut (p.m.t.). Në sqarimet tona në vijim, do të analizojmë, hetojmë dhe shqyrtojmë në mënyrë gjithëpërfshirëse këta hadithë. Ashtu siç kemi bërë të qartë edhe në përkufizimet, shpjegimet dhe sqarimet tona të sipërcituara, një pjesë e madhe e këtyre hadithëve, zotërojnë një përmbajtje dhe zinxhirë të dobët transmetimi dhe nuk kanë të bëjnë aspak, as me Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.) dhe as me anëtarët e bekuar të Ehli Bejtit”.

2. Qortimi Nga Ana e Zinxhirit të Transmetimit të Hadithëve dhe Transmetuesve të Tyre

“Analisti dhe Vërtetuesi i kreut me titull: “Kreu i Zgjedhjeve të Ajetëve dhe Hadithëve, Mbi Kujdestarinë e Përmendur në Kur’an”, e veprës me titull: “Usulu Mine’l-Kafi” (Metodologja e Mjaftimit), e Imam Kulejnit, dijetar Mexhlisi në sqarimin e tij citon se, të tërë hadithët e shënuar në këtë krye, janë të dobëta dhe të shpikura”. (16)

“Gjithashtu të njëjtin mendim ndan dhe Ajetullah Huji, duke thënë se shumica dërrmuese e zinxhirit të transmetimit dhe transmetuesve të këtyre hadithëve, janë të dobëta, të lëna dhe të shpikura”. (17)

“Ashtu si shumica e dijetarëve shiitë dhe dijetar Sharani, shruan se ky hadith është një hadith, i cili rrjedh nga burime transmetimi të panjohur dhe se zotëron zinxhirë transmetimi të dobët. Gjithashtu dijetar Sharani, vijon më tej duke thënë se, teksti dhe përmbajtja e këtij hadithi, është e dobët ose e shpikur. Si rrjedhojë, këta lloj hadithësh, nuk mund të përdoren kurrë si argumentë, sepse zotërojnë zinxhirë transmetimi të dobët”. (18)

“Ndërsa në një pjesë tjetër, të veprës së tij, dijetar Sharani citon se, këta lloj hadithësh, muk mund të përdoren kurrë si argumenë, sepse transmetuesit, të cilët gjendet në zinxhirët e transmetimit të tyre, janë njerëz vetjakë, të vetëm, të panjohur, të dobët, gënjeshtarë, mashtrues dhe tradhtarë”. (19)

“Tani lërmëni t’iu citoj se, këta lloj hadithësh, jo vetëm që nuk zotërojnë zinxhirë transmetimi të mirë, por duke i krahasuar, me hadithët e vërtetë, të cilët hedhin poshtë dhe kundërshtojnë njëzëri, ndryshimin dhe ndërrimin e ajetëve kuranorë dhe si rrjedhojë, nuk mund të përdoren kurrë si argumentë”. (20)

“Tani me lejen, dëshirën, lejen dhe vullnetin e Allahut (xh.sh.), në vijim të artikullit tonë do të hetojmë dhe shqyrtojmë, besnikërinë e transmetuesve të këtyre hadithëve:

“Transmetuesi i parë është Ahmed Ibn Muhammed Berki. Nexhashi mbi këtë të fundit citon: “Ndonëse ky është një transmetues besnik, ka transmetuar hadithë nga transmetuesit e dobët dhe i ka besuar hadithëve të dërguara”. (21)

“Ndërsa Ibn Gadairi shënon: “Dijetarët dhe ekspertët e fushës së hadithit (muhaddithët), e qytetit iranian të Kumit, janë të mendimit se Ahmed Ibn Muhammed Berki, është një transemetues me të meta. Por për hir të së vërtetës, duhet të themi se ky transmetues, nuk është një transmetues me të meta, por transmetuesit nga të cilët, ka transmetuar hadithë janë me të meta”. (22)

“Transmetuesi i dytë është Muhammed Ibn Halid Berki. Nexhashi mbi këtë të fundit pohon: “Hadithët e tij janë të dobët”. (23)

“Ndërsa Ibn Gadairi shton: “Hadithët e tij janë të njohura dhe të mohuara. Por për hir të së vërtetës, duhet të sqarojmë se ka transmetuar hadithë, nga transmetuesit të dobët dhe i ka besuar hadithëve të dërguara”. (24)

“Transmetuesi i tretë është Muhammed Ibn Sinani. Ebu Abbasi mbi këtë të fundit nënvizon: “Hadithët e tij janë të dobët, sepse ai është një transmetues i dobët”. (25)

“Ndërsa Fadl Ibn Shazani, nuk e ka lejuar transmetimin e hadithëve të tij”. (26)

“Për më tepër Fadl Ibn Shazani, kumton se Muhammed Ibn Sinani, është një transmetues gënjeshtar, mashtrues dhe tradhtar”. (27)

“Ibn Gadairi pohon se Muhammed Ibn Sinani, është një transmetues gënjeshtar dhe mashtrues, hadithët e tij janë të dobët dhe si rrjedhojë nuk mund të përdoren si argumentë”. (28)

“Edhe Shejh Tusi, ndan të njëjtin mendim, duke thënë se Muhammed Ibn Sinani, është një transmetues i dobët, tërësia e hadithëve të shënuar në veprat e tij, nuk mund të përdoren si argumentë, sepse janë hadithë të dobët, të mohuar dhe të lënë”. (29)

“Transmetuesi i katërt është Munahhil Ibn Xhemil Esedi. Nexhashi mbi këtë të fundit thekson: “Munahhil Ibn Xhemil Esedi, është një tregtar robëreshash lufte dhe është një transmetues i dobët, i cili ka ndryshuar dhe shtrembëruar hadithët, sipas oreksit të tij”. (30)

“Ndërsa Ibn Gadairi sqaron se, Munahhil Ibn Xhemil Esedi, është një transmetues i dobët dhe një ekstremist dhe fanatik në hadithët e tij”. (31)

“Muhammed Ibn Mes’udi shpreh se, Munahhil Ibn Xhemil Esedi, është një transmetues gënjeshtar, mashtrues dhe tradhtar, i cili është akuzuar, për ndryshim të tekstit dhe përmbajtjes së hadithëve”. (32)

“Transmetuesi i pestë është Xhabir Ibn Jezid Xhufi. Dijetarët dhe ekspertët iranianë, të fushës së hadithit (muhaddithët), janë të njëzëri mbi faktin se ky i fundit, është një transmetues i dobët, gënjeshtar, mashtrues dhe tradhtar. Dijetarë dhe ekspertë të mëdhenj, të fushës së hadithit (muhaddithë), si Amr Ibn Shimri, Mufaddal Ibn Salihu, Munahhil Ibn Xhemil Esedi dhe Jusuf Ibn Jakubi, kanë transmetuar hadithë nga Xhabir Ibn Jezid Xhufi. Megjithatë ata shprehin se ky i fundit, ishte i metë, kishte probleme me kujtesën dhe se mjeshtri i madh i hadithëve Muhammed Ibn Numani, i lexonte atij në fytyrë poezi, që kishin të bënin me kujtesën e tij të dobët dhe të metat e tij”. (33)

“Ndërsa Ibn Gadairi shkruan se, Xhabir Ibn Jezid Xhufi, është një transmetues besnik, por ata të cilët kanë transmetuar hadithë nga ai, janë transmetues të dobët”. (34)

“Transmetuesi i pestë është Ahmed Ibn Mihrani. Dijetarët dhe ekspertët e fushës së hadithit (muhaddithët) rrëfejnë se ky i fundit ka transmetuar 52 hadithë dhe se emri i tij kalon në shumë zinxhirë transmetimi. Ahmed Ibn Mihrani ka transmetuar hadithë nga Muhammed Ibn Ali (Gënjeshtari Ebu Semine) dhe Abduladhimi”. (35)

“Ndërsa Ibn Gadairi është i mendimit se Ahmed Ibn Mihrani, është një transmetues i dobët dhe se disa ekspertë të fushës së hadithit (muhaddithë), janë të njëzëri mbi faktin se ai është një transmetues i panjohur”. (36)

“Transmetuesi i gjashtë është Muhammed Ibn Fudajli. Dijetarët dhe ekspertët e fushës së hadithit (muhaddithët) citojnë se ky i fundit është një njeri i metë”. (37)

“Ka shumë gjasa, mundësi dhe mendime se Muhammed Ibn Fudajli, të jetë i njëjti njeri me Ezdi Sajrafin”. (38)

“Për më tepër Nexhashi Muala Ibn Muhammed Basri, citon se hadithët dhe doktrina e tij është e metë”. (39)

“Transmetuesi i shtatë është Ali Ibn Hamza Bataini. Ebu Hasan Musa (Imam Musa Kasimi (k.m.t.))  shënon: “Ali Ibn Hamza Bataini, ka transmetuar hadithë, nga Ebu Hasan Musa (Imam Musa Kasimi), më pas është bërë njëri nga nxënësit e tij më të dalluar”. (40)

“Në një hadith Imam Musa Kasimi (m.m.t.), i ka thënë Ali Ibn Hamza Batainit: “O Ali! Me të vërtetë ti dhe shokët e tu i përngjani shumë gomerëve”. Më pas në vijim të hadithit, ka shtuar se Ali Ibn Hamza Bataini, është një transmetues i dobët dhe gënjeshtar. Gjithashtu edhe Imam Riza (p.m.t.) pas ndërrimit jetë të Ali Ibn Hamza Batainit është shprehur: “Engjëjt e sprovës së varrit, e pyetën për emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, në sprovën natës së parë të varrit. Kur i erdhi radha, për të thënë emrin tim Aliu heshti. Për këtë arsye engjëjt ndëshkues, e goditën aq rëndë, sa varri i tij u tejmbush, nga flakët e zjarrit të Xhehennemit”. (41)

“Ibn Ebi Umejri (viti i vdekjes 217 hixhri / viti 832 sipas kalendarit gregorian), i cili gjendet në zinxhirin e transmetimit të gjashtë, nuk mund të transmetojë hadithin nga Ebu Basiri (viti 150 hixhri / viti 767 sipas kalendarit gregorian) dhe si rrjedhojë ky është një hadith i dërguar”. (42)

“Dijetari i madh Askeri, për vërtetësinë e zinxhirit të transmetimit të shtatë kumton: “Vërtetësia e këtij hadithi, as nuk ka nevojë të hetohet dhe as të shqyrtohet, sepse të dyja palët janë të njëzëri, mbi vërtetësinë e tij”. (43)

“Në këtë pikë të artikullit tonë, lërmëni t’iu bëj të ditur se, të tërë analistët dhe Vërtetuesit e hadithit të fundit, kanë theksuar shpesh herë, faktin e rëndësishëm se duke u nisur, që nga hadithi i parë, deri tek hadithi i gjashtë, në të tërë zinxhirët e transmetimeteve gjendet gënjeshtari Ahmed Ibn Muhammed Sejjari”. (44)

“Tani dua të përmend faktin tjetër se shumica dërrmuese e dijetarëve dhe ekspertëve të fushës së hadithit (muhaddithët), janë të njëzëri mbi faktin se, Ahmed Ibn Muhammed Sejjari, është transmetuesi i cili ka transmetuar më shumë hadithë të dobët, të cilët bëjnë fjalë për ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë dhe si rrjedhojë është është një transmetues i dobët, gënjeshtar, mashtrues dhe tradhtar”.

“Nexhashi ndan mendimin se, Ahmed Ibn Muhammed Sejjari, është një transmetues i dobët, i cili i përket një doktrine të gabuar dhe të shmangur. Më pas ai vijon duke thënë se, Husejn Ibn Abdullahu ka rrëfyer se, Ahmed Ibn Muhammed Sejjari, është një transmetues i panjohur, i cili ka transmetuar shumë hadithë të dobët dhe të dërguar”.

“Më tej Nexhashi vijon duke sqaruar se, Ahmed Ibn Muhammed Ibn Jahja, rrëfen nga i ati se Ahmed Ibn Muhammed Sejjari ka transmetuar vetëm hadithë të dobët, të dërguar, të lënë, të mohuar dhe të shpikur”. (45)

“Ndërsa Ibn Gadairi, pasi sqaron se Ahmed Ibn Muhammed Sejjari, është një transmetues i dobët, me kujtesë të dobët, i metë, nxitues dhe kundërshtues, shton se dijetarët dhe ekspertët e fushës së hadithit (muhaddithët), e kanë përjashtuar këtë të fundit, nga vepra e hadithëve me titull: “Neuadiru’l-Hikmeti” (Të Urtët e Rrallë). Madje dijetar Mahbub Ali, ka paralajmëruar në veprën e mësipërme, se Ahmed Ibn Muhammed Sejjari, beson në teorinë e rimishërimit budist”. (46)

3. Vlerësimi i Thënieve Shtesë Komentuese dhe Sqaruese në Hadithë

“Pasi kemi kryer hetimin dhe shqyrtimin e zinxhirëve të transmetimeve tani me dëshirën, lejen dhe vullnetin e Allahut (k.m.t.) do të kalojmë ne analizimin, hetimin dhe shqyrtimin e hadithëve, të cilët nuk zotërojnë zinxhirë të transmetimi të dobët, por përmbajnë një tekste dhe përmbajtje dyshuese. Fillimisht dua të them se e ndiejmë të domosdoshme, nxjerrjen ne dritën e diellit, analizimin, hetimin dhe shqyrtimin e hadithëve, të cilët zënë vend në këtë kategori. I ndjeri dijetar Ajetullah Huji, në lidhje me këtë çëhtje përshkruan: “Ndonëse në njërën anë, një pjesë e madhe e këtyre hadithëve, zotëron zinxhirë transmetimi të dobët, në anën tjetër gjenden edhe hadithë të tjerë, të cilët janë hadithë të mirë, të transmetuar nga vetë nga dymbëdhjetë imamët e pafajshëm, ose  të paktën pas kryerjes se hetimit dhe shqyrtimit, nga ana jonë jemi të bindur se, gjenden edhe hadithë të mirë dhe të vërtetë”. (47)

“Kjo është arsyeja kryesore e hetimit dhe shqyrtimit tonë, të hadithëve, të cilët janët transmetuar drejtpërdrejtë nga dymbëdhjetë imamët e pafajshëm, sepse në mesin e tyre gjenden dhe hadithë të dobët, të dërguar, të mohuar, të lënë dhe të shpikur”.

3.1. Shkaku Ose Komentimi i Zbritjes së një Ajeti Ose i një Hadithi

“Dymbëdhjetë imamët e pafajshëm, i kanë thënë këta hadithë, ose këto thënie shtesë komentuese ose sqaruese, me synimin e vetëm të shfarosjes dhe zhdukjes së dyshimeve njëherë e mirë dhe shpjegimin e shkakut ose komentimin e zbritjes së një ajeti kuranor ose hadithi. Dijetar Fejz Kashani në veprën e tij kumton: “Një pjesë e këtyre thënieve, nuk janë ajetë kuranorë, përkundrazi janë thënie shtesë, të cilat kanë të bëjnë me komentimin, shpjegimin dhe sqarimin e zbritjes së një ajeti kuranor”. (48)

“Fejz Kashani, me synimin e ilustrimit të këtij shembulli sjell ajetin ajetin 67 të Sures Maide, në të cilin thuhet: “O ti i dërguar! Bëje të ditur atë që të zbriti Zoti yt, e nëse nuk bën (kumtimin në tërësi), atëherë nuk e ke kryer detyrën (shpalljen). Allahu të siguron mbrojtje nga njerëzit (nga armiqtë). Allahu nuk udhëzon, në udhë të drejtë popullin jobesimtar”, më pas shpjegon se ky ajet ka zbritur, me synimin e vërtetimit të kujdestarisë së Imam Aliut (p.m.t.), ndërsa fjalëza: “Ali” është shtuar me synimin e sqarimit të shkakut të zbritjes së këtij ajeti. Padija, anashkalimi dhe mënjanimi në harresë, e shkakut të zbritjes së një ajeti, të çon rrjedhimisht në keqinterpretimit dhe keqkuptimit të një tjetër ajeti”.

3.2. Vënia në Praktikë dhe Zbatimi i Ajetëve Kuranorë

“Duke u mbështetur në përkufizimet, shpjegimet, sqarimet e lartpërmendura, kemi thënë dhe stërthënë si dhe e përsërisim dhe tani se, shumë ajetë kuranorë, të cilët kanë zbritur, u kanë bërë thirrje hapur dhe qqartë, shumë herë çifutëve, të krishterëve dhe ndjekësve të librave të mëparshëm qiellorë, duke u tërhequr veshin, në rikthimin e besimit në njëshmërinë e Allahut (l.m.t.), Librit të Tij, Kur’anit Famëlartë, fesë së nderuar dhe të lartë islame dhe të dërguarit të fundit të Allahut (f.m.t.) Muhammedit (p.q.m.t.). Krahas kësaj thirrjeje të sinqertë në shumë ajetë, shihet qartë dhe thirrja në bindjen dhe nënshtrimin ndaj Muhammedit (p.q.m.t.), anëtarëve të nderuar të Ehli Bejtit, sidomos ndaj Ali Ibn Talibit (p.m.t.), pra të Farefisit të Pastër të Muhammedit (p.q.m.t.)”.

“Si rrjedhojë, themi me bindje të plotë se, jo vetëm ne si bashkësi ndërkombëtarë besimtarësh muslimanë, por edhe ndjekësit e feve të tjera të mëparshme qielllore, duhet t’i binden, nënshtrohen dhe respektojnë, duke i vënë në praktikë dhe në zbatim tërësinë e ajetëve kuranorë”.

“Dijetar Tabataiu, kur ka komentuar ajetin 166 të Sures Nisa, në të cilin thuhet: “(Ndonëse çifutët nuk i besuan shpalljes së Muhammedit) Allahu dëshmon për atë të zbriti, sepse Ai ta zbriti atë sipas dijes së Tij, gjithashtu dëshmuan dhe engjëjt, por sido që të jetë, mjafton dëshmia e Allahut”, ka përmendur menjëherë një hadith nga Ajjashi dhe Kummi dhe më pas ka sqaruar: “Ky hadith është në përputhje me vënien në praktikë dhe në zbatim, sepse në Kur’anin Famëlartë, gjenden disa ajetë, të cilët bëjnë thirrje në besimin, bindjen dhe nënshtrimin ndaj kujdestarisë së Imam Aliut (p.m.t.). Megjithatë ky ajet, nuk ka të bëjë aspak, as me dhënien përgjigje ndaj aludimit të rremë, të ndërrimit dhe të ndryshimit të ajetëve kuranorë dhe as me hadithët e thënë, drejtpërdrejtë nga dymbëdhjetë imamët e pafajshëm”. (49)

“Duke u nisur nga rregulli i vënies në praktikë dhe i zbatimit të hadithëve ose ajetëve kuranorë, arrijmë në përfundimin se ne mund të krijojmë një lidhje analitike mes dy ngjarjeve, një ngjarje e cila ka ndodhur në një epokë të mëhershme dhe një ngjarje tjetër, e cila ka ndodhur në një epokë tjetër më të mëvonshme”. (50)

“Me synimin e ilustrimit sa më të qartë, të këtij shembulli sjellim sqarimin, e Imam Muhammed Bakirit (m.m.t.) i cili kur ka komentuar ajetin 40 të Sures Haxhxh, në të cilin thuhet: “(U lejuan të luftojnë) Ata, të cilët vetëm pse thanë: “Allahu është Zoti ynë!” u dëbuan nga vendbanimet e tyre, pa asnjë të drejtë. E sikur Allahu të mos i zbrapste disa njerëz, me disa të tjerë, do të rrënoheshin manastirët, kishat, havrat (sinagogat) edhe xhamitë, që në to përmendet shumë emri i Allahut. E Allahu patjetër do ta ndihmojë atë, që ndihmon rrugën e Tij, sepse Allahu është shumë i fuqishëm dhe gjithnjë ngadhnjyes”, ka pohuar se ky ajet ka zbritur për Muhammedin (p.q.m.t.), Imam Aliun (p.m.t.), Hamzain dhe Imam Xhafer Sadikun (m.m.t) dhe në mënyrë të tërthortë ka zbritur edhe për Imam Husejnin (p.m.t.), në një të ardhme të afërt”. (51)

“Gjithashtu Imam Muhammed Bakiri (m.m.t.), kur ka komentuar ajetin e sipërcituar, ka shtuar dhe se ky ajet, ndonëse ka zbritur edhe për muhaxhirët (të shpërngulurit mekkas), ka zbritur edhe për Imam Husejnin (p.m.t.), të cilit do t’i ndodhnin të njëjtat dukuri dhe ngjarje që përjetuan dhe këta të fundit”. (52)

“Ndërsa Ajetullah Subhani (m.m.t.) mbi këtë çështje, jep përkufizimin e tij: “Një pjesë e madhe e këtyre hadithëve, ka të bëjë me ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë. Por këta hadithë kanë edhe një cilësi komentuese, shpjeguese dhe sqaruese, ose më saktë lë te themi, se këta hadithë kanë komentuar dhe sqaruar ajetin. Duek u nisur nga ky fakt, themi se përmbajtja dhe teksti i përgjithshëm i një ajeti, është vënë në praktikë dhe është zbatuar në një të vërtetë objektive dhe serioze”.

“Ndërsa disa të tjerë, duke pandehur se këto zbatime dhe komentime, kanë të bëjnë me ajetët kuranorë, kanë menduar se kuptimet e tyre të vërtetë. janë nxjerrë pikërisht në pah, nga ajetët kuranorë. Si për shembull në ajetin 6 të Sures Fatiha, në të cilin thuhet: “O Allah udhëzona në udhën e drejtë!” është komentuar si në udhën e nderuar, të anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit, pra të Farefisit të Pastër të Muhammedit (p.q.m.t.). (53)

4. Sqarim mbi Kuptimin e Fjalëzës “Zbritje”

“Në disa nga hadithët e mësipërm, kemi përdorur shprehje si: “Kryeengjëlli Xhibril ia zbriti kështu, këtë ajet ose këtë hadith Muhammedit (p.q.m.t.), ose “Ky ajet, ose ky hadith, iu zbrit në këtë mënyrë Muhammedit (p.qm.t.). Tani e ndiejmë të nevojshme, të sqarojmë se këta shprehje dhe thënie, të krijojnë përshtypjen se në themelet e tyre, gjenden Kur’ani Famëlartë, kryeengjëlli i shpalljeve Xhibrili dhe i dërguari i fundit i Allahut (k.m.t.) Muhammedi (p.q.m.t.)”.

4.1. Mundësia e Qënies Tekstuale ose Shpirtërore e Fjalëzës “Zbritje”

“Dijetarët janë të mendimit se fjalëza “zbritje”, mund të ndahet në dy nënndarje: “tekstuale dhe shpirtërore, njëlloj si monedha, e cila ka dy faqe”. Por duhet të tregohemi të kujdesshëm, që të mos mbështetemi vetëm në këndvështrimin tekstual të kësaj fjalëze, sepse ky është një këndvështrim i gabuar dhe të krijon përshtypjen e një qasjeje të qëllimshme dashakeqase. Mulla Salih Mazenderani (m.m.t.), bën të qartë duke cituar: “Me këtë nënkuptojmë se, mënyrën e zbritjes së fjalëzës në Kur’anin Famëlartë, ose se si kryeengjëlli i shpalljeve Xhibrili, me urdhrin e Allahut (f.m.t.) ia ka kumtuar kuptimin e ajetëve kuranorë, të dërguarit të fundit të Allahut (k.m.t.) Muhammedit (p.q.m.t.). Në të dyja rastet, kjo është zbritje e ajetëve dhe nuk është interpretim, ose komentim i tyre”. (54)

“Ndërsa dijetar Sharani, e shpjegon kështu thënien e Mulla Salih Mazenderanit: “Mulla Salih Mazenderani, me të vërtetë ka dhënë një vlerësim të vyer. Si rrjedhojë edhe shprehja e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, se ky ajet zbriti në këtë mënyrë, aludimi i pabazuar dhe i paqënë rrëzohet tërësisht, sepse këtu pefshihet edhe këndvështrimi, i mundësisë së komentimit moral dhe shpirtëror të ajetëve”. (55)

4.2. Ndryshimi i Kuptimit të Fjalëzës “Zbritje” në Epokat e Hershme

“Anashkalimi dhe lënia pas dore, e së vërtetës mbi ndryshimin disa fjalëzave, në epokat e hershme islame dhe në shekujt vijues, do të na e vështirësojë kuptimin e drejtë të hadithëve. Pra në rast se nuk e marrim parasysh faktin se, fjalëza “zbritje” është ndryshuar në epokat e hershme islame, atëherë do të sendërtohet aludimi, mbi ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë dhe besimin se në epokën e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm”.

“Dijetar Askeri është i mendimit se, fjlaëza “zbritje” ka pësuar ndryshim, duke u nisur që nga shekulli i tretë hixhri (shekulli i tetë sipas kalendarit gregorin) dhe se nëse nuk e marrim parasysh këtë fakt, atëherë do të gabohemi rëndë, në kuptimin e drejtë dhe të duhur të hadithëve. Thëniet e llojit mbi ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë, duke u mbështetur në epokën e zbritjes së Kur’anit Famëlartë, është bërë edhe sqarimi përkatës, duke rrëzuar njëherë e mirë, aludimin mbi ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë. Më pas është dhënë dhe përgjigjia përkatëse, duke vlerësuar se këta janë thjesht dhe vetëm shprehje, të cilat mundësojnë shpjegimin dhe sqarimin, sa më kuptimplotë të ajetëve kuranorë”. (56)

“Ndërsa dijetari i madh, Sejjid Xhafer Murteda Amili (m.m.t.), shkruan se fjalëza “zbritje”, herë-herë sipas vendit, merr kuptimin e fjalëzëz së zbritjes së ajetëve kuranorë, komentimit të ajetëve kuranorë dhe herë-herë sipas hadithëve kudsi (të shenjtë)”. (57)

“Ndërsa dijetari tjetër Sejjid Hakimi, bën të qartë se fjalëza “zbritje”, nuk është përdorur nga ana e terminologjisë së dijetarëve të Kur’anit Famëlartë, përkundrazi është përdorur në kuptimin gjuhësor dhe leksikografik të saj dhe se është përdorur në kuptimin e shpalljes së zbritur, pra të Librit të Allahut, Kur’anit Famëlartë, të dërguarit të Tij të fundit, Muhammedit (p.q.m.t.)”. (58)

“Kur’ani Famëlartë, i cili është libri i fundit hyjnor, në shumicën e rasteve, me anën e gjuhës lakonike dhe me anë të mrekullive të papërsëritshme, ka sqaruar dhe trajtuar shumë çështje, të cilët më pas Muhammedi (p.q.m.t.), i ka sqaruar bukur dhe pastër, në mënyrë të hollësishme, me anë të sunnetit të tij dhe hadithëve, me dëshirën, ndihmën, lejen dhe vullnetin e Allahut (l.m.t.). Kjo është arsyeja kryesore se, përse kryeengjëlli Xhibril, krahas sjelljes dhe përmendjes së ajetëve kuranorë, i ka mësuar edhe kuptimin dhe sqarimin përkatës, të ajetëve kuranorë Muhammedit (p.q.m.t.)”.

“Në terminologjinë islame, këto shpjegime quhen “shpallje shpjeguese”. Si për shembull kur zbriti ajeti 43 i Sures Nisa, në të cilin thuhet: “O ju besimtarë! Mos iu afroni namazit duke qenë të dehur, derisa të dini se çfarë flisni, e as duke qenë të papastër, derisa sa të laheni, përveç kur jeni udhëtarë. Nëse jeni të sëmurë, udhëtarë, ose ndonjëri nga ju vjen nga ultësira (nevojtorja), ose keni takuar gratë, e nuk gjeni ujë, atëherë prekni dheun dhe fërkoni duart me të (tejemmum). Allahu shlyen e falë mëkatet”.

“Muhammedi (p.q.m.t.) ia përshkroi bashkëkohësve të tij, mënyrën e marrjes së tejemmumit (prekjes së dheut me duar). Më pas Muhammedi (p.q.m.t.) ua sqaroi edhe njëherë ajetin kuranor dhe mënyrën profetike të marrjes së tejemmumit. Si rrjedhojë, bashkëkohësit e Muhammedit (p.q.m.t.), i shënuan të dyja mënyrat e shpalljes, shpalljen hyjnore të ajetit dhe shplalljen hyjnore të hadithit”. (59)

“Sipas Shejh Sadukut (m.m.t.), nëse do t’i bashkonim ajetët e shpalljes profetike, pra hadithët dhe sunnetin e Muhammedit (p.qm.t.), me ajetët e shpalljes hyjnore, pra të ajetëve kuranorë, atëherë numri i përgjithshëm i ajetëve, do të shkonte në shtatëmbëdhjetë mijë (17.000)”. (60)

“Fejz Kashani, për thëniet shtesë komentuese dhe sqaruese, të cilët kalojnë në hadithë shënon: “Këto thënie shtesë, janë të shënuar si shënime sqaruese në tekset e sunnetit. Por duhet të tregohemi të vëmendshëm, që të mos i ngatërrojmë me ajetët kuranorë, sepse këta të fundit nuk janë të tillë”. (61)

“Ndërsa dijetari i madh Ajetullah Huji shpjegon: “Një pjesë e shpalljeve të zbritura, janë komentimi i ajetëve kuranorë dhe si rrjedhojë nuk janë cilësuar si të tillë”. Duke u nisur nga kjo hadithët e zbritur, të cilët bëjnë fjalë, për emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, duhet t’i cilësojmë si komentim dhe sqarim përkatës për imamët e sipërcituar. Nëse komentimi i këtyre hadithëve, nuk është i saktë, atëherë duhet t’i lëmë mënjanë dhe nuk duhet të mbështetemi më në këto komentime”. (62)

4.3. Argumentët të Cilët Tregojnë se Fjalëza “Zbritje”Nënkupton “Komentim”

“Një ndihmë e madhe në kuptimin e fjalëzës “zbritje”, na vjen në kreun me titull: “Kreu i Zgjedhjeve të Ajetëve dhe Hadithëve, Mbi Kujdestarinë e Përmendur në Kur’an”, e veprës me titull: “Usulu Mine’l-Kafi” (Metodologja e Mjaftimit), e Imam Kulejnit. Për të qenë më të saktë, ndihma na vjen edhe nga hadithi me numër 91”. (63)

“Ky i fundit është i gjatë dhe mund të kuptohet vetëm duke bërë lidhjen e duhur, me hadithin paraardhës dhe pasardhës të tij. Për ta ilustruar më mirë këtë shembull, sjellim këtë hadith: “Ali Ibn Muhammedi, transmeton nga disa bashkëkohës të Muhammedit (p.q.m.t.), këta të fundit nga Ibn Mahbubi, ky i fundit nga Muhammed Ibn Fudajli, ky i fundit nga Ebu Hasani se Madi, e ka pyetur prijësin e bashkësisë muslimane për ajetin 17, të Sures Mutaffifin, në të cilin thuhet: “Dhe atyre do t’u thuhet: “Ky është ai, të cilin e keni përgënjeshtruar!” Madi e ka pyetur, prijësin e bashkësisë muslimane: “Vallë a është kjo zbritje?!” Ndërsa ai u përgjigj: “Po!” (64)

“Ndërsa dijetar Belagi, këtë hadith, e sqaron në këtë mënyrë: “Pra kështu ne mësojmë edhe emrin e prijësit të bashkësisë muslimane, e tërë kjo dukuri bën të qartë, qëllimin e komentimit dhe sqarimit të këtij hadithi”. (65)

“Një tjetër argument, është edhe hadithi i Imam Muhammed Bakirit (m.m.t.): “Allahu (k.m.t.), i mësoi të dërguarit të tij Muhammedit (p.q.m.t.), ky i fundit Imam Aliut (p.m.t.) dhe ky i fundit, na e mësoi ne interpretimin dhe komentimin e ajetëve kuranorë”. (66)

“Tani në këtë pikë të artikullit, lërmëni t’iu vë në dijeni të faktit se, me zbritjen e hadithit nënkuptojmë kuptimin e jashtëm dhe sipërfaqësor të komentimit, ndërsa me interpretimin e hadithit nënkuptojmë kuptimin e brendshëm, të thellë dhe perceptues të komentimit. Një dijetar i gjuhës arabe, pra ai cili di leximin, shkrimin, kuptimin dhe përkthimin e arabishtes, nuk e ndjen të nevojshme hapjen e tefsirëve dhe komentimeve, kur është duke lexuar Kur’anin Famëlartë. Më mësimin e fjalëzës “zbritje”, e cila kalon në hadith, nënkuptojmë edhe kuptimet e tjerë, të cilët përmbajnë ajetët kuranorë”.

5. Kuptimi i Fjalëzës “Lexo” dhe “Lexim”

“Bashkëkohësi i Muhammedit (p.q.m.t.), Abdullah Ibn Mes’udi transmeton se, në kohën e Muhammedit (p.qm.t.), ne lexonim ajetin 67 të Sures Maide, në të cilin thuhet: “O ti i dërguar! Bëje të ditur atë që të zbriti Zoti yt, e nëse nuk bën (kumtimin në tërësi), atëherë nuk e ke kryer detyrën (shpalljen). Allahu të siguron mbrojtje nga njerëzit (nga armiqtë). Allahu nuk udhëzon, në udhë të drejtë popullin jobesimtar”. (67)

“Zinxhiri i transmetimit të këtij hadithi është i mirë. Më tej Abdullah Ibn Mes’udi, shton se pas ndërrimit jetë të Muhammedit (p.q.m.t.), disa bashkëkohës i kanë ngatërruar, hadithët dhe thëniet profetike dhe sunnetin e Muhammedit (p.q.m.t.), me ajetët kuranorë, duke i cilësuar si pjesë e ajetëve kuranorë, kur mësonin përmendësh Kur’anit Fisnik”.

“Ndërsa për sa i përket fjalëzës “lexo”, themi se kjo e fundit, ka marrë një kuptim të ndryshëm, nga kuptimi origjinal, i cili kishte në epokën e hershme të Muhammedit (p.q.m.t.), bashkëkohësit e tij dhe në epokën e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, pra në epokat e mëvonshme të fesë islame. Fjala vjen në ditët e sotme, besimtari musliman, i cili e lexon Kur’anin Famëlartë, në lexime të ndryshme, me një zë të ëmbël dhe të bukur i themi “lexues”. Ndërsa në epokën e hershme islame, fjalëza “lexo” përveç kuptimit “lexo” kishte dhe kuptimin “mëso”. (68)

“E thënë ndryshe në ditët tona, ka shumë argumentë, të cilët bëjnë të qartë se fjalëza “lexo” është përdorur në këtë kuptim. Ebu Abdurrahman Sulemi transmeton: “Uthman Ibn Affani, Abdullah Ibn Mes’udi dhe bashkëkohës të tjerë të Muhammedit (p.q.m.t.), janë lexues të leximeve te ndryshme, të Kur’anit Famëlartë. Këta të fundit, jo vetëm që i mësonin përmendësh, menjëherë ajetët kuranorë, sapo i zbrisnin Muhammedit (p.q.m.t.), por dhe i vinin në zbatim, duke ruajtur baraspeshën mësim-veprim. Këta bashkëkohës të nderuar kishin një shprehje: “Ne e mësonim Kur’anin Famëlartë, së bashku me dijen dhe veprën e tij”. (69)

“Duke u mbështetur në këta faktë kokëfortë, arrrijmë në përfundimin se, këta lexues të nderuar të Kuranit Famëlartë, kanë mësuar drejtpërdrejtë, nga Libri i Allahut dhe Sunneti Profetik i Muhammedit (p.qm.t.). Duke u nisur nga një thënie e Muhammedit (p.q.m.t.): “Aliu i lexonte dhe i mësonte njerëzve, ajetë kuranorë nga Libri i Allahut”. (70)

“Sipas kësaj thënieje mësojmë se Imam Aliu (p.m.t.), ishte besimtari musliman, i cili e njihte më mirë nga të tërë muslimanët e tjerë, kuptimin dhe qëllimin e ajetëve kuranorë. Por duhet të tregohemi të kujdesshëm, që të mos e ngatërrojmë me faktin se, Ali Ibn Ebi Talibi e lexonte Kur’anin Famëlartë, më një zë të ëmbël dhe të bukur si bilbili”.

“Tani lërmëni t’iu bëj të ditur se, deri më tani, ne kemi shpjeguar dhe sqaruar, shprehjen e bashkëkohësit të Muhammedit (p.q.m.t.) Abdullah Ibn Mes’udit, i cili thoshte se në epokën e Muhammedit (p.q.m.t.), ne i lexonim ajetët kuranorë në këtë mënyrë. Pra me këtë nënkuptojmë se, bashkëkohësit e Muhammedit (p.q.m.t.), i lexonin, i kuptonin dhe më pas ia mësonin dhe të tjerëve kështu ajetët kuranorë”.

6. Thëniet Shtesë në Komentimet e Kur’anit Fisnik

“Djegia e kopjeve të Kuranit të Madhëruar, u dha një shtysë rë fortë atyre, të cilëve aludonin se Kur’ani Famëlartë, iste ndërruar dhe ndryshuar. Këta njerëz të ndyrë, besonin fuqishëm në faktin se, pas djegies së kopjeve të Kur’anit Famëlartë, nga ana e prijësit të tretë të bashkësisë muslimane, Uthman Ibn Affanit dhe pas bashkimit të tërë kopjeve, në një libër të vetëm, pikërisht ashtu siç gjendet sot në duart tona, ata aluduan se disa ajetë, pjesë ose sure ishin hequr dhe ishin zhdukur, përfundimisht nga Kur’ani Fisnik”. (71)

“Shënimet dhe të dhënat historike dhe transmetimet e njerëzve, brez pas brezi, na vënë në dijeni të faktit të pamohueshëm se, në kopjet e Kur’anit të Madhëruar përmbanin disa thënie shtesë. Disa njerëz mendojnë se këto thënie, janë një pjesë e Kur’anit Famëlartë dhe kjo ishte arsyeja kryesore, se përse prijësi i bashkësisë muslimane Uthman Ibn Affani i dogji. Por për hir të së vërtetetës, duhet të shpalosim se këto thënie komentuese, nuk ishin gjë tjetër vetëm se, disa sqarime të Muhammedit (p.q.m.t.) dhe shkaqet e zbritjes së ajetëve kuranorë. Si rrjedhojë, pohojmë se në epokën e Muhammedit (p.q.m.t.), hadithët shkrheshin së bashku me ajetët kuranorë dhe kjo dukuri vijoi deri në ndërrimin jetë të Muhammedit (p.q.m.t.)”. (72)

“Për ta ilustruar sa më mirë shembullin e mësipërm, themi se bashkëkohësit e Muhammedit (p.q.m.t.), sa herë që zbriste një ajet, ata e shënonin menjëherë atë, në kopjet e tyre dhe më pas ata shënonin edhe hadithin përkatës sqarues, i cili kishte të bënte me atë ajet”.

“Ebu Junusi, robi i Aishe Bint Ebi Bekrit, i bashkëshortes së nderuar të Muhammedit (p.q.m.t.), transmeton: “Zonja ime Aisheja më urdhëroi, shkrimin e një kopje, të tërë të Kur’anit Famëlartë dhe më pas më tha se kur të shkruaja ajetin 238 të Sures Bekare, në të cilin thuhet: “Vazhdoni rregullisht faljet e namazëve, sidomos atë namazin e mesëm dhe ndaj Allahut të jeni respektues (në namaze)”, ta lajmëroja atë për këtë. Kur arrita shkrimin e këtij ajeti, e pyeta Aishe Bint Ebi Bekrin dhe ajo më tha ta shkruaja në këtë formë: “Vazhdoni rregullisht faljet e namazëve, sidomos atë namazin e mesëm (të pasdites) dhe ndaj Allahut të jeni respektues (në namaze), duke thënë se kështu, e kishte dëgjuar nga Muhammedit (p.q.m.t.)”. (73)

“Tani e ndiejmë si detyrë të moralit dhe të ndërgjegjies sonë, sqarimin e gjendjes së nderë, që mbretëronte në mesin e muslimanëve, pas ndërrimit jetë të Muhammedit (p.q.m.t.). Besoj se dhe ju ndjekësit tanë të nderuar, e keni të qartë lindjen e kundërshtimeve dhe mosmarrëveshjeve, në mesin e bashkëkohësve të Muhammedit (p.q.m.t.), duke u nisur nga leximet e ndryshme, që ata i bënin Librit të Allahut, Kur’anit Famëlartë. Madje lërmëni t’iu shpjegoj se, kjo gjendje e mjerë dhe e nderë, arriti deri në atë shkallë, sa muslimanët, nisën ta cilësonin dhe ta quanin njëri-tjetrin si të pafe, për shkak të këtyre leximeve të ndryshme”.

“Kjo ishte arsyeja kryesore, e cila nxiti prijësin e tretë, të bashkësisë muslimane, Uthman Ibn Affanin në djegien e të tëra kopjeve të Kur’anit Famëlartë dhe në bashkimin e tyre në një libër të vetëm. Sipas dijetar Askerit (m.m.t.), arsyeja e këtyre kundërshtimeve dhe mosmarrëveshjeve, të lindura në mesin e muslimanëve, nuk ishin leximet dhe shkrimet e ndryshme të Kur’anit Famëlartë, por ishin shpjegimet dhe sqarimet e Muhammedit (p.q.m.t.), të shënuara në kopjet e tyre dhe për më tepër kuptimi dhe perceptimi i tyre, ndaj këtyre sqarimeve”. (74)

“Si rrjedhojë, thëniet shtesë komentuese dhe sqaruese, të cilat zinin vend, në kopjet e Kur’anit Famëlartë, si të Abdullah Ibn Mes’udit dhe bashkëkohësve të tjerë të Muhammedit (p.q.m.t.), ishin të shkruar në anë të ajetëve kuranorë. Ja pra pikërisht nga shkrimi i këtyre thënieve shtesë komentuese dhe sqaruese, do të merrnin shkas, ata të cilët aludojnë se ajetët kuranorë, janë ndërruar dhe ndryshuar”.

7. Argumentët të Cilët Vërtetojnë, Mospërmendjen e Emrave, të Dymbëdhjetë Imamëve të Pafajshëm në Kur'anin Famëlartë

“Shpikja dhe përhapja e hadithëve të dobët, të mohuar dhe të lënë, ndërsa në anën tjetër ngatërrimi dhe përzierja e këtyre hadithëve, nga ana e transmetuesve gënjeshtarë, mashtrues dhe tradhtarë, ka shkaktuar një dyshim, kaos dhe trazirë fetare, intelektuale, psikologjike dhe sociologjike, në gjirin e besimtarëve muslimanë, duke nxitur dhe ngritjen e hijes së dyshimit, mbi hadithët e mirë dhe të vërtetë. Në këtë pikē të artikullit tonë, lërmëni t’iu sjell ilustrimin e hadithëve historikë, të cilët kanë të bëjnë, me mospërmendjen e emrave, të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, në Kur’anin Famëlartë”.

7.1. Hadithi i Ngjarjes së Gadiru’l-Humit

“Dijetarët dhe ekspertët e fushës së hadithit (muhaddithët) sunnitë dhe shiitë, janë të njëzëri mbi faktin se argumenti më bindës, i mospërmendjes emrave, të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, në Kur’anin Famëlartë, është ngjarja madhështore e Gadiru’l-Humit, e cila ka ndodhur në shekullit e X hixhri (shekulli XVI sipas kalendarit gregorian). Hadithi i ngjarjes madhështore, të Gadiru’l-Humit është si vijon: “Një ditë Muhammedi (p.q.m.t.), gjendej i ulur pranë një vije uji, në vendin e quajtur Gadiru’l-Humi, mes Mekkës së Nderuar dhe Medinës së Ndriçuar. Më pas ai u ngrit dhe falenderoi Allahun (k.m.t.) dhe mbajti një vazë, duke na këshilluar për mirë. Pastaj Muhammedi (p.q.m.t.) vijoi: “Kini kujdes, pas meje o bashkësi muslimane! Unë jam vetëm një njeri. E marr me mend se Allahu (l.m.t.) më ka thirrur në praninë e Tij edhe unë i jam përgjigjur kësaj thirrjeje (më është afruar vdekja). Unë kam lënë në mesin tuaj Dy Porosi të Paçmuara. Njëra nga ato, është Libri i Allahut (Kur’ani) i cili përmban udhën e drejtë dhe dritë. Merreni Librin e Allahut dhe lidhuni fort pas tij!” Më pas Muhammedi (p.q.m.t.) tregoi rëndësinë e madhe të Librit të Allahut dhe tha që të kemi kujdes, në zbatimin e tij. Më pas vijoi: “Më pas, (po ju lë) edhe Ehli Bejtin tim. Ju bëj që të përmendni Allahun, mes Ehli Bejtit tim! Ju bëj që të përmendni Allahun, mes Ehli Bejtit tim! Ju bëj që të përmendni Allahun, mes Ehli Bejtit tim!”

“Dijetari i madh Ajetullah Huji (m.m.t.), na tërheq vëmendjen, duke na rikujtuar faktin se ngjarja në fjalë, është një argument i rëndësishëm, e cila ka të bëjë drejtpërdrejtë me Kur’anin Famëlartë. Ajetullah Huji vijon më tej duke thënë: “Nëse emri i Imam Aliut (p.m.t.), do të ishte përmendur hapur dhe qartë në Kur’anin Famëlartë, atëherë Muhammedi (p.q.m.t.), do të ishte i detyruar që menjëherë, pak çaste para ndërrimit jetë të tij, ta caktonte në mënyrë publike, Imam Aliun (p.m.t.) si prijës të mbarë bashkësisë muslimane, me synimin e zbardhjes së vendimit të tij dhe qetësimit të zemrave të muslimanëve”. (75)

“Duke u mbështetur në përkufizimin e lartpërmendur, pra nëse emri i Imam Aliut (p.m.t.), do të ishte përmendur hapur dhe qartë në Kur’anin Famëlartë, atëherë Muhammedi (p.q.m.t.), do të ishte i pari, i cili do ta kishte sqaruar këtë çështje në mënyrë të hollësishme dhe nuk do ta kishte mbajtur të fshehtë. Ngjarja madhështore e Gadiru’l-Humit, ka ndodhur në një kohë, kur shumica dërrmuese e ajetëve kuranorë, kishte zbritur dhe ishte mësuar përmendësh nga ana e muslimanëve dhe kur Muhammedi (p.q.m.t.), pasi e kishte përmbushur detyrën e tij hyjnore me sukses dhe ishte drejt perëndimit të jetës së tij”.

“Tani natyrshëm shtrojmë pyetjen: “Nëse emri i Ali Ibn Talibit, do të ishte përmendur hapur dhe qartë, në Kur’anin Famëlartë, atëherë vallë përse Muhammedi (p.qm.t.), i kërkonte përsëritjen e një ajeti tri herë kryeengjëllit të shpalljes Xhibrilit?!” (76)

“Arsyeja kryesore, e kësaj përsëritje, është se në njërën anë, i dërguari i Allahut (f.m.t.) të Madhëruar, Muhammedi (p.q.m.t.) i druhej faktit se, nëse ai do të caktonte drejtpërdrejtë prijësin e bashkësisë muslimane, pak çaste para se ai të ndërronte jetë, atëherë kjo dukuri do të çonte në shaktimin e kaosit, mosmarrëveshjeve, rrëmujës, trazirave dhe përçarjeve në mesin e muslimanëve dhe si rrjedhojë, dobësimin e themeleve të fesë hyjnore islame. Ndërsa në anën tjetër të tërë ne, tanimë e dimë shumë mirë  faktin se, asnjë nga emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, nuk kalon në Kur’anin Fisnik dhe si rrjedhoj,ë muslimanë ishin të papërgatitur dhe nuk kishin njohuri fetare të mjaftueshme, mbi këtë çështje të re”.

7.2. Kundërshtimi Ndaj Përcaktimit të Prijësit Nga Ana e Muhammedit (p.qm.t.)

“Pas caktimit të Muhammedit (p.q.m.t.) të prijësit të bashkësisë muslimanë, në ngjarjen madhështore të Gadiru’l-Humit, një bashkëkohës i quajtur Numan Ibn Harithi, pasi erdhi pranë Muhammedit (p.q.m.t.) e pyeti: “O i dërguari i Allahut. Vallë a ishte ky vendimi yt, ose ishte vendimi i Allahut?!” Ndërsa Muhammedi (p.q.m.t.) iu përgjigj: “Betohem në Allahun, që nuk ka zot tjetër përveç Tij, se unë e caktova Alun si prijësin e muslimanëve me urdhrin e Allahut”. (77)

“Ajo që ne nuk mund të kuptojmë dhe sot e kësaj dite, është faki se si ky njeri Numan Ibn Harithi, ndonëse ishte i pranishëm në ngjarjen madhështore në Gadiru’l-Humit, pra ishte i pranishëm në vendimin hyjnor të Allahut (k.m.t.), kur caktoi si prijës të bashkësisë muslimane, Imam Aliun (p.m.t.), mbajti një qëndrim në kundërshtim, me urdhrin hyjnor dhe caktimin të profetik të Muhammedit (p.q.m.t.), duke kundërshtuar vendimin dhe gjykimin e Allahut (l.m.t.) dhe duke e lënë veten, të ekspozuar ndaj dënimit të Allahut (f.m.t.)?! Nga ana tjetër habitemi me faktin se si Numan Ibn Harithi, a nuk i kishte të qartë ajetët, të cilët flasin për kujdestarinë dhe udhëheqjen e Imam Aliut (p.m.t.)?! Duke u nisur nga tërësia e faktëve të sipërcituara arrijmë në përfundimin, se ky njeri Numan Ibn Harithi dhe ndjekësit e tij, e kanë kundërshtuar urdhrin hyjnor të librit të Allahut”.

7.3. Parrulla Famëkeqe “Ne Na Mjafton Libri i Allahut”

“Besoj se të të tërë ne e dimë dhe e kemi të qartë shumë mirë faktin, se Hadithi Thekalejn është si vijon: “O ju njerëz! Unë kam lënë në mesin tuaj Dy Porosi të Paçmuara, që nëse lidheni fort pas tyre, nuk do të shmangeni. Këto porosi janë Libri i Allahut dhe Ehli Bejti im që është Farefisi im”, atëherë theksojmë se në të vërtetë Muhammedi (p.q.m.t.), përsëriste gjithmonë se ne, si besimtarë muslimanë, duhet të bëjmë kujdes që të mos shmangemi nga udha e drejtë dhe duhet të lidhemi fort, pas Dy Porosive të Paçmuara, Librit të Allahut dhe Ehli Bejtit, anëtarëve të bekuar të Muhammedit (p.q.m.t.). Por me kalimin e  kohës disa pseudodijetarë uehhabistë, me qasje emeuiste, e ndryshuan këtë thënie, nga versioni i vërtetë: “Libri i Allahut dhe Ehli Bejti im që është Farefisi im”, në thenien e rremë: “Libri i Allahut dhe Sunneti im”. Por për hir të së vërtetës duhet të pohojmë se, këta janë dhe dy themelet e mëdha, pas të cilave besimtari musliman, duhet të ndërtojë ndërtesën madhështore, të quajtur islam. Ashtu siç të tërë ne, e kemi të qartë, Muhammedi (p.q.m.t.), e ka përsëritur shpesh herë, gjatë tërë jetës së tij, rëndësinë e lidhjes fort, pas dy Porosive të Paçmuara, Libri i Allahut dhe Ehli Bejti që është Farefisi i Tij i Pastër”. (78)

“Tani lërmëni t’iu kujtoj se, Muhammedi (p.q.m.t.), në çastet e fundit të jetës së tij, kërkonte me ngulm që t’i sillnin një letër dhe laps, me synimin e theksimit të lidhjes fort, pas Dy Porosive të Paçmuara, siç janë Libri i Allahut dhe Ehli Bejti i tij, që është Farefisi i tij. Kjo është me të vërtetë diçka e rëndësishme, sepse në përgjithësi, ashtu siç bënte në shumicën e rasteve, Muhammedi (p.q.m.t.), mjaftohej vetëm me sqarimin gojarisht të hadithëve dhe të sunnetëve të tij, ndërsa këtë herë kërkoi me këmbëngulje sjelljen e një lapsi dhe të një letre, me synimin e shkrimit të këtij hadithi. Megjithatë bashkëkohësit e tij, nuk ia plotësuan këtë kërkesë të tij të fundit dhe e kundërshtuan duke thënë: “Ne na mjafton Libri i Allahut”.

“Tani natyrshëm shtrojmë pyetjen: “Nëse për një çast mendojmë se, emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, do të ishin përmendur në Kur’anin Famëlartë, vallë Umer Ibn Hattabi, Uthman Ibn Affani dhe ndjekësit e tyre, a do t’i ishin bindur vallë këtyre imamëve, në mesin e të cilëve gjendej edhe Imam Aliu (p.m.t.)?!” Themi me gojën plot se përgjigjia e tyre, do të ishte padyshim negative. Pohojmë se si Umer Ibn Hattabi ashtu edhe Uthman Ibn Affani dhe bashkëkohësit e tjerë, të Muhammedit (p.q.m.t.), do t’i kishin kundërshtuar, fuqishëm urdhrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, ndonëse emrat e tyre do të ishin të përmendur hapur dhe qartë, në Kur’anin Fisnik”.

“Kjo ishte arsyeja kryesore se, përse këta bashkëkohës, e penguan Muhammedin (p.q.m.t.), që të shkruante saktësisht dhe njëherë e përgjithmonë, emrin e Imam Aliut (p.m.t.), emrin e prijësit të bashkësisë muslimane dhe lëniën e porosisë së tij të fundit, lidhjen fort pas Librit të Allahut dhe Ehli Bejtit të tij që është Farefisi i tij i Pastër. Dua të përmend fakin se dhe gjatë udhëheqjes barbare dhe tirane, së prijësve despotë emeuistë, parrulla: “Ne na mjafton Libri i Allahut”, fitoi një përdorim të gjërë dhe përdorej, sa herë që bashkësia muslimane, i kundërshtonte dhe i qortonte, këta të fundit me të drejtë”. (79)

“Udhëheqësit despotë, mizorë dhe tiranë, e kishin bërë të modës, përdorimin e kësaj parrulle famëkeqe, për të përmbushur pikësynimet e tyre politike dhe për hir të interesave dhe përfitimeve të tyre materiale. Madje ata qëllimisht kishin shmangur ajetët e kujdestarisë dhe udhëheqjes, të cilët bënin fjalë për Imam Aliun (p.m.t.), për të thënë se diçka e tillë nuk ekzistonte. Kjo është një nga arsyet kryesore, se përse këta udhëheqës të egër, barbarë dhe tiranë emeuistë, mund të kishin urdhëruar, ndalimin e shkrimit të Kur’anit Famëlartë, pikërisht ashtu siç kishin ndaluar, shkrimin dhe shënimin e hadithëve të Muhammedit (p.q.m.t.)”.

7.4. Argumentët e Imam Aliut (p.m.t.) dhe Miqve të Tij

“Pas shpalljes së zgjedhjes së Ebu Bekrit dhe nisjes së marrjes së zotimeve, nga bashkëkohësit e Muhammedit (p.q.m.t.) ndaj tij, duke e cilësuar këtë të fundit, si prijësin e parë të bashkësisë muslimane, bashkëshortja, djemtë, dashamirësit, shokët, miqtë dhe ndjekësit e Ali Ibn Ebi Talibit (p.m.t.), mbajtën një qëndrim kundërshtues dhe u orvatën me të tërë energjitë, fuqitë dhe mundësitë, me synimin e rikthimit të kujdestarisë dhe udhëheqjes së Imam Aliut (p.m.t.). Si rrjedhojë shokët, miqtë dhe ndjekësit e Imam Aliut (p.m.t.), gjatë kësaj epoke mbajtën fjalime, vazë dhe hutbe kuptimplota dhe të rëndësishme, në mbështetje të së drejtës së padiskutueshme, të udhëheqjes së Imam Aliut (p.m.t.)”.

“Ata madje pohuan se, prijësi i parë i bashkësisë muslimane, Ebu Bekri ia kishte grabitur padrejtësisht, të drejtën e udhëheqjes Ali Ibn Ebi Talibit dhe e argumentuan këtë grabitje të padrejtë me argumentët e tyre. Lërmëni t’iu citoj se, nëse në Kur’anin Famëlartë, do të ishte përmendur hapur dhe qartë, emri i Imam Aliut (p.m.t.), ky i fundit do të shërbente, si argumenti me i fuqishëm, më i rëndësishëm dhe më i padiskutueshëm fetar, i cili do t’i shfaroste dhe do t’i zhdukte, njëherë e përgjithmonë shtigjet e hijeve të ngritura të dyshimit. Kështu që dashamirët, shokët, miqtë dhe ndjekësit e Imam Aliut (p.m.t.), duke u mbështetur në argumentin e padiskutueshëm fetar, do t’i bindeshin dhe do t’i nënshtroheshin menjeherë këtij fakti”. (80)

7.5. Kundërshtimi i Opozitarëve të Qeverisë Islame

“Pas ndërrimit jetë, të dërguarit të fundit të Allahut (f.m.t.), Muhammedit (p.q.m.t.), në krye të shtetit islam, erdhën me radhë tre udhëheqësit e parë, të bashësisë msulimane, përkatëisht Ebu Bekri, Umer Ibn Hattabi dhe Uthman Ibn Affani. Megjithatë dhe përballë këtyre qeverisjeve, nuk munguan ngurruan që të kishte kundërshtime, mosmarrëveshje dhe trazira, nga ana e opozitarëve të ndryshëm. Këta të fundit, duke shfrytëzuar çastet e dobësisë së shtetit ilsam, nuk mbetëm pas dhe nuk ngurruan, që të nxisnin muslimanët, në shkaktimin e kaosit, rrëmujës dhe trazirave. Duke u nisur, nga këta faktë kokëfortë, arrijmë në përfundimin se ata, as nuk mund të gjenin dhe as mund të shfrytëzonin një mundësi më të mirë, se sa akuzimi dhe fajësimi i këtyre tre udhëheqësve, duke ngritur aludimin se këta të fundit, kishin ndërruar dhe ndryshuar ajetët kuranorë dhe se kishin fshirë emrat, e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, nga ajetët kuranorë. Por të vërtetat historike, na rrëfejnë të kundërtën, duke na treguar se aludime të këtij lloji, nuk ndodhën as nga ana e kundërshtuesve dhe opozitarëve, si Se’ad Ibn Ubade dhe ndjekësve të tij”. (81)

7.6. Arsyetimi Më i Mirë do të Ishte Vrasja e Uthman Ibn Affanit

“Dijetari i madh Ajetullah Huji (m.m.t.) shkruan: “Nëse me të vërtetë Uthman Ibn Affani, do të kishte ndërruar dhe ndryshuar Kuranin Famëlartë, ky do të ishte arsyetimi më i mirë i vrasësve të tij, kështu që vrasësit e tij, nuk kishin si të arsyetoheshin për krimet, mizoritë, vrasjet që i shkaktuan muslimanëve dhe për grabitjet de plaçkitjet që i shkaktuan “Shtëpisë së Pasurisë”. Lërmëni t’iu citoj se, nëse në Kur’anin Famëlartë, do të ishte përmendur hapur dhe qartë, emri i Imam Aliut (p. m.t.), ky i fundit do të shërbente, si argumenti me i fuqishëm, më i rëndësishëm dhe më i padiskutueshëm, që pikërisht Imam Aliu (p.m.t.) të bëhej udhëheqësi i parë i bashkësisë muslimane dhe jo tre te tjerët para tij”. (82)

7.7. Qëndrimi i Muslimanëve në Epokën e Udhëheqjes së Imam Aliut (p.m.t.)

“Tani le t’i rikthehemi edhe njëherë, aludimit se nëse tre udhëheqësit e parë, të bashkësisë muslimane, me të vërtetë do t’i kishin, ndërruar dhe ndryshuar ajetët kuranorë, veçanërisht Uthman Ibn Affani, Imam Aliu (p.m.t.), do të ishte betuar dhe zotuar me gjithë zemër, se do ta rikthente Kur’anin Fisnik, në gjendjen e tij të mëparshme, pra në atë origjinale. Më pas Ali Ibn Ebi Talibi (p.m.t.), u betua se do të rikthente në arkën e shtetit, ose siç njihej ndryshe “Shtëpia e Pasurisë” çdo qindarkë, e cila ishte grabitur dhe plaçkitur nga keqbërësit, kriminelët dhe vrasësit e lartpërmendur”.

“Tani natyrshëm shtrohen pyetjet: “Vallë si na qenka e mundur që Imam Aliu (p.m.t.), u betua se do të rikthente në arkën e shtetit, çdo qindarkë të vjedhur nga kriminelët dhe vrasësit e Uthman Ibn Affanit, por nuk u betua se do të rikthente, në gjendjen e mëparshme Kur’anin Fisnik, pra ashtu siç ishte shpallur, nëse me të vërtetë ky i fundit, do të kishte pësuar ndërrim, ose ndryshim në ajetët e tij?!” “Vallë si është e mundur që Imam Aliu (p.m.t.), na i paska dhënë më tepër rëndësi, rikthimit të pasurisë së vjedhur, por nuk i paska dhënë rëndësi rikthimit të Kur’anit Famëlartë, në gjendjen e tij origjinale, pikërisht ashti siç zbriti nga Allahu (k.m.t.)?!”

“Heshtja dhe moskundërshtimi i Ali Ibn Talibit (p.m.t.), ndaj Kur’anit Fisnik, i cili endej dhe qarkullonte në duart e besimtarëve muslimanë, është një tregues i qartë i miratimit të tij të plotë, se asnjë ndërrim ose ndryshim i ajetëve kuranorë nuk kishte ndodhur”. (83)

“Imam Aliu (p.m.t.) në shumë fjalime, vazë dhe hutbe të mbajtura, në vende dhe qytete te ndryshme islame, ashut siç është hutbeja e njohur, e mbajtur në vendin e quajtur Shikshkijje, qortoi dhe kritikoi rëndë tre udhëheqësit e parë të bashkësisë muslimane. Ai duke nënvizuar faktin se këta të fundit, nuk e njihnin udhëheqësin e drejtë, të ligjëruar dhe të vertëtë të Muhammedit (p.q.m.t.), pra pikërisht Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.) dhe se kishin nënshkruar marrëveshje të fshehta, me synimin e ndarjes dhe përcaktimin e udhëheqjes mes tyre. Megjithatë Ali Ibn Ibn Ebi Talibi (p.m.t.), gjatë tërë akuzimit, fajësimit dhe qortimit të tyre, nuk kishte thënë kurrë se këta udhëheqës, kishin fshirë emrin e tij, ose emrin e anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit, që është Farefisi i Pastër, i Muhammedit (p.q.m.t.) nga Kur’ani i Madhëruar”. (84)

7.8. Letërkëmbimi Mes Ali Ibn Ebi Talibit (p.m.t.) dhe Muauije Ibn Ebi Sufjanit

“Në këtë pikë të artikullit, lërmëni t’iu bëj të ditur se, Ali Ibn Ebi Talibi (p.m.t.), në letërkëmbimin e tij me Muaujie Ibn Ebi Sufjanin, i sqaron këtij të fundit se, zbritja e disa ajetëve kuranorë, ka të bëjë pikërisht me cilësitë dhe vetitë e tij dhe miqve të tij”. (85)

“Më pas Imam Aliu (p.m.t.), pasi ia bën të qartë një për një, të tëra cilësitë dhe vetitë e dyfytyrësve, hipokritëve dhe të pafeve, që kalojnë në ajetët kuranorë, duke iu drejtuar Muauije Ibn Ebi Sufjanit i thotë: “Ti u bërë armiku ynë më i egër, duke u nisur nga lakmia, xhelozia dhe zilia tradhtove porosinë e Allahut (k.m.t.), ti i ndërrove ajetët kuranorë dhe i ndryshove fjalët e Allahut (l.m.t.)”. (86)

“Më tej Ali Ibn Ebi Talibi (p.m.t.), pasi i sjell si shembuj disa ajetë kuranorë, i rikujton ajetët që flasin mbi kujdestarinë dhe udhëheqjen e tij. Megjithatë Ali Ibn Ibn Ebi Talibi (p.m.t.), gjatë tërë akuzimit, fajësimit dhe qortimit të tyre, nuk kishte thënë kurrë se këta udhëheqës, kishin fshirë emrin e tij, ose emrin e anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit, që është Farefisi i Pastër, i Muhammedit (p.q.m.t.) nga Kur’ani i Madhëruar”.

“Si përfundim Imam Aliu (p.m.t.), për asnjë çast të vetëm, nuk ngurron që ta shpalosë të vërtetën në shesh dhe t’ia përplasë këtë në fytyrë Muauije Ibn Ebi Sufjanit, duke ia përsëritur herë pas here se, ky i fundit jo vetëm që ka shfaqur armiqësi të hapur dhe të qartë kundër tij, por nuk e sheh as si një njeri të bekuar dhe të nderuar, ashtu siç është në të vërtetë, por e nënçmon e përçmon, duke e cilësuar si një njeri të thjeshtë, i cili nuk ka të asnjë lloj të drejte, as mbi kujdestarinë dhe as mbi udhëheqjen, e përcaktuar në ajetët kranorë përkatës”.

“Madje Ali Ibn Ebi Talibi (p.m.t.), nuk ngurron që ta vërë në dijeni, Muauije Ibn Ebi Sufjanin, se si ky i fundit ka ndërruar ajetët kuranorë dhe ka ndryshuar hadithët profetikë të Muhammedit (p.q.m.t.). Tani më duhet të kumtoj se Imam Aliu (p.m.t.), nuk pa katur për qëllim, ndërrimin dhe ndryshimin nga ana tekstuale dhe të përmbajtjes së ajetëve kuranorë, por të cilësive dhe vetive, veçanërisht të ajetëve, të cilat kanë të bëjnë me kujdestarinë dhe udhëheqjen e Imam Aliut (p.m.t.)”.

“Arsyeja kryesore e kësaj është, se Ali Ibn Talibi (p.m.t.), nuk kishte për qëllim, ndërrimin, ose ndryshimin e emrit të tij, sepse ai nuk kalon në ajetët kuranorë, por mohimin, ndërrimin dhe ndryshimin e kuptimit dhe përkufizimit të cilësisve fisnike dhe vetive të larta, mbi anëtarët e bekuar të Ehli Bejtit, pra të Farefisit të Pastër të Muhammedit (p.q.m.t.). Si rrjedhojë, ndërrimi ose ndryshimi kuptimit të ajetëve kuranorë, jo vetëm që do të sillte ndryshimin e kuptimit dhe shkakut të zbritjes së ajetëve kuranorë, por do të sillte dhe ndryshimin thelbësor, mbi cilësitë dhe vetitë e anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit”.

“Tani dua të përmend, një tjetër fakt të rëndësishëm. Duke u nisur nga fakti se, Muauije Ibn Ebu Sufjani, ishte armiku i përbetuar i Ali Ibn Ebi Talibit (p.m.t.), i cili u orvat me të tërë energjitë, fuqitë që ta zhdukte emrin e madh të këtij të fundit, nga faqet e historisë, arrijmë në përfundimin se, kjo është arsyeja kryesore se përse Ali Ibn Ebi Talibi (p.m.t.), pasi ia bëri të qartë dhe nuk ngurroi për asnjë çast të vetëm, që ta shpalosë të vërtetën në shesh dhe t’ia përplasë këtë në fytyrë, Muauije Ibn Ebi Sufjanit, duke ia përsëritur herë pas here se, ky i fundit jo vetëm që ka shfaqur armiqësi të hapur dhe të qartë kundër tij, por nuk e sheh as si një njeri të bekuar dhe të nderuar, ashtu siç është në të vërtetë, por e nënçmon e përçmon, duke e cilësuar si një njeri të thjeshtë”. (87)

7.9. Synimi i Shfarosjes së Vërtetës Mbi Dymbëdhjetë Imamët e Pafajshëm (p.m.t.)

“Gjatë tërë historisë së dinastive të udhëheqësve emeuistë dhe abbasitë, këndvështrimet e këtyre të fundit, janë përplasur shpesh herë, me kultura botëkuptime dhe mendësi të ndryshme revolucionare. Një nga mendësitë më revolucionare, ishin pikërisht anëtarët e bekuar të Ehli Betit, pra të Farefisit të Pastër të Muhammedit (p.q.m.t.), të cilët ishin me të vërtetë besimtarë muslimanë dhe i njihnin shumë mirë armiqtë e tyre. Kjo ishte një nga arsyet kryesore se, përse këta udhëheqës despotë, mizore dhe tiranë u orvatën, me mish e me shpirt, në zhdukjen e “rrezikut” të lartë, i cili i vinte pikërisht nga dymbëdhjetë imamët ë pafajshëm dhe i cili mund të “kërcënonte” themelet e dobëta, mbi të cilat ishin ngritur këta stereotipë”.

“Duke u mbështetur në këta kërcënime serioze, udhëheqësit emeuistë dhe abbasitë, si fillim e ndien të domosdoshme, njollosjen dhe nxirjen e autoritetit dhe prestigjit të lartë, të anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit dhe më pas e e ndjenë të nevojshme, shfarosjen dhe shtypjen e këtyre anëtarëve njëherë e përgjithmonë”.

“Sipas këtyre kushteve dhe rrethanave, pohojmë se këta udhëheqës abbasitë dhe emeuistë despotë, mizorë dhe tiranë, përdorën çdo lloj mënyre dhe mjeti, duke fshehur krimet e tyre, kundër anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit, me synimin e shfarosjes së vërtetës, mbi dymbëdhjetë imamët e pafajshëm. Këta udhëheqës nuk ngurruan që të kryenin çdo lloj krimi dhe mizorie, kundër anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit”.

7.10. Qortimi i Ndryshimit të Ehli Sunnetit Nga Fadl Ibn Shazani

“Në parathënien e veprës së tij, bashkëkohësi i Imam Ridait (m.m.t.), Fadl Ibn Shazani ka hedhur poshtë dhe ka kundërshtuar aludimet e rremë, të disa pseudodijetarëve emeuistë, me qasje uehhabiste, të cilët kanë cituar se ajetët kuranorë, kanë pësuar ndërrime dhe ndryshime. Fadl Ibn Shazani, ka mbrojtur me argumentë bindës dhe fanatizëm se Kur’ani Famëlartë, është i paprekshëm dhe se do të qëndrojë kështu, deri në Ditën e Gjykimit”. (88)

“Nëse besimtarët muslimanë shiitë, do të kishin aluduar se në shekullin e III hixhri (shekulli IX sipas kalendarit gregorian), se në Kur’anin Fisnik, ishin të përmendur emrat, e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, atëherë dijetar Fadl Ibn Shazani, do t’i kishte kritikuar dhe qortuar fillimisht muslimanët shiitë, përpara se të qortonte sektin e shmangur sunnit të hasheuijjes (të rimishërimit)”. (89)

7.11. Qëndrimi në Heshtje e Aludimit të Ndërrimit dhe Ndryshimit të Kur’anit Fisnik

“Si përfundim, lërmëni të shtojmë se, si do që të ishte puna dhe si do që t’i vinte filli, është mëse i vërtetë fakti se historia, patjetër një ditë do ta shpaloste të vërtetën lakuriqe, nëse dymbëdhjetë imamët e pafajshëm, do të kishin besuar në ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë dhe të hadithëve, të cilët bëjnë fjalë për to. Ndonëse historia të ishte orvatur, që ta fshihte një ditë patjetër, do të dilte në shesh kjo e vërtetë”.

“Analisti dhe Vërtetuesi Kelbasi, mbi këtë çështje sqaron: “Aludimi se ajetët kuranorë, kanë pësuar ndërrime dhe ndryshime, është tërësisht i pabazuar dhe i paqënë. Nëse diçka e tillë do të ishte e vërtetë, një ditë do të dilte e vërteta në shesh, sepse ngjarjet e vërteta, bëjnë bujë dhe zhurmë. Madje ky aludim nuk është as një aludim i vogël dhe as i kotë. Përkundrazi është një aluudim i madh, i cili meriton një përkushtim të madh dhe vëmendje të gjërë”. (90)

“Nëse përpara nesh del një njeri, i cili citon se rrjedha e ngjarjeve, ka ndodhur duke aluduar se gjatë historisë islame, ajetët kuranorë kanë pësuar ndërrim dhe ndryshim, atëherë vetvetiu themi se, një aludim i tillë është i pabazë dhe i paqënë”. (91)

8. Arsyet e Hyrjes dhe Përfshirjes së Transmetimeve të Ndryshuara në Veprat Shiitë të Hadithit

“Ashtu siç kemi përmendur dhe më lart, duke u mbështetur në shpjegimet dhe sqarimet tona të lartpërmendura, arrijmë në përfundimin se, deri në gjysmën e III të shekullit hixhri (shekulli IX sipas kalendarit gregorian) dhe deri në fillimin e epokës së fshehjes së vogël, nuk ka patur asnjë lloj hadithi, i cili bënte fjalë, për ndërrimin ose ndryshimin e ajetëve kuranorë”.

“Gjithashtu dhe dymbëdhjetë imamët e pafajshëm, ishin të pastër dhe larg aludimit, se ajetët kuranorë kanë pësuar ndërrim ose ndryshim. Tani natyrshëm shtrojmë pyetjen: “Vallë si është e mundur që hadithët, të cilët bëjnë fjalë, për ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë, kanë hyrë dhe janë përfshirë në librat shiitë të hadithëve?!” Për t’i dhënë përgjigje kësaj pyetjeje, themi se gjenden dy faktorë kryesorë:

8.1. Individualizmi i Gabuar

“Koncepti i individualizmit të gabuar, është i rëndësishëm në këndvështrimin e dhënies, së një përgjigjeje sa më të drejtë dhe më të saktë, në bërjen të ditur, të mbledhjes, përhapjes dhe përpunimit, të kryer nga dijetarët dhe ekspertët ekstremistë dhe fanatikë shiitë, të fushës së hadithit (muhaddithët). Dijetari i madh shiit Mahdeviradi (m.m.t.) mbi këtë çështje kumton: “Me të vërtetë është e rëndësishme, njohja e qortimit të veprimtarisë së transmetuesve shiitë. Edhe në rastet kur individualizmi i gabuar, përputhet me tekstin dhe përmbajtjen e disa hadithëve të mirë dhe të vërtetë, gjithsesi qëndron mundësia e dyshimit mbi këta hadithë. Tani prër tani do të mjaftohemi, me përmendjen e faktit, se disa transmetues individualistë shiitë, kanë transmetuar hadithë të cilët bëjnë pjesë mbi fshehjen, dhe fshirjen e emrave të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm duke përfshirë këtu edhe emrin e Imam Aliut (p.m.t.)”. (92)

“Tani lërmëni t’iu vë në dijeni të faktit, se synimi kryesor dhe parësor i individualizmit, është nxjerrja në pah me të tëra energjtë, fuqitë dhe mundësitë e emrave të anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit. Gjithashtu lërmëni t’iu theksoj të vërtetën se individualizmi i gabuar, është përdorur gjërësisht në mesin e muslimanëve shiitë, me qëllimin e vetëm të bërjes së ditur, me çdo kusht të emrave të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, sidomos në Kur’anin Famëlartë”.

“E tërë kjo orvatje është kryer, me synimin e ngritjes të sa më lart, që të jetë e mundur e vendit të anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit. Ashtu siç e përmendëm dhe pak më sipër, qëllimi kryesor i individualizmit është përfshirja me të tëra mundësitë, e emrave të dymbëdhjetë imamëve të bekuar, në mesin e besimtarëve shiitë, veçanërisht emrin e Imam Aliut (p.m.t.), në mesin ajetëve kuranorë, me synimin e ngritjes e sa me lart, që të jetë e mundur e vendit të Ehli Bejtit”.

“Kjo është arsyeja kryesore se, përse këta transmetues individualistë shiitë, në ajetët kuranorë, në të cilët sipas tyre bëhet fjalë për anëtarët e bekuar të Ehli Bejtit, ata i kanë ndryshuar në formën se, këta ajetë bëjnë fjalë për emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm dhe se kanë zbritur dhe për Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.) dhe sa kanë ndërruar dhe ndryshuar ajetët kuranorë, të cilët kalon shprehja: “Edhe atyre të cilëve iu është bërë padrejtësi”, në formën: “Edhe atyre të familjes së Muhammedit (p.q.m.t.) që iu është bërë padrejtësi”.

“Gjithashtu transmetuesit individualistë shiitë, kanë ndërhyrë vend e pa vend, në ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë, duke ndërhyrë dhe duke shtuar emrat e Imam Aliut (p.m.t.), Imam Hasanit (p.m.t.) dhe Imam Husejnit (p.m.t.) edhe emrat e imamëve të tjerë. Ndërsa në anën tjetër, dymbëdhjetë imamët e pafajshëm, i kanë ndaluar dhe i kanë mbajtur larg, besimtarët dhe ndjekësit e tyre, që t’i shkojnë pas çmendurive dhe lajthitjeve, të këtyre transmetuesve individualistë, ekstremistë dhe fanatikë dhe këtyre sekteve të shmangura, duke i mbajtur në udhën e drejtë dhe të pastër të Ehli Bejtit”. (93)

“Ashtu siç thuhet dhe në Hadithin Thekalejn: “O ju njerëz! Unë kam lënë në mesin tuaj Dy Porosi të Paçmuara, që nëse lidheni fort pas tyre, nuk do të shmangeni. Këto porosi janë Libri i Allahut dhe Ehli Bejti im që është Farefisi im”. Ja pra këta janë dy mënyrat e përdorura, nga transmetuesit individualistë dhe gabimtarë shiitë, të cilët i kanë hyrë rrugës së shpikjes së hadithëve. Këtë e kanë kryer në dy mënyra:

1.      “Një transmetues individualist gabimtar, ka transmetuar një hadith të shpikur, duke ia veshur këtë të fundit, njërit nga dymbëdhjetë imamët e pafajshëm dhe më pas ka shënuar emrin e tij, në zinxhirin e trasmetimit të këtij hadithi”.

2.      “Një transmetues individualist gabimtar, ka transmetuar hadithë të vjedhur, nga sektet e shmnagura sunnite, si mugirijje dhe hattabijje dhe më pas është orvatur, që t’i shënojë në përmbledhjet e vërteta të hadithit, duke i kopjuar dhe duke i shënuar, sikur të ishin thëniet e vërteta të transmetuar, nga dymbëdhjetë imamët e pafajshëm. Më pas transmetuesi individualisti gabimtar, nuk e shënonte emrin e tij, në zinxhirin e transmetimit të këtij hadithi, kështu që hileja dhe mashtrimi i tij, nuk vërehej aspak”. (94)

8.2. Hadithët e Shënuar dhe të Transmetuar

“Tani duke u mbështetur në përkufizimet, sqarimet dhe shpjegime e mësipërme, themi se një pjesë e madhe e këtyre hadithëve, gjenden të shënuar në librat dhe veprat e bashkëkohësve të Muhammedit (p.q.m.t.). Më tej në njërën anë, disa transmetues individualistë gabimtarë, të cilët ishin kontakt të vazhdueshëm dhe mbanin lidhje të forta, me dijetarët dhe ekspertët sunnitë dhe shiitë të fushës së hadithit (muhaddithët), pasi i kishin dëgjuar hadithët e transmetuar nga të dyja palët, ua kishin transmetuar besimtarëve, ndjekësve dhe nxënësve të tyre, pa kryer më parë, analizimin, hetimin, shqyrtimin dhe vërtetimin e tyre”.

“Ndërsa në anën tjetër, disa apologjetë shiitë, kishin mësuar shumë dije të reja, nga bisedimet e tyre të zhvilluara me dijeratët sunnitë, mbi çështjet e hadithit. Dhe si rrjedhojë, transmetuesit individualistë gabimtarë shiitë, hadithët e mësuar nga dijetarët dhe ekpertët sunnitë, të fushës së hadithit (muhaddithët), duke pandehur se janë thëniet e vërteta, të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, i kanë shënuar në burimet, veprat dhe përmbledhjet e tyre të hadithit”. (95)

“Madje lërmëni t’iu citoj se, disa dijetarë të mëdhenj shiitë, si Shejh Tusi, Tabersi dhe Mexhlisi (m.m.t.), kanë shënuar në veprat e tyre dhe hadithë të transmetuar, nga dijetarët dhe ekspertët sunnitë, të fushës së hadithit (muhaddithët), në shenjë mirëbesimi, mirëkuptimi dhe respektimi. Fjala vjen në veprën e tij me titull: “Mexhmuatu’l-Bejani” (Përmbledhja e Sqarimit), dijetar Tabersi ndonëse, ia ka kushtuar pjesën më të madhe, shënimit të hadithëve të përmendur, nga dijetarët e mëdhenj shiitë, si Kummi dhe Ajjashi, ka shënuar dhe shumë hadithë, të transmetuar nga dijetarët dhe ekspertët sunnitë, të fushës së hadithit (muhaddithë)”.

“Tani lërmëni t’iu bëj të ditur se, krahas faktit se Tabersi i ka përmendur, burimet e hadithëve nga transmetuesit përkatës, ky i fundit i ka keqkuptuar disa hadithë. Kjo është arsyeja kryesore, se përse dijetarët sunnitë e kanë akuzuar dhe fajësuar dijetarin e lartpërmendur shiit, duke auduar padrejtësisht se ky i fundit, paraqit dhe pasqyron besimin e doktrinës islame shiite. Ja pra transmetimi i këtyre hadithëve, nga njëra vepër në tjetrën, ka çuar në krijimin e mendimit dhe përshtypjes së gabuar, se cilët janë transmetuesit e vërtetë të këtyre hadithëvë”. (96)

9. Urtësitë Fshehura Hyjnore në Faktin e Mospërmendjes së Emrave të Dymbëdhjetë Imamëve të Pafajshëm, në Kur’anin Famëlartë

“Duke u nisur nga fakti, i mospërmendjes së emrave, të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, në Kur’anin Famëlartë, themi se pas kësaj fshehjeje ose mospërmendjeje, qëndrojnë urtësi të thella dhe të fshehura hyjnore. Këta të fundit ne si besimarë muslimanë, as nuk mund t’i kuptojmë dhe as nuk mund t’i perceptojmë. Por duke e lodhur pak mendjen, duke e futur trurin në punë, duke menduar dhe medituar rreth këtyre urtësive hyjnore, gjithsesi arrijmë t’i radhisim këta të fundit si vijon:

9.1. Sqarimi i Cilësive së Dymbëdhjetë Imamëve të Pafajshëm

“Njëra nga urtësitë e fshehura hyjnore, në mospërmedjen e emrave, të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, në Kur’anin Fisnik, duke përshirë në mesin etyre dhe e emrin e Imam Aliu (p.m.t.) dhe anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit është se në Kur’anin Famëlartë, kanë zbritur shumë ajetë, të cilët bëjnë fjalë për anëtarët e bekuar të Ehli Bejtit”.

“Për ta ilustruar sa më mirë, shembullin e sipërcituar, përmendim këtu ajetin 55 të Sures Maide, në të cilin thuhet: “Me të vërtetë miku juaj i më afërt, është vetëm Allahu, është i dërguari i Tij dhe ata që besuan, që falin namazin dhe japin zekatin duke iu përulur Allahut”. Dijetarët sunnitë dhë shiitë, janë të njëzëri mbi faktin se, besimtarët i kanë dhënë zekatin, Imam Aliut (p.m.t.), kur ky i fundit ishte përulur ndaj Allahut (k.m.t.)”. (97)

“Nga ky ajet kuptojmë se, me të vërtetë, miku më i afërt dhe më mirë i besimtarëve muslimanë, është vetëm Allahu, i dërguari i Tij dhe Imam Aliu (p.m.t.), të cilit besimtarët muslimanë, i kishin dhënë dhe zekatin, kur ky i fundit ishte i përulur ndaj Allahut (l.m.t.)”. (98)

“Por tani duhet të përmendim, pikërisht ngjarjen më madhështore, e cila ka vulosur përgjithmonë, emrin e Imam Aliut (p.m.t.), duke e skalitur përjetësisht emrin e tij, me shkronja të arta, në historinë e nderuar dhe të lavdishme, të fesë islame, bëhet fjalë pikërisht për ngjarjen e Gadiru’l-Humit”.

“Lërmëni t’iu citoj faktin se Ali, nuk quhej dhe nuk nënkuptohej vetëm Ali Ibn Ebi Talibi (p.m.t.), prijësi i katërt i besimtarëve muslimanë, sepse në atë epokë dhe bashkëkohës të tjerë, të Muhammedit (p.q.m.t.), quheshin me këtë emër”.

“Kjo është arsyeja kryesore, që vetë i dërguari i Allahut (f.m.t.), Muhammedi (p.q.m.t.), në ngjarjen madhështore të Gadiru’l-Humit, bëri të qartë njëherë e përgjithmonë se, prijësi i bashkësisë muslimane pas tij, duhet të ishte pikërisht Ali Ibn Ebi Talibi, duke thënë: “Cilido që më ka mua zotëri edhe ky Aliu është zotëriu i tij”, si dhe duke përmendur dhe Hadithin Thekalejn: “O ju njerëz! Unë kam lënë në mesin tuaj Dy Porosi të Paçmuara, që nëse lidheni fort pas tyre, nuk do të shmangeni. Këto porosi janë Libri i Allahut dhe Ehli Bejti im që është Farefisi im”. (99)

“Pra duke u mbështetur në këtë hadith, arrijmë në përfundimin e padiskutueshëm, se Muhammedi (p.q.m.t.), ka zgjedhur pikërisht Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.), si prijësin e parë të bashkësisë muslimane dhe jo bashkëkohësit e tij të tjerë, qu quheshin me këtë emër. Si rrjedhojë pohojmë se, nëse emri i prijësit të katërt dhe anëtarit të bekuar të Ehli Bejtit, Imam Aliut (p.m.t.), do të ishte përmendur hapur dhe qartë në Kur'anin Famēlartë, atëherë ata të cilët do ta kishin kundërshtuar këtë fakt kokëfortë, gjithsesi do ta kishin mohuar duke thënë se, nuk ishte emri i Imam Aliut (p.m.t.), ai që përmendet në ajetin kuranor, por emri i një Aliu tjetër”.

“Kjo është një nga arsyet thelbësore, se përse duhet t’i njohim mirë cilësitë fisnike dhe vetitë e larta të Imam Aliut (p.m.t.). Ky është shkaku kryesor, se përse Allahu (k.m.t.), e ka nderuar, ngritur dhe lavdëruar Imam Aliun (p.m.t.), në Librin e Tij, pra në Kur’anin Famëlartë”.

9.2. Flijimi i Emrave të Dymbëdhjetë Imamëve të Pafajshëm në Mosndërrimin dhe në Mosndryshimin e Ajetëve Kuranorë

“Besoj se të tërë ne si vëllezër të nderuar besimtarë, e dimë shumë mirë faktin se Allahu (f.m.t.) e dërgoi Muhammedin (p.q.m.t.), si të dërguarin e Tij të fundit, duke i shpjeguar dhe sqaruar, në mënyrë më të bukur çështjet fetare islame, në Librin e Tij të fundit hyjnor, pra në Kur’anin Famëlartë. Ky fundit është plotësuesi dhe Vërtetuesi i librave të tjerë të mëparshëm qiellorë, sepse në ajetin 9 të Sures Hixhr thuhet: “Ne me madhërinë Tonë e shpallëm Kur’anin dhe Ne gjithsesi jemi mbrojtës të tij”, ndërsa në ajetin 3 të Sures Maide thuhet: “...Sot përsosa për ju fenë tuaj, plotësova ndaj jush dhuntinë Time dhe zgjodha për ju Islamin fe...”

“Tanë këtë pikë të artikullit tonë, pohojmë dhe njëherë tjetër, se është mëse e natyrshme që Libri i Allahut, Kur’ani Famëlartë është tërësisht i mbrojtur dhe i ruajtur si nga ndërrrimet, ndërhyrjet dhe ndryshimet  njerëzore dhe gjithashtu nga kundërshtimet dhe mosmarrëveshjet mes ajetëve kuranorë, sepse Allahu (l.m.t.) sepse në ajetin 9 të Sures Hixhr thuhet: “Ne me madhërinë Tonë e shpallëm Kur’anin dhe Ne gjithsesi jemi mbrojtës të tij”.

“Kjo është një nga urtësitë e thella të fshehura, sepse duke u nisur nga fakti se, është vetë Allahu (k.m.t.), Ai i Cili do të bënte të mundur shpalljen, zbritjen dhe ruajtjen e ajetëve kuranorë, nuk ishte e nevojshme përmendja e emrave të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, në mesin e të cilëve, gjendet dhe emri i Ali Ibn Ebu Talibit (p.m.t.)”.

“Si rrjedhojë themi me gojën plot se, burimi dhe drita e pashuar hyjnore, e Kur’anit Fisnik, e cila do të ndriçonte për vite e vite dhe shekuj e shekuj me radhë, do të gëzonte zemrat dhe do të lumturonte jetët e muslimanëve, do t’u jipte fund njëherë e përgjithmonë, do t’i zhdukte kundërshtimet dhe mosmarrëveshjet mbi udhëheqjen e padiskutueshme dhe do të shfaroste përgjjthmonë, armiqësinë, urrejtjen dhe zilinë ndaj prijësit të bashkësisë muslimane, Imam Aliut (p.m.t.) deri në shuarjen e njerëzimit dhe shkatërrimit të kësaj bote”.

“Besoj se tanimë ndjekësit tanë të nderuar, do të kujtohen se në ngjarjen madhështore të Gadiru’l-Humit, me urdhrin e Muhammedit (p.q.m.t.), caktimit të Muhammedit (p.q.m.t.) të prijësit të bashkësisë muslimanë, në ngjarjen madhështore të Gadiru’l-Humit, një bashkëkohës i quajtur Numan Ibn Harithi, pasi erdhi pranë Muhammedit (p.q.m.t.) e pyeti: “O i dërguari i Allahut. Vallë a ishte ky vendimi yt, ose ishte vendimi i Allahut?!” Ndërsa Muhammedi (p.q.m.t.) iu përgjigj: “Betohem në Allahun, që nuk ka zot tjetër përveç Tij, se unë e caktova Aliun si prijësin e muslimanëve me urdhrin e Allahut”.

“Ndërsa një shembull tjetër, është rasti në çastet e fundit të jetës, ndërsa ishte i shtrirë, në shtratin e vdekjes Muhammedi (p.q.m.t.), kërkoi që t’i sillnin një laps dhe një letër, sepse synonte të shkruante, Dy Porositë e Paçmuara, që nëse muslimanët, do të lidhen pas këtyre, nuk do te shmangen kurrë dhe Hadithin Thekalejn: “O ju njerëz! Unë kam lënë në mesin tuaj Dy Porosi të Paçmuara, që nëse lidheni fort pas tyre, nuk do të shmangeni. Këto porosi janë Libri i Allahut dhe Ehli Bejti im që është Farefisi im”. Ndërsa njëri nga bashkëkohësit e pranishëm, e kundërshtoi këtë veprim, duke thënë: “Mos ia jepni, sepse ai nuk e e di se çfarë flet dhe sepse ai po flet përçart”.

“Tanimë natyrshëm shtrohen pyetjet: “Vallë a do t’i ishin bindur dhe a do t’i nënshtruar këta njerëz, ndaj kujdestarisë dhe udhëheqjes së Imam Aliut (p.m.t), përderisa këta të fundit, e kishin kundërshtuar Muhammedin (p.q.m.t.) mbi çështjen e Imam Aliut (p.m.t.), që në epokën kur Muhammedi (p.qm.t.) iste i gjallë në këtë jetë?!” “Vallë a do ta kishin pranuar këta njerëz, Imam Aliun (p.m.t.), si prijësin e parë të bashkësisë muslimane, në heshtje dhe njëzëri, pas ndërrimit jetë të Muhammedit (p.q.m.t.)?!”

“Allahu (f.m.t.), i Cili është i Gjithëfuqishmi dhe i Gjithëdijshmi, duke e ditur faktin se kundërshtime dhe mosmarrëveshje të këtij lloji, do të lindnin në çdo epokë, nëse do të përmendte, emrat e dymbëdhjetë imamëve, duke përfshirë këtu dhe emrin e Ali Ibn Ebi Talibit (p.m.t.), në Librin e Tij të fundit, në Kur’anin Famëlartë, nuk e bëri këtë por mjaftua vetëm më bërjen të ditur dhe vënien në pah të cilësive të larta dhe vetive fisnike të tyre”.

“Në këtë mënyrë doli në shesh, edhe një urtësi tjetër e thellë hyjnore, askush nuk kishte të drejtë as të akuzonte dhe as të fajësonte, duke aluduar se ajetët kuranorë, kanë pësuar ndërrim ose ndryshim, dhe në anën tjetër dashamirësit, shokët, miqtë dhe ndjekësit e Imam Aliut (p.m.t.), i mësuan dhe i përvetësuan  në një mënyrë tjetër, ajetët kuranorë, mbi kujdestarinë dhe udhëheqjen e tij”.

9.3. Shpjegimi Nga Ana e Muhammedit (p.q.m.t.) e Kuptimit të Përgjithshëm të Ajetëve Kuranorë

“Një tjetër argument, i cili hedh dhe rrëzon poshtë, aludimet se ajetët kuranorë, kanë pësuar ndërrim dhe ndryshim dhe se emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, janë të përmendur në Kur’anin Famëlartë, janë hadithët plot mençuri dhe urtësi, të transmetuar nga Imam Muhammed Basiri (m.m.t.) dhe Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.)”.

“Në një nga hadithët e tij Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.), i ka dhënë përgjigje pyetjes, se përse emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, nuk janë të përmendur në Kur’anin Fisnik dhe se ajetët kuranorë, nuk kanë pësuar dhe as që do të pësojnë, ndonjëherë ndonjë ndërrim ose ndryshim”.

“Imam Muhammed Basiri, transmeton se e pyeti, Imam Xhafer Sadikun (m.m.t.) për kuptimin e ajetit 59 të Sures Nisa, në të cilin thuhet: “O ju besimtarë! Binduni Allahut të dërguarit. Binduni dhe autoritetit tuaj madhor shtetëror. Nëse keni ndonjë mosmarrëveshje, drejtohuni Allahut dhe të dërguarit, nëse i besoni Allahut dhe Ditës së Fundit. Kjo është më e dobishme dhe përfundim më i mirë”.

“Ndërsa Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.) ia ktheu: “Ajeti i mësipërm ka zbritur, për Imam Aliun (p.m.t.), Imam Hasanin (p.m.t.) dhe Imam Husejnin (p.m.t.), ndërsa Imam Muhammed Basiri (p.m.t.) vijoi ta pyeste: “Atëherë përse vallë, nuk përmendet në Kur’anin Famëlartë, emri i Imam Aliut (p.m.t.) së bashku me atë të anëtarëve të tjerë të bekuar, të Ehli Bejtit?!”

“Ndërsa Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.) u përgjigj: “Kësaj pyetjeje, do t’i përgjigjem në këtë mënyrë: “Kur Muhammedit (p.q.m.t.), i zbriti ajeti i faljes se namazit, Allahu (k.m.t.), nuk ia sqaroi numrin e rekatëve, dy (në namazin e agimit), tre (në namazin e mbrëmjes) ose katër (në namazët e drekës, pasdites dhe darkës), në Kur’anin Famëlartë, por këtë e bëri pikërisht Muhammedi (p.q.m.t.), me anë të shpalljes profetike, pra me anë të sunnetit dhe hadithëve”.

“Më tej Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.) sqaroi duke thënë: “E njëjta dukuri edhe kur ndodhi dhe kur Muhammedit (p.q.m.t.), i zbriti ajeti i dhënies së zekatit, Allahu (l.m.t.) nuk e përcaktoi se zekati jepet 2.5 % ose një e dyzeta e pasurisë, në Kur’anin Fisnik, por këtë e bëri pikërisht Muhammedi (p.q.m.t.), në hadithët e tij profetikë”. (100)

“Ndërsa Ajetullah Huji (m.m.t.) thotë se, ky është një hadith i vërtetë dhe se hadithët, të cilët bëjnë fjalë për përmendjen e emrave, të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, në Kur’anin Famëlartë, janë të dobët, të dërguar, të mohuar, të lënë dhe të shpikur”. (101)

“Kjo është një çështje shumë e rëndësishme, për sa i përket tekstit dhe përmbajtjes së hadithit. Ne si besimtarë muslimanë, do ta kishim besuar pa as më të të voglin dyshim, nëse ky do të ishte teksti i një hadithi të mirë dhe të vërtetë, por jo i transmetuar, nga dymbëdhjetë imamët e pafajshëm”.

“Çështja e cila trajtohet në këta hadithë, na bën të qartë se detyra kryesore e Muhammedit (p.q.m.t.), ishte përkufizimi, shpjegimi dhe sqarimi i këtyre ligjeve, gjykimeve, normave, rregullave dhe vendimeve të ajetëve kuranorë, nëpërmjet hadithëve të tij profetikë dhe sunnetit të tij”. 

“Duke u nisur ne hadithët e mësipërm, arrijmë në përfundimin se ndonëse emri i Imam Aliut (p.q.m.t.), nuk është përmendur në Kur’anin Famëlartë, i dërguari i Allahut (k.m.t.), Muhammedi (p.q.m.t.), e ka bërë të ditur hapur dhe qartë, shumë herë se kujdestaria dhe udhëheqja, pas ndërrimit jetë të tij, do dhe duhet të kalojë në duart e Imam Aliut (p.m.t.)”.

“Për ta ilustruar sa më mirë këtë fakt, tani do të sjellim shembuj konkretë, siç është Hadithi Thekalejn, i cili është si vijon: “O ju njerëz! Unë kam lënë në mesin tuaj Dy Porosi të Paçmuara, që nëse lidheni fort pas tyre, nuk do të shmangeni. Këto porosi janë Libri i Allahut dhe Ehli Bejti im që është Farefisi im”.

“Më pas vjen ngjarja madhështore e hadithit të Gadiru’l-Humit, i cili është si vijon: “Cilido që më ka mua zotëri edhe ky Aliu është zotëriu i tij”.

“Më tej radhitet ngjarja në Ditën e Këshillimit, ngjarja në hadithin e shtëpisë së njërës nga bashkëshortet e Muhammedit (p.q.m.t.) Ummu Selemesë, e cila është si vijon: “Ajeti 33 i Sures Ahzab: “Allahu ka për qëllim që nga ju o familje e shtëpisë (së Muhammedit) t’iu largojë nga ndyrësia e mëkateve dhe t’iu pastrojë tërësisht”, ka zbritur në shtëpinë e Ummu Selemesë. Duke u nisur nga kjo, Muhammmedi (s.a.u.s.) thirri në praninë e tij Fatime Zehranë (p.m.t.), Hasan Ibn Aliun (p.m.t.) dhe Husejn Ibn Aliun (p.m.t.) dhe i mbuloi ata me një mbulesë. Më pas Muhammedi (p.q.m.t.), mbuloi me këtë mbulesë dhe Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.). Ai pasi i mbuloi të katër tha: “O Allahu im. Këta janë Ehli Bejti im. Largoje ndyrësinë e mëkateve nga ata dhe pastroji ata tërësisht! Ummu Selemeja pyeti: “O i dërguari i Allahut, a jam edhe unë nga anëtarët e Ehli Bejtit?” Muhammedi (s.a.u.s.) u përgjigj: “Ti rri aty ku je! Ti bën pjesë në njerëzit e mirë”.

“Gjithashtu si përfundim, ia vlen të përmendim dhe ngjarjen e hadithit të vyer, i cili është si vjon: “Këta janë pasuria ime e veçantë”. (102)

“Tani edhe pas tërë këtyre përkufizimeve, shpjegimeve dhe sqarimeve, nuk mund të arrijmë të besojmë, se si një besimtar musliman, i cili i beson Allahut (l.m.t.), Muhammedit (p.qm.t.) dhe Ditës së Gjykimit, mund t’i besojë aludimit, në ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë?!” Themi se besimi në aludimin se ajetët kuranorë, kanë pësuar ndërrim dhe ndryshim, nuk përbën gjë tjetër, vetëm se përçmimin, nënçmimin e fesë së lartë islame dhe përuljen e fisnikërisë së doktrinës islame shiite”.

“Gjithashtu pohojmë se besimi në aludimin, se ajetët kuranorë, të librit të fundit hyjnor të Allahut (f.m.t.),  Kur’anit Fisnik, mund të kenë pësuar ndërrime dhe ndryshime, jo vetëm që rrënon dhe shkatërron të tëra shtyllat e besimit islam, por rrëzon njëherë e përgjithmonë dhe shtyllat e kujdestarisë dhe të udhëheqjes që i përkasin dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, të Shkollës së Ehli Bejtit. Këtë e themi duke u mbështetur në shpalljen tjetër hyjnore, atë profetike pra në fjalët, thëniet, lejimet, miratimet dhe ndalimet e Muhammedit (p.q.m.t.)”. (103)

“Me keqardhje duhet të them se, besimin në aludimin se ajetët kuranorë, kanë pësuar ndërrim dhe ndryshim, do të çonte si rrjedhojë, në mohimin e cilësive dhe vetive profetike, të dërguarit të fundit të Allahut (k.m.t.), Muhammedit (p.q.m.t.), kështu që nu jo vetëm që rrënon dhe shkatërron të tëra shtyllat e besimit islam, por rrëzon njëherë e përgjithmonë dhe shtyllat e kujdestarisë dhe të udhëheqjes që i përkasin dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, të Shkollës së Ehli Bejtit. Kjo është arsyeja kryesore se, përse ne si besimtarë muslimanë, e ndiejmë të domosdoshme, flijimin e emrave të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm në mosndërrimin dhe në mosndryshimin e ajetëve kuranorë”.

Si Përfudnim

“Tani si përfundim të artikullit tonë, e përsërisim dhe e ripërsërisim, për të disatën herë se, shumica dërrmuese e dijetarëve dhe eskpertëve shiitë, të fushës së hadithit (muhaddithët), janë të njëzëri mbi faktin se anjëri, nga emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm, nuk përmenden në Kur’anin Famëlartë dhe se çdo hadith i cili bën fjalë, për të kundërtën, është një hadith i dobët, i dërguar, i mohuar, i lënë dhe i shpikur”.

“Kjo është arsyeja kryesore se, përse këta transmetues individualistë shiitë, në ajetët kuranorë, në të cilët sipas tyre bëhet fjalë për anëtarët e bekuar të Ehli Bejtit, ata i kanë ndryshuar në formën se, këta ajetë bëjnë fjalë për emrat e dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm dhe se kanë zbritur dhe për Ali Ibn Ebi Talibin (p.m.t.) dhe sa kanë ndërruar dhe ndryshuar ajetët kuranorë, të cilët kalon shprehja: “Edhe atyre të cilëve iu është bërë padrejtësi”, në formën: “Edhe atyre të familjes së Muhammedit (p.q.m.t.) që iu është bërë padrejtësi”.

“Gjithashtu transmetuesit individualistë shiitë, kanë ndërhyrë vend e pa vend, në ndërrimin dhe ndryshimin e ajetëve kuranorë, duke ndërhyrë dhe duke shtuar emrat e Imam Aliut (p.m.t.), Imam Hasanit (p.m.t.) dhe Imam Husejnit (p.m.t.) edhe emrat e imamëve të tjerë. Ndërsa në anën tjetër, dymbëdhjetë imamët e pafajshëm, i kanë ndaluar dhe i kanë mbajtur larg, besimtarët dhe ndjekësit e tyre, që t’i shkojnë pas çmendurive dhe lajthitjeve, të këtyre transmetuesve individualistë, ekstremistë dhe fanatikë dhe këtyre sekteve të shmangura, duke i mbajtur në udhën e drejtë dhe të pastër të Ehli Bejtit”.

“Si rrjedhojë themi me gojën plot se, burimi dhe drita e pashuar hyjnore, e Kur’anit Fisnik, e cila do të ndriçonte për vite e vite dhe shekuj e shekuj me radhë, do të gëzonte zemrat dhe do të lumturonte jetët e muslimanëve, do t’u jipte fund njëherë e përgjithmonë, do t’i zhdukte kundërshtimet dhe mosmarrëveshjet mbi udhëheqjen e padiskutueshme dhe do të shfaroste përgjjthmonë, armiqësinë, urrejtjen dhe zilinë ndaj prijësit të bashkësisë muslimane, Imam Aliut (p.m.t.) deri në shuarjen e njerëzimit dhe shkatërrimit të kësaj bote”.

“Ndërsa një shembull tjetër, është rasti në çastet e fundit të jetës, ndërsa ishte i shtrirë, në shtratin e vdekjes Muhammedi (p.q.m.t.), kërkoi që t’i sillnin një laps dhe një letër, sepse synonte të shkruante, Dy Porositë e Paçmuara, që nëse muslimanët, do të lidhen pas këtyre, nuk do te shmangen kurrë dhe Hadithin Thekalejn: “O ju njerëz! Unë kam lënë në mesin tuaj Dy Porosi të Paçmuara, që nëse lidheni fort pas tyre, nuk do të shmangeni. Këto porosi janë Libri i Allahut dhe Ehli Bejti im që është Farefisi im”. Ndërsa njëri nga bashkëkohësit e pranishëm, e kundërshtoi këtë veprim, duke thënë: “Mos ia jepni, sepse ai nuk e e di se çfarë flet dhe sepse ai po flet përçart”.

“Tanimë natyrshëm shtrohen pyetjet: “Vallë a do t’i ishin bindur dhe a do t’i nënshtruar këta njerëz, ndaj kujdestarisë dhe udhëheqjes së Imam Aliut (p.m.t), përderisa këta të fundit, e kishin kundërshtuar Muhammedin (p.q.m.t.) mbi çështjen e Imam Aliut (p.m.t.), që në epokën kur Muhammedi (p.qm.t.) iste i gjallë në këtë jetë?!” “Vallë a do ta kishin pranuar këta njerëz, Imam Aliun (p.m.t.), si prijësin e parë të bashkësisë muslimane, në heshtje dhe njëzëri, pas ndërrimit jetë të Muhammedit (p.q.m.t.)?!”

“Allahu (f.m.t.), i Cili është i Gjithëfuqishmi dhe i Gjithëdijshmi, duke e ditur faktin se kundërshtime dhe mosmarrëveshje të këtij lloji, do të lindnin në çdo epokë, nëse do të përmendte, emrat e dymbëdhjetë imamëve, duke përfshirë këtu dhe emrin e Ali Ibn Ebi Talibit (p.m.t.), në Librin e Tij të fundit, në Kur’anin Famëlartë, nuk e bëri këtë por mjaftua vetëm më bërjen të ditur dhe vënien në pah të cilësive të larta dhe vetive fisnike të tyre”.

“Në këtë mënyrë doli në shesh, edhe një urtësi tjetër e thellë hyjnore, askush nuk kishte të drejtë as të akuzonte dhe as të fajësonte, duke aluduar se ajetët kuranorë, kanë pësuar ndërrim ose ndryshim, dhe në anën tjetër dashamirësit, shokët, miqtë dhe ndjekësit e Imam Aliut (p.m.t.), i mësuan dhe i përvetësuan  në një mënyrë tjetër, ajetët kuranorë, mbi kujdestarinë dhe udhëheqjen e tij”.

“Besoj se tanimë të tërë ne, si besimtarë muslimanë, e kemi të qartë se gjenden dy arsye kryesore, të cilat kanë çuar në keqinterpretimin dhe keqkuptimin e ajetëve kuranorë në tërësi. Arsyeja e parë, janë urtësitë e mëdha dhe të thella hyjnore, të fshehura në mospërmendjen e emrave, të dymbëdhjetë imamëve të pafajshëm dhe arsyeja e dytë, janë transmetuesit individualistë gabimtarë, të cilët kanë shënuar vend e pa vend, emrin e anëtarëve të bekuar të Ehli Bejtit”.

rimet e Përgjithshme të Referuara Në Këtë Artikull:

1.      “Shihabuddin Sejjid Mahmud Alusi, “Ruhu’l-Meani Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani’l-Adhimi ue’th-Theba’l-Methani”, (Shpirti i Kuptimeve të Komentimit të Kur’anit të Madhërishëm dhe Shtatëshes Përsëritëse), (viti i botimit 1341 sipas kalendarit hixhri / viti 1922 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

2.      “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

3.      “Ashuri Teluki Nadali, “Tahrifu’n-Napedhiri’l-Kur’ani Ez Didgah Alame Sharani” (Ndryshimi i Paralajmërimeve në Kur’anin Dhe Sqarimi i Dijetar Sharanit), (viti i botimit 1345 sipas kalendarit hixhri / viti 1926 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

4.      “Muhammed Ibn Mes’ud Ibn Ajjashi, “Tefsiru’l-Kur’ani” (Komentimi i Kur’anit), (viti i botimit 1347 sipas kalendarit hixhri / viti 1928 sipas kalendarit gregorian), Analist dhe Vërtetues Sejjid Hashim Resuli Muhalati, Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

5.      “Muhammed Xheuad Belagi, “Alau’r-Rahmani Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Epërsia e Gjithmëshirshmit Në Komentimin e Kur’anit), (viti i botimit 1349 sipas kalendarit hixhri / viti 1930 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

6.      “Ahmed Ibn Muhammed Berki, “Mehasini” (Mirësitë), Analist dhe Vërtetues Xhelaluddin Husejni, (viti i botimit 1351 sipas kalendarit hixhri / viti 1932 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

7.      “Muhammed Ibn Ismail Buhari, “Sahihu’l-Buhari” (Përmbledhjet e Hadithëve të Vërtetë të Buhariut), (viti i botimit 1353 sipas kalendarit hixhri / viti 1934 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

8.      “Abdulhusejn Emini, “Gadiru’l-Humi” (Gadiru’l-Humi), (viti i botimit 1355 sipas kalendarit hixhri / viti 1936 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

9.      “Fadl Ibn Shazani, “Izah” (Shpjegimi), (viti i botimit 1357 sipas kalendarit hixhri / viti 1938 sipas kalendarit gregorian), Analist dhe Vërtetues Sejjid Xhelaluddin Husejni, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

10.  “Fejzi Kashani, Meula Muhsini, “Safi” (Pastërtia), (viti i botimit 1359 sipas kalendarit hixhri / viti 1940 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

11.  “Muhammed Habibi, “Faslu’l-Hitabi Fi’l-Ithbati’t-Tahrifu’l-Kitabi” (Kreu i Oratorisë Në Argumentimin e Ndryshimit të Kur’anit), (viti i botimit 1361 sipas kalendarit hixhri / viti 1942 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

12.  “Sejjid Muhammed Bakir Hakimi, “Ulumu’l-Kur’ani” (Shkencat Kuranore), (viti i botimit 1363 sipas kalendarit hixhri / viti 1944 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

13.  “Hasanzade Amuli, “Goftar Der Babu’l-Kur’ani” (Shpjegimi i Kreut të Oratorisë Në Kur’an), (viti i botimit 1365 sipas kalendarit hixhri / viti 1946 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

14.  “Abdullah Ibn Abdullah Haskani, “Sheuahidu’t-Tenzili li’l-Kauaidi’t-Tafdili fi’l-Ajati’n-Nazile fi’l-Ehli’l-Bejti” (Dëshmitarët Në Zbritjen e Rregullave Në Nderimin e Ajetëve të Zbritur Mbi Ehli Bejtin), (viti i botimit 1367 sipas kalendarit hixhri / viti 1948 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

15.  “Hasan Ibn Jusuf Hili, “Hulasatu’l-Akuali Fi’l-Marifeti’r-Rixhali” (Përmbledhja e Fjalëve në Diturinë e Burrave), Analist dhe Vërtetues Shejh Xheuad Kajjumi, (viti i botimit 1369 sipas kalendarit hixhri / viti 1950 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

16.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

17.  “Sejjid Ebu Kasim Huji, “Bejan Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Sqarimi në Komentimin e Kur’anit), (viti i botimit 1373 sipas kalendarit hixhri / viti 1954 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

18.  “Imam Humejni, “Enuaru’l-Hidajeti Fi’t-Talikati Ala’l-Kifaje” (Dritat e Udhëzimit Në Metodologjinë e Mjaftimit”, (viti i botimit 1375 sipas kalendarit hixhri / viti 1956 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

19.  “Hasan Ibn Ali Ibn Daudi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Ali Sadiku, (viti i botimit 1377 sipas kalendarit hixhri / viti 1958 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

20.  “Izzuddin Ebu Hasan Ibn Ethiri, “Usdu’l-Gabeti Fi’l-Marifeti’s-Sahabeti” (Stili i Oratorisë ne Diturinë e Bashkëkokëshse vetë Muhammedit (p.q.m.t.). (viti i botimit 1379 sipas kalendarit hixhri / viti 1960 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane.

21.  “Ahmed Ibn Husejn Ibn Gadairi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Rida Xhelali, (viti i botimit 1381 sipas kalendarit hixhri / viti 1962 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

22.  “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

23.  “Ali Ibn Ibrahim Kummi, “Tefsiru’l-Kur’ani” (Komentimi i Kur’anit), Analist dhe Vërtetues Sejjid Tajjib Museui Hajri, (viti i botimit 1385 sipas kalendarit hixhri / viti 1966 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

24.  “Muhammed Hadi Marifeti, “Tahrifu’n-Napedhiri’l-Kur’ani Ez Didgah Alame Sharani” (Ndryshimi i Paralajmërimeve në Kur’anin Dhe Sqarimi i Dijetar Sharanit), (viti i botimit 1387 sipas kalendarit hixhri / viti 1968 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

25.  “Muhammed Salih Mazenderani, “Sherhu’l-Usuli’l-Kafi” (Shpjegimi i Metodologjisë së Mjaftimit), Analist dhe Vërtetues Ebu Hasan Sharani, (viti i botimit 1389 sipas kalendarit hixhri / viti 1970 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

26.  “Muhammed Bakir Mexhlisi, “Biharu’l-Enuari” (Lajmërimi i Dritave), (viti i botimit 1391 sipas kalendarit hixhri / viti 1972 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

27.  “Muhammed Ali Mehdeuiradi, “Danishname Xhihanu’l-Islami” (Këshillimi Në Botën Islame”, (viti i botimit 1393 sipas kalendarit hixhri / viti 1974 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

28.  “Husejn Muderris Tabatai, “Berres Sitizehaji Dirin Derbare Tahrifetu’l-Kur’ani” (Fillimi i Analizmit dhe Vërtetimit Në Çështjen e Ndryshimit të Kur’anit), Analist dhe Vërtetues Muhammed Kadhim Rahmeti, (viti i botimit 1395 sipas kalendarit hixhri / viti 1976 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

29.  “Muhammed Ibn Muhammed Ibn Numan Mufidi, “Mesailu’s-Seruijjeti” (Çështjet Vijuese), Analist dhe Vërtetues Saib Abdulmexhidi, (viti i botimit 1397 sipas kalendarit hixhri / viti 1978 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

30.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

31.  “Muhammed Ibn Ali Saduku, “Itikadat Fi’d-Dini’l-Islamijjeti” (Besimet Në Fenë Islame), Analist dhe Vërtetues Asim Abdussejji, (viti i botimit 1401 sipas kalendarit hixhri / viti 1982 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

32.  “Imam Saffari, “Besairu’d-Derexhati’l-Kubra Fi’l-Fedaili Ali’l-Muhammedi” (Këndvështrimet e Klasifikimeve Të Mëdha Në Virtytëte Familjes së Mhammedit), (viti i botimit 1403 sipas kalendarit hixhri / viti 1984 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

33.  “Ibrahim Ibn Muhammed Thekafi, “Garat” (Mirësitë), Analist dhe Vërtetues Sejjid Xhelaluddin Husejn Urmeui, (viti i botimit 1405 sipas kalendarit hixhri / viti 1986 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

34.  “Xhelaluddin Abdurrahman Sujuti, “Durru’l-Mensuri Fi’t-Tefsiri’l-Mensuri” (Dëmet e Mensurit Në Komentimin e Mensurit), (viti i botimit 1407 sipas kalendarit hixhri / viti 1988 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

35.  “Muhammed Kadhim Shakiri, “Reuesha Teuilu’l-Kur’ani” (Pasqyrimi i Interpretimit të Kur’anit), (viti i botimit 1409 sipas kalendarit hixhri / viti 1990 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

36.  “Muhammed Husejn Tabatai, “Mizan Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Peshorja Në Komentimin e Kur’anit), (viti i botimit 1411 sipas kalendarit hixhri / viti 1992 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

37.  “Fadl Ibn Hasan Tabersi, “Mexhmuatu’l-Bejani Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Përmbledhja e Sqarimit Në Komentimin e Kur’anit), (viti i botimit 1413 sipas kalendarit hixhri / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

38.  “Saduddin Mes’ud Ibn Umer Taftazani, “Sherhu’l-Mekasidi” (Shpjegimi i Qëllimeve), (viti i botimit 1415 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1996 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

39.  “Muhammed Ibn Isa Tirmidhi, “Sunenu’t-Tirmidhi” (Sunetët e Tirmidhiut), (viti i botimit 1415 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1996 sipas kalendarit gregorian), Analist dhe Vërtetues Abdurrahman Muhammed Uthmani, “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

40.  “Ebu Xhafer Muhammed Ibn Hasan Tusi, “Ihtijaru’l-Marifeti’r-Rixhali Maruf Bi’r-Rixhali’l-Keshshi” (Zgjidhja në Shkencën e Burrave Shkenca e Burrave Zbulues), Analist dhe Vërtetues Sejjid Mehdi Rixhai, (viti i botimit 1417 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1998 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

41.  “Ebu Xhafer Muhammed Ibn Hasan Tusi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Xheuad Kajjumi, (viti i botimit 1419 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 2000 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

42.  “Rida Ustadhi, “Ashinaji Bi’t-Tefsiri Bi’dh-Dhamimeti Tahrifetu’l-Kur’ani ue Çend Bahthu’l-Kur’ani” (Njohja me Komentimin e Çështjeve të Ulëta si Ndryshimi i Kur’anit), (viti i botimit 1421 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 2002 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

43.  Ebu Hasan Ali Ibn Ahmed Uahidi Nishaburi, “Esbabu’n-Nuzuli’l-Kur’ani” (Shkaqet e Zbritjes së Kur’anit), Analist dhe Vërtetues Kemal Besjuni Zegluli, (viti i botimit 1423 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 2004 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

 

 

Burimet e Referuara në Këtë Artikull:

1.      “Ahmed Ibn Muhammed Berki, “Mehasini” (Mirësitë), Analist dhe Vërtetues Xhelaluddin Husejni, vëll. 1, fq. 286, (viti i botimit 1351 sipas kalendarit hixhri / viti 1932 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

“Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, vëll. 2, fq. 18, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

2.      “Muhammed Mensur Numani, Në veprën e Tij me Titull: “Theuretu’l-Iranijje fi’l-Mizani’l-Islami” (Revolucioni Iranian në Peshoren Islame), Shkruan: “Tani Ne Kemi Të Drejtë Të Shtrojmë Pyetjen: “Vallë Përse Në Librin i Fundit Hyjnor, i Cili Është Burim Udhëzimi për Bashkësinë Muslimane, Pra Në Kur’anin Famëlartë, Nuk Është Përmendur Çështja e “Imametit” (Udhëheqjes) dhe Vallë Përse Nuk Është Përmendur Asnjë Ajet mbi “Imametin” (Udhëheqjen e Imam Aliut (p.m.t.)?!”

“Amidi, “Defa Ani’l-Kafi” (Mbrojtja nga Mjaftimi”, vëll. 2, fq. 222.

3.      “Rida Ustadhi, “Ashinaji Bi’t-Tefsiri Bi’dh-Dhamimeti Tahrifetu’l-Kur’ani ue Çend Bahthu’l-Kur’ani” (Njohja me Komentimin e Çështjeve të Ulëta si Ndryshimi i Kur’anit), vëll. 1, fq. 11, 12, (viti i botimit 1421 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 2002 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

4.      “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 1, fq. 39 Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

5.      “Muhammed Husejn Tabatai, “Mizan Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Peshorja Në Komentimin e Kur’anit), vëll. 1, fq. 222, (viti i botimit 1411 sipas kalendarit hixhri / viti 1992 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

Mekarim Shiraziu, “Tefsiru’n-Numune” (Komentimi i Shëmbëlltyrës), vëll. 1, fq. 346.

6.      “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 1, fq. 418 Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

7.      “Ajetullah Sejjid Ebu Kasim Huji, “Bejan Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Sqarimi në Komentimin e Kur’anit), vëll. 1, fq. 314,(viti i botimit 1373 sipas kalendarit hixhri / viti 1954 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

8.      “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 1, fq. 423, 424, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

9.      “Hasanzade Amuli, “Goftar Der Babu’l-Kur’ani” (Shpjegimi i Kreut të Oratorisë Në Kur’an), vëll. 1, fq. 12, (viti i botimit 1365 sipas kalendarit hixhri / viti 1946 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

10.  “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 1, fq. 422, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

11.  “Fadl Ibn Hasan Tabersi, “Mexhmuatu’l-Bejani Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Përmbledhja e Sqarimit Në Komentimin e Kur’anit), vëll. 7, fq. 139, 140, (viti i botimit 1413 sipas kalendarit hixhri / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

12.  “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 1, fq. 414, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

13.  “Ali Ibn Ibrahim Kummi, “Tefsiru’l-Kur’ani” (Komentimi i Kur’anit), Analist dhe Vërtetues Sejjid Tajjib Museui Hajri, vëll. 1, fq. 159, (viti i botimit 1385 sipas kalendarit hixhri / viti 1966 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

“Ajjashi e ka transmetuar të njëjtin hadith nga Imam Bakiri (m.m.t.) nëpërmjet Ebu Hamza Somalezit”.

14.  “Ebu Hasan Ali Ibn Ahmed Uahidi Nishaburi, “Esbabu’n-Nuzuli’l-Kur’ani” (Shkaqet e Zbritjes së Kur’anit), vëll. 1, fq. 189, Analist dhe Vërtetues Kemal Besjuni Zegluli, (viti i botimit 1423 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 2004 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

15.  “Imam Sujuti, “Durru’l-Mensuri” (Dëmet e Mensurit), vëll. 3, fq. 117. Ebu Hurejre dhe Imam Sadiku (k.m.t.) kanë transmetuar të njëjtin hadith. Në veprën e tij me titull; “Tefsiru’l-Kur’ani” (Komentimi i Kur’anit), kur komenton ajetin 20, të Sures Sebe shprehet: “Im Atë Transmeton Nga Ibn Ebi Umejri, Ky i Fundit Nga Ibn Sinani, Ky i Fundit Nga Ebu Abdullahu (Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.)), se “Allahu (l.m.t.) mes këtij ajeti, ka Urdhëruar të Dërguarin e Tij dhe Bashkësinë Muslimane se “Imameti” (Udhëheqja), i Përket Vetëm Prijësit të Besimtarëve, Përkatësisht Imam Aliut (p.m.t.). Më Pas Zbriti Ajeti 67, i Sures Maide, në të Cilin Thuhet: “O ti i dërguar! Bëje të ditur atë që të zbriti Zoti yt, e nëse nuk bën (kumtimin në tërësi), atëherë nuk e ke kryer detyrën (shpalljen). Allahu të siguron mbrojtje nga njerëzit (nga armiqtë). Allahu nuk udhëzon, në udhë të drejtë popullin jobesimtar”. Më Pas Muhammedi (p.q.m.t.), në Ngjarjen Madhështore të Gadiru’l-Humit Shprehu: “Cilido që më ka mua zotëri, ky (Aliu) është kujdestari i tij”.

“Ali Ibn Ibrahim Kummi, “Tefsiru’l-Kur’ani” (Komentimi i Kur’anit), Analist dhe Vërtetues Sejjid Tajjib Museui Hajri, vëll. 2, fq. 201, (viti i botimit 1385 sipas kalendarit hixhri / viti 1966 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”. Ebu Hurejre dhe Imam Xhafer Sadiku (m.m.t.) e Kanë Transmetuar të Njëjtin Hadith, i Cili ka të Bëjë me Ajetin 67 të Sures Maide, në të Cilin Thuhet: “O ti i dërguar! Bëje të ditur atë që të zbriti Zoti yt, e nëse nuk bën (kumtimin në tërësi), atëherë nuk e ke kryer detyrën (shpalljen). Allahu të siguron mbrojtje nga njerëzit (nga armiqtë). Allahu nuk udhëzon, në udhë të drejtë popullin jobesimtar”.

Haskani, “Sheuahidu’t-Tenzili li’l-Kauaidi’t-Tafdili fi’l-Ajati’n-Nazile fi’l-Ehli’l-Bejti” (Dëshmitarët Në Zbritjen e Rregullave Në Nderimin e Ajetëve të Zbritur Mbi Ehli Bejtin), vëll. 1, fq. 187.

16.  “Muhammed Bakir Mexhlisi, “Biharu’l-Enuari” (Lajmërimi i Dritave), vëll. 5, fq. 1-166, (viti i botimit 1391 sipas kalendarit hixhri / viti 1972 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

17.  “Ajetullah Sejjid Ebu Kasim Huji, “Bejan Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Sqarimi në Komentimin e Kur’anit), vëll. 1, fq. 321, (viti i botimit 1373 sipas kalendarit hixhri / viti 1954 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

18.  “Ashuri Teluki Nadali, “Tahrifu’n-Napedhiri’l-Kur’ani Ez Didgah Alame Sharani” (Ndryshimi i Paralajmërimeve në Kur’anin Dhe Sqarimi i Dijetar Sharanit), vëll. 1, fq. 19, (viti i botimit 1345 sipas kalendarit hixhri / viti 1926 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

19.  “Hasanzade Amuli, “Goftar Der Babu’l-Kur’ani” (Shpjegimi i Kreut të Oratorisë Në Kur’an), vëll. 1, fq. 12, (viti i botimit 1365 sipas kalendarit hixhri / viti 1946 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

20.  “Muhammed Ibn Muhammed Ibn Numan Mufidi, “Mesailu’s-Seruijjeti” (Çështjet Vijuese), Analist dhe Vërtetues Saib Abdulmexhidi, vëll. 1, fq. 83, 84, (viti i botimit 1397 sipas kalendarit hixhri / viti 1978 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

21.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 76, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

22.  “Ahmed Ibn Husejn Ibn Gadairi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Rida Xhelali, vëll. 1, fq. 39, (viti i botimit 1381 sipas kalendarit hixhri / viti 1962 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

23.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 335, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

24.  “Ahmed Ibn Husejn Ibn Gadairi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Rida Xhelali, vëll. 1, fq. 93, (viti i botimit 1381 sipas kalendarit hixhri / viti 1962 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

25.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 328, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

26.  “Ebu Xhafer Muhammed Ibn Hasan Tusi, “Ihtijaru’l-Marifeti’r-Rixhali Maruf Bi’r-Rixhali’l-Keshshi” (Zgjidhja në Shkencën e Burrave Shkenca e Burrave Zbulues), Analist dhe Vërtetues Sejjid Mehdi Rixhai, vëll. 2, fq. 796, (viti i botimit 1417 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1998 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

27.  “Ahmed Ibn Husejn Ibn Gadairi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Rida Xhelali, vëll. 1, fq. 92, (viti i botimit 1381 sipas kalendarit hixhri / viti 1962 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

28.  “Ebu Xhafer Muhammed Ibn Hasan Tusi, “Ihtijaru’l-Marifeti’r-Rixhali Maruf Bi’r-Rixhali’l-Keshshi” (Zgjidhja në Shkencën e Burrave Shkenca e Burrave Zbulues), Analist dhe Vërtetues Sejjid Mehdi Rixhai, vëll. 2, fq. 219, (viti i botimit 1417 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1998 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

29.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 421, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

30.  “Ahmed Ibn Husejn Ibn Gadairi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Rida Xhelali, vëll. 1, fq. 89, (viti i botimit 1381 sipas kalendarit hixhri / viti 1962 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

31.  “Ebu Xhafer Muhammed Ibn Hasan Tusi, “Ihtijaru’l-Marifeti’r-Rixhali Maruf Bi’r-Rixhali’l-Keshshi” (Zgjidhja në Shkencën e Burrave Shkenca e Burrave Zbulues), Analist dhe Vërtetues Sejjid Mehdi Rixhai, vëll. 2, fq. 664, (viti i botimit 1417 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1998 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

32.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 128, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

33.  “Ahmed Ibn Husejn Ibn Gadairi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Rida Xhelali, vëll. 1, fq. 110, (viti i botimit 1381 sipas kalendarit hixhri / viti 1962 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

34.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 3, fq. 140, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

35.  “Ahmed Ibn Husejn Ibn Gadairi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Rida Xhelali, vëll. 1, fq. 42, (viti i botimit 1381 sipas kalendarit hixhri / viti 1962 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

36.  “Muhammed Salih Mazenderani, “Sherhu’l-Usuli’l-Kafi” (Shpjegimi i Metodologjisë së Mjaftimit), vëll. 7, fq. 75, Analist dhe Vërtetues Ebu Hasan Sharani, (viti i botimit 1389 sipas kalendarit hixhri / viti 1970 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

37.  “Ebu Xhafer Muhammed Ibn Hasan Tusi, “Ihtijaru’l-Marifeti’r-Rixhali Maruf Bi’r-Rixhali’l-Keshshi” (Zgjidhja në Shkencën e Burrave Shkenca e Burrave Zbulues), Analist dhe Vërtetues Sejjid Mehdi Rixhai, vëll. 2, fq. 365, (viti i botimit 1417 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1998 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

“Hasan Ibn Jusuf Hili, “Hulasatu’l-Akuali Fi’l-Marifeti’r-Rixhali” (Përmbledhja e Fjalëve në Diturinë e Burrave), vëll, 1, fq. 395, Analist dhe Vërtetues Shejh Xheuad Kajjumi, (viti i botimit 1369 sipas kalendarit hixhri / viti 1950 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

“Hasan Ibn Ali Ibn Daudi, “Rixhal” (Burrat), vëll. 1, fq. 275, Analist dhe Vërtetues Muhammed Ali Sadiku, (viti i botimit 1377 sipas kalendarit hixhri / viti 1958 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

38.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 418, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

“Hasan Ibn Jusuf Hili, “Hulasatu’l-Akuali Fi’l-Marifeti’r-Rixhali” (Përmbledhja e Fjalëve në Diturinë e Burrave), vëll, 1, fq. 409, Analist dhe Vërtetues Shejh Xheuad Kajjumi, (viti i botimit 1369 sipas kalendarit hixhri / viti 1950 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

39.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 249, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

40.  “Ebu Xhafer Muhammed Ibn Hasan Tusi, “Ihtijaru’l-Marifeti’r-Rixhali Maruf Bi’r-Rixhali’l-Keshshi” (Zgjidhja në Shkencën e Burrave Shkenca e Burrave Zbulues), Analist dhe Vërtetues Sejjid Mehdi Rixhai, vëll. 2, fq. 705, (viti i botimit 1417 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1998 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

41.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 3, fq. 335, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

42.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 3, fq. 372, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

43.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 3, fq. 259, 277, 353, 354, 356, 362, 607, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

44.  “Ahmed Ibn Ali Nexhashi, “Fihrist” (Indeksi), (viti i botimit 1399 sipas kalendarit hixhri / viti 1980 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 80, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

45.  “Ahmed Ibn Husejn Ibn Gadairi, “Rixhal” (Burrat), Analist dhe Vërtetues Muhammed Rida Xhelali, vëll. 1, fq. 40, (viti i botimit 1381 sipas kalendarit hixhri / viti 1962 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

46.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 307, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

47.  “Fejzi Kashani, Meula Muhsini, “Safi” (Pastërtia), vëll. 1, fq. 52, (viti i botimit 1359 sipas kalendarit hixhri / viti 1940 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

48.  “Muhammed Husejn Tabatai, “Mizan Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Peshorja Në Komentimin e Kur’anit), vëll. 5, fq. 146, (viti i botimit 1411 sipas kalendarit hixhri / viti 1992 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

49.  “Muhammed Husejn Tabatai, “Mizan Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Peshorja Në Komentimin e Kur’anit), vëll. 5, fq. 68, (viti i botimit 1411 sipas kalendarit hixhri / viti 1992 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

50.  “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 8, fq.337, 338, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

51.  “Imam Muhammed Bakiri (m.m.t.) thotë: “Një Ajet Kuranor i Zbritur Mbi Një Popull, e Ruan Vlefshmërinë dhe Zbatueshmërinë e Tij dhe Pas Ndërrimit Jetë të Tërë Anëtarëve të Atij Populli, Sepse Kur’ani Famëlartë, e Ruan Vlefshmërinë dhe Zbatueshmërinë Deri në Ditën e Fundit”.

“Muhammed Ibn Mes’ud Ibn Ajjashi, “Tefsiru’l-Kur’ani” (Komentimi i Kur’anit), vëll. 1, fq. 10, (viti i botimit 1347 sipas kalendarit hixhri / viti 1928 sipas kalendarit gregorian), Analisti dhe Vërtetuesi Sejjid Hashim Resuli Muhalati, Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

52.  “Ajetullah Subhani, “Akidetu’l-Islamijjeti” (Besimi Islam), vëll. 1, fq. 173, (viti i botimit 1347 sipas kalendarit hixhri / viti 1928 sipas kalendarit gregorian), Analisti dhe Vërtetuesi Sejjid Hashim Resuli Muhalati, Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

53.  “Muhammed Salih Mazenderani, “Sherhu’l-Usuli’l-Kafi” (Shpjegimi i Metodologjisë së Mjaftimit), vëll. 7, fq. 65, Analist dhe Vërtetues Ebu Hasan Sharani, (viti i botimit 1389 sipas kalendarit hixhri / viti 1970 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

54.  “Muhammed Salih Mazenderani, “Sherhu’l-Usuli’l-Kafi” (Shpjegimi i Metodologjisë së Mjaftimit), vëll. 7, fq. 75, Analist dhe Vërtetues Ebu Hasan Sharani, (viti i botimit 1389 sipas kalendarit hixhri / viti 1970 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

55.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 3, fq. 8, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

56.  “Amidi, “Defa Ani’l-Kafi” (Mbrojtja nga Mjaftimi”, vëll. 2, fq. 252.

57.  “Sejjid Muhammed Bakir Hakimi, “Ulumu’l-Kur’ani” (Shkencat Kuranore), vëll. 1, fq. 118, (viti i botimit 1363 sipas kalendarit hixhri / viti 1944 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

58.  “Hasan Ibn Thabiti (m.m.t.) ka thënë: “Kryeengjëlli Xhibril ashtu siç i zbriti Kur’anin Muhammedit (p.qm.t.), në të njëjtën mënyrë i zbriti dhe sunnetin profetik”.

59.  “Muhammed Ibn Ali Saduku, “Itikadat Fi’d-Dini’l-Islamijjeti” (Besimet Në Fenë Islame), vëll. 1, fq. 84, Analist dhe Vërtetues Asim Abdussejji, (viti i botimit 1401 sipas kalendarit hixhri / viti 1982 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

60.  “Hasan Ibn Jusuf Hili, “Hulasatu’l-Akuali Fi’l-Marifeti’r-Rixhali” (Përmbledhja e Fjalëve në Diturinë e Burrave), vëll. 1, fq. 236, Analist dhe Vërtetues Shejh Xheuad Kajjumi, (viti i botimit 1369 sipas kalendarit hixhri / viti 1950 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

61.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 313, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

62.  “Fejzi Kashani, Meula Muhsini, “Safi” (Pastërtia), vëll. 1, fq. 52, (viti i botimit 1359 sipas kalendarit hixhri / viti 1940 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

“Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 8, fq. 337, 338, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

“Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 8, fq. 339, 340, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

63.  “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 3, fq. 435, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

64.  “Muhammed Xheuad Belagi, “Alau’r-Rahmani Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Epërsia e Gjithmëshirshmit Në Komentimin e Kur’anit), vëll. 1, fq. 70, 71, (viti i botimit 1349 sipas kalendarit hixhri / viti 1930 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

65.  “Imam Saffari, “Besairu’d-Derexhati’l-Kubra Fi’l-Fedaili Ali’l-Muhammedi” (Këndvështrimet e Klasifikimeve Të Mëdha Në Virtytët e Familjes së Muhammedit), vëll. 1, fq. 315, (viti i botimit 1403 sipas kalendarit hixhri / viti 1984 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

66.  “Xhelaluddin Abdurrahman Sujuti, “Durru’l-Mensuri Fi’t-Tefsiri’l-Mensuri” (Dëmet e Mensurit Në Komentimin e Mensurit), vëll. 3, fq. 117, (viti i botimit 1407 sipas kalendarit hixhri / viti 1988 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

67.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 3, fq. 198, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

68.  “Ibn Tejmijje, “Dakaiku’t-Tefsiri” (Minutat e Komentimit), vëll. 2, fq. 227, (viti i botimit 1349 sipas kalendarit hixhri / viti 1930 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Rijad, Mbretëri e Arabise Saudite”.

69.  “Ali Ibn Ibrahim Kummi, “Tefsiru’l-Kur’ani” (Komentimi i Kur’anit), Analist dhe Vërtetues Sejjid Tajjib Museui Hajri, vëll. 1, fq. 104, (viti i botimit 1385 sipas kalendarit hixhri / viti 1966 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

“Muhammed Bakir Mexhlisi, “Biharu’l-Enuari” (Lajmërimi i Dritave), vëll. 29, fq. 462, (viti i botimit 1391 sipas kalendarit hixhri / viti 1972 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

70.  “Muhammed Habibi, “Faslu’l-Hitabi Fi’l-Ithbati’t-Tahrifu’l-Kitabi” (Kreu i Oratorisë Në Argumentimin e Ndryshimit të Kur’anit), vëll. 1, fq. 150, 151, (viti i botimit 1361 sipas kalendarit hixhri / viti 1942 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

71.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 1, fq. 273, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

72.  “Muhammed Ibn Isa Tirmidhi, “Sunenu’t-Tirmidhi” (Sunetët e Tirmidhiut), vëll. 4, fq. 285, (viti i botimit 1415 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1996 sipas kalendarit gregorian), Analist dhe Vërtetues Abdurrahman Muhammed Uthmani, “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

“Hasan Ibn Ali Ibn Daudi, “Rixhal” (Burrat), vëll. 2, fq. 366, 371, 372, 373, 374, 375, Analist dhe Vërtetues Muhammed Ali Sadiku, (viti i botimit 1377 sipas kalendarit hixhri / viti 1958 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

73.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 2, fq. 676, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

74.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 313, 314, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

75.  “Fadl Ibn Hasan Tabersi, “Mexhmuatu’l-Bejani Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani” (Përmbledhja e Sqarimit Në Komentimin e Kur’anit), vëll. 7, fq. 70, (viti i botimit 1413 sipas kalendarit hixhri / viti 1994 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

76.  “Abdulhusejn Emini, “Gadiru’l-Humi” (Gadiru’l-Humi), vëll. 1, fq. 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, (viti i botimit 1355 sipas kalendarit hixhri / viti 1936 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

77.  “Muhammed Ibn Ismail Buhari, “Sahihu’l-Buhari” (Përmbledhjet e Hadithëve të Vërtetë të Buhariut), vëll. 5, fq. 137, 138, (viti i botimit 1353 sipas kalendarit hixhri / viti 1934 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

78.  “Imam Dhehebiu, “Tedhkiretu’l-Huffadhi” (Lajmërimi i Mbrojtësve), vëll. 1, fq, 2, 3, (viti i botimit 1355 sipas kalendarit hixhri / viti 1936 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

79.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 315 (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

“Sejjid Muhammed Bakir Hakimi, “Ulumu’l-Kur’ani” (Shkencat Kuranore), vëll. 1, fq. 113, (viti i botimit 1363 sipas kalendarit hixhri / viti 1944 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Ringjallja Islame”, Botimi i Parë, Kazvin, Republika Islame Iraniane”.

“Imam Humejni, “Enuaru’l-Hidajeti Fi’t-Talikati Ala’l-Kifaje” (Dritat e Udhëzimit Në Metodologjinë e Mjaftimit”, vëll. 1, fq. 245, 246, (viti i botimit 1375 sipas kalendarit hixhri / viti 1956 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

80.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 294, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

81.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 296 (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

82.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 296, 297, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

83.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 294, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

84.  “Ibrahim Ibn Muhammed Thekafi, “Garat” (Mirësitë), Analist dhe Vërtetues Sejjid Xhelaluddin Husejn Urmeui, vëll. 1, fq. 197, (viti i botimit 1405 sipas kalendarit hixhri / viti 1986 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

85.  “Ibrahim Ibn Muhammed Thekafi, “Garat” (Mirësitë), Analist dhe Vërtetues Sejjid Xhelaluddin Husejn Urmeui, vëll. 1, fq. 200, (viti i botimit 1405 sipas kalendarit hixhri / viti 1986 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

86.  “Ibrahim Ibn Muhammed Thekafi, “Garat” (Mirësitë), Analist dhe Vërtetues Sejjid Xhelaluddin Husejn Urmeui, vëll. 1, fq. 202, (viti i botimit 1405 sipas kalendarit hixhri / viti 1986 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

87.  “Fadl Ibn Shazani, “Izah” (Shpjegimi), (viti i botimit 1357 sipas kalendarit hixhri / viti 1938 sipas kalendarit gregorian), vëll. 1, fq. 209-229, Analist dhe Vërtetues Sejjid Xhelaluddin Husejni, Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Kum, Republika Islame Iraniane”.

88.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 3, fq. 88, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

“Husejn Muderris Tabatai, “Berres Sitizehaji Dirin Derbare Tahrifetu’l-Kur’ani” (Fillimi i Analizmit dhe Vërtetimit Në Çështjen e Ndryshimit të Kur’anit), Analist dhe Vërtetues Muhammed Kadhim Rahmeti, vëll. 1, fq. 63, (viti i botimit 1395 sipas kalendarit hixhri / viti 1976 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

89.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 317, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

90.  “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 295, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

91.  “Muhammed Ali Mehdeuiradi, “Danishname Xhihanu’l-Islami” (Këshillimi Në Botën Islame”, vëll, 6, fq. 643, (viti i botimit 1393 sipas kalendarit hixhri / viti 1974 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

92.  “Muhammed Kadhim Shakiri, “Reuesha Teuilu’l-Kur’ani” (Pasqyrimi i Interpretimit të Kur’anit), vëll. 1, fq. 155, (viti i botimit 1409 sipas kalendarit hixhri / viti 1990 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

93.  “Ebu Xhafer Muhammed Ibn Hasan Tusi, “Ihtijaru’l-Marifeti’r-Rixhali Maruf Bi’r-Rixhali’l-Keshshi” (Zgjidhja në Shkencën e Burrave Shkenca e Burrave Zbulues), Analist dhe Vërtetues Sejjid Mehdi Rixhai, vëll. 2, fq. 390, 391, (viti i botimit 1417 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1998 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Tus, Republika Islame Iraniane”.

94.  “Husejn Muderris Tabatai, “Berres Sitizehaji Dirin Derbare Tahrifetu’l-Kur’ani” (Fillimi i Analizmit dhe Vërtetimit Në Çështjen e Ndryshimit të Kur’anit), Analist dhe Vërtetues Muhammed Kadhim Rahmeti, vëll. 1, fq. 42, (viti i botimit 1395 sipas kalendarit hixhri / viti 1976 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Parë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

95.  “Sejjid Murteda Askeri, “Kuranu’l-Kerimi ue’r-Riuajatu’l-Medresetejni” (Kur’ani Fisnik dhe Transmetimet e Dy Shkollave), vëll. 3, fq. 124, 250, 251, (viti i botimit 1343 sipas kalendarit hixhri / viti 1924 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

96.  “Shihabuddin Sejjid Mahmud Alusi, “Ruhu’l-Meani Fi’t-Tefsiri’l-Kur’ani’l-Adhimi ue’th-Theba’l-Methani”, (Shpirti i Kuptimeve të Komentimit të Kur’anit të Madhërishëm dhe Shtatëshes Përsëritëse), vëll. 5, fq. 167, (viti i botimit 1341 sipas kalendarit hixhri / viti 1922 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Mendimi Islam”, Botimi i Parë, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

“Saduddin Mes’ud Ibn Umer Taftazani, “Sherhu’l-Mekasidi” (Shpjegimi i Qëllimeve), vëll. 5, fq. 270, (viti i botimit 1415 sipas kalendarit hixhri / viti i botimit 1996 sipas kalendarit gregorian), “Shtëpia Botuese: “Qytetërimi Islam”, Botimi i Dytë, Teheran, Republika Islame Iraniane”.

97.  “Izzuddin Ebu Hasan Ibn Ethiri, “Usdu’l-Gabeti Fi’l-Marifeti’s-Sahabeti” (Stili i Oratorisë ne Diturinë e Bashkëkokëshse vetë Muhammedit (p.q.m.t.), vëll. 4, fq. 15-42, (viti i botimit 1379 sipas kalendarit hixhri / viti 1960 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane.

98.  “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 1, fq. 420, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

99.  “Muhammed Ibn Jakub Kulejni, “Usul Mine’l-Kafi” (Metodologjia e Mjaftimit), vëll. 1, fq. 286, 287, Analist dhe Vërtetues Ali Ekber Gifariu, (viti i botimit 1383 sipas kalendarit hixhri / viti 1964 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Institucioni i Trashëgimisë së Veprave Islame”, Botimi i Parë, Shiraz, Republika Islame Iraniane”.

100.                     “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 314, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

101.                     “Ajetullah Huji, “Muxhemu’r-Rixhali’l-Hadithi ue’t-Tafsilu’t-Tabakati’r-Ruati” (Përmbledhja e Burrave të Hadithit dhe Analiza e Klasifikimit të Transmetuesve), vëll. 1, fq. 315, (viti i botimit 1371 sipas kalendarit hixhri / viti 1952 sipas kalendarit gregorian), Shtëpia Botuese: “Krenaria Islame”, Botimi i Parë, Tebriz, Republika Islame Iraniane”.

102.                     Ajeti 7 i Sures Hashr, në të cilin thuhet: “Çfarë u jep i dërguari merreni dhe çfarë u ndalon ai largohuni. Frikësohuni Allahut, se me të vërtetë Allahu, është ndëshkues i ashpër”.

103.                     Ajeti 59 i Sures Nisa, në të cilin thuhet: “O ju besimtarë! Binduni Allahut të dërguarit. Binduni dhe autoritetit tuaj madhor shtetëror. Nëse keni ndonjë mosmarrëveshje, drejtohuni Allahut dhe të dërguarit, nëse i besoni Allahut dhe Ditës së Fundit. Kjo është më e dobishme dhe përfundim më i mirë”.

 

 

 Sqarime të Nevojshme:

(f.m.t.) - falenderimi mbi të

(k.m.t.) - krenaria mbi të

(l.m.t.) - lartësimi mbi të

(m.m.t.) - mëshira mbi të

(p.m.t.) - paqja mbi të

(p.q.m.t.) - paqja qoftë mbi të

 Ky Kryeartikull Është Shkëputur Nga Revista e Teologjike e Hadithëve Profetikë me Titull: “Analizimi i Kur’anit Famëlartë Në Dritën e Hadithëve Profetikë dhe Analizimi i Arsyeve të Mospërmedjes së Emrave të Dymbëdhjetë Imamëve të Pafajshëm në Kur’anin Famëlartë”, Stina e Pranverës, (viti i botimit 1391 sipas kalendarit hixhri / viti 1971 sipas kalendarit gregorian), Numri 7, Isfahan, Republika Islame Iraniane”.

Burimi : Medya Şafak