Sulmi i SHBA-së ndaj Iranit mund të ndryshojë planet e Kinës për Tajvanin

Publikuar në Qershor 28, 2025, 2:08 a.m.

Urdhri i Donald Trump për të sulmuar objektet bërthamore të Iranit ka tronditur pritjet e Kinës se SHBA-të do të mbeten indiferente në rast të një sulmi të mundshëm ndaj Tajvanit. Ekspertët dhe zyrtarët që folën me Financial Times thonë se Pekini do të detyrohet të rivlerësojë lëvizjet e politikës së jashtme të Trump pas këtij veprimi.

Sipas  raportit të ekspertëve të Financial Times, duke cituar zyrtarë amerikanë dhe tajvanezë, vendimi i Donald Trump për të urdhëruar sulme ndaj objekteve bërthamore të Iranit do t'i detyrojë këshilltarët e politikës së jashtme të presidentit kinez Xi Jinping të rishikojnë vlerësimin e tyre se si mund të veprojë Trump mbi çështjet që Pekini i sheh si interesa jetike kombëtare.

Ky veprim i Trump, i cili deri më tani e ka pozicionuar veten si një izolacionist që nuk ka ndërmend të përfshijë Shtetet e Bashkuara në konflikte ushtarake jashtë vendit, ka ndryshuar pritjet se Uashingtoni do të mbetej i pandjeshëm ndaj politikave ekspansioniste të Pekinit ndaj Tajvanit.

Andrea Giselli, një eksperte për politikën e Kinës në Lindjen e Mesme në Universitetin e Exeter, u shpreh se: “Ata menduan se Trump 2.0 do të ishte më i hapur ndaj marrëveshjeve, ndoshta më pragmatik dhe për këtë arsye më i qëndrueshëm. Megjithatë, doli që kjo nuk ishte aspak kështu.”

Tajvani po monitoron nga afër zhvillimet

Një burim i njohur me çështjen i tha Financial Times se administrata e Presidentit Tajvanez Lai Ching-te po analizonte implikimet strategjike të veprimeve të SHBA-së kundër Iranit.

Sipas burimit, përgjigjja fillestare e Taipeit ishte se Trump po "ka hedhur poshtë përshtypjen" se izolacionistët ishin dominues në Uashington.

"Kjo ndoshta do të ndihmojë në pengimin e Kinës. Por do të duhet kohë për të parë se si Kina do t'i përshtasë politikat e saj në terma konkretë", tha burimi.

Trump vazhdimisht ka thënë se asnjë luftë nuk ka filluar në botë gjatë presidencës së tij dhe ka argumentuar se SHBA-të nuk duhet të përfshihen në konfliktet ushtarake të "të tjerëve".

Por lufta 12-ditore në mes të Izraelit dhe Iranit e ka detyruar atë të marrë anën e njërës palë dhe të urdhërojë sulme me raketa dhe bomba në objektet e palës tjetër. Këto sulme përdorën bomba që shkatërrojnë bunkerët për herë të parë për të goditur objektet nëntokësore ku po zhvillohet programi bërthamor i Iranit.

Reagimi i Trump-it nga mbështetësit e tij

Disa mbështetës izolacionistë të Trump dhe lëvizjes “Make America Great Again” (MAGA) kanë qenë zëshëm kundër përfshirjes së SHBA-së në konflikt.

Kongresmenja Marjorie Taylor Greene, një nga mbështetëset më të zjarrta të Trump, shkroi se: “Kushdo që mezi pret përfshirjen e plotë të SHBA-së në luftën Izrael-Iran nuk është ndjekës i lëvizjes MAGA. Jemi të lodhur nga luftërat e huaja.”

Prezantuesi televiziv Tucker Carlson e pyeti në një intervistë të ashpër senatorin republikan Ted Cruz se sa njerëz jetojnë në Iran. Kur ai u përgjigj: "Nuk e di", Carlson e sulmoi senatorin dhe tha: "A nuk e dini popullsinë e vendit, regjimin e të cilit doni ta rrëzoni?"

Carlson gjithashtu i bëri thirrje publikisht Trumpit që të shmangë përshkallëzimin e tensioneve në Lindjen e Mesme, duke paralajmëruar se kjo mund të jetë "fundi" i presidencës së tij dhe duke e quajtur Trumpin "personin e vetëm që mund të ndërmjetësojë paqen" midis palëve ndërluftuese.

Trump u përgjigj duke thënë: "Dikush, ju lutem, ia shpjegoni të çmendurit Tucker Carlson se IRANI NUK MUND TË KETË ARMË BËRTHAMORE!"

Faktori i pengimit forcohet për Pekinin

Sipas Financial Times, Pekini do të duhet të rimendojë nëse Trump do të ndjekë një qasje më izolacioniste apo do të ndërmarrë veprime ushtarake nëse Kina përdor forcën për të ushtruar kontrollin mbi Tajvanin.

Një zyrtar amerikan i tha gazetës se urdhri i Trump për sulme ajrore binte ndesh me perceptimin e Pekinit se "kërcënimet e presidentit nuk mund të merren seriozisht".

Zyrtari vlerësoi se: “Pikëpamja se ai do të hezitonte në një krizë tani është hedhur poshtë; dhe kjo e ka forcuar deri diku faktorin pengues ndaj Kinës.”

Yun Sun, një bashkëpunëtor i lartë në Qendrën Stimson në Uashington, u shpreh se vendimi i Trump "vë në pikëpyetje shumë të madhe" pikëpamjen e Pekinit se presidenti do të ndjekë një politikë të jashtme të moderuar dhe nuk do të ndërhyjë në krizat mbi Tajvanin ose pretendimet territoriale të Kinës në Detin e Kinës Jugore.

Ai tha se sipas kësaj, Pekini do të duhet gjithashtu të rishqyrtojë pikëpamjen e tij nëse veprimet e tij provokuese, përfshirë kalimin e avionëve luftarakë dhe anijeve të tij shumë afër kufijve të Tajvanit, do të shkaktojnë hakmarrje nga Trump dhe se "pas luftës së Iranit, kinezët do ta vlerësojnë situatën shumë më me maturi".



Burimi : Yakın Doğu Haber