Në janarin e kaluar, Biblioteka e Kongresit të Shteteve të Bashkuara publikoi një dokument të rëndësishëm në internet. Dokumenti në fjalë ishte mjaft i mrekullueshëm nga fakti se dha informacione të rëndësishme në lidhje me tregtinë e skllevërve, e cila ishte pjesa e errët e kolonializmit evropian.

Në janarin e kaluar, Biblioteka e Kongresit të Shteteve të Bashkuara publikoi një dokument të rëndësishëm në internet. Dokumenti në fjalë ishte mjaft i mrekullueshëm nga fakti se dha informacione të rëndësishme në lidhje me tregtinë e skllevërve, e cila ishte pjesa e errët e kolonializmit evropian. Sepse dokumenti përmbante kujtime të një dijetari musliman senegalez i cili u mor si skllav në Amerikë. Ky dorëshkrim nga vitet 1830 është shkruar në gjuhen arabe. Ky dijetar i cili u morë me dhunë nga shteti i tij është Omer b. Said (disa e përkthejnë edhe si Ömer b. Seyyid).

Këto kujtime të publikuara në internet ngjallën emocione si në botë, ashtu edhe në Turqi. Këto shënime, të cilat u mbajtën nga një skllav i cili u dërgua me dhunë Amerikë, ishin shumë të vlefshme. Çështje tjetër e rëndësishme është edhe fakti se këto kujtime i përkasin një dijetari musliman. Ndoshta për shkak të këtij emocioni (ose edhe shenjtërimi i shkrimit), kur publikohen lajmet në lidhje me Omer b. Said dhe kujtimet e tij, ne hasim edhe në tituj si “Skllavi i parë musliman në historinë amerikane”.

Kur e shohim procesin historik, rreth 10 – 15 për qind e njerëzve që u dërguan me dhunë në kontinentin amerikan gjatë tregtisë së skllevërve që filloi në shekullin e 16-të dhe vazhdoi deri në shekullin e 19-të, ishin myslimanë. Prandaj, Omer b. Said mund të mos jetë dijetari i parë musliman i cili u dërgua në Amerikë, ashtu siq nuk është as skllavi i parë musliman. Sepse ne nuk kemi informacione të detajuara për këta njerëz që janë mbledhur nga kontinenti afrikan ose nga gjeografi të tjera dhe janë skllavëruar.

Xhelal Emanet i cili bëri studime në lidhje me historinë e lëvizjeve islamike në Amerikë, në fillim të librit të tij të titulluar Një Otoman në Amerikë Muhammed A. R. Webb, ka ofruar informacione edhe në lidhje me princa, fisnik dhe dijetar të dërguar në Amerikë. Meqenëse nuk ka dokumente dhe dokumente që na mundësojnë të arrijmë informacione të hollësishme në lidhje me këto, tani për tani nuk është e mundur të ndriçohet jeta e njerëzve të cilët publikojnë fatin e Omer b. Said.

Si u gjetën kujtimet?

Kujtimet e shkruara nga Omer b. Said është shumë i rëndësishëm nga pikëpamja e ndriçimit të brendshëm të tregtisë së skllevërve. Kujtimet në fjalë është regjistruar si autobiografia e vetme e një skllavi muslimano-amerikan e cila ka mbijetuar deri më sot.

Ky dorëshkrim i rëndësishëm u ble nga Biblioteka e Kongresit nga një koleksionist mysliman me emrin Derrick Beard. Beard, i cili vdiq në korrik 2018, e kishte ekspozuar atë në të gjithë vendin për 20 vjet. Vepra është ruajtur për një kohë në Universitetin Davidson në Karolinën e Veriut.

Në një deklaratë të Bibliotekës së Kongresit të SHBA-ve, u vu në dukje se dokumenti është një burim ka ndriquar historinë e skllavërisë së Amerikës, e gjithashtu  shekujt e 18-të dhe 19-të të Afrikës, dhe se për këtë arsye është një burim i paçmuar për hulumtimet që bëhen në këto fusha.

Kush është Omer b. Said?

Me aq sa kemi mësuar nga kujtimet, Omer b. Said u lind në vitin 1770 në Afrikën Perëndimore, në Futa Toro. Pas vrasjes së babait të tij në një betejë kur Omer b.Said ishte në moshën 5 vjeçare, për të u kujdes xhaxhai i tij. Said mori mësime të gjuhës arabe dhe shkencave islame dhe 25 vjet të jetës së tij, ai i kaloi duke u mar me to. Por në vitin 1807, në moshën 37 vjeç, ai kapet nga “ushtria e njerëzve të këqinjë” dhe për një gjysëm muaji, ai e bënë një udhëtim me anije larg nga vendi i tij. Kur mbaron udhëtimi, ai dërgohet në Charleston. Në rreshtat e tij ai flet në detaje për dhunën e bërë në fshatin e tij, njerëzit e vrarë dhe mizoritë e bëra ndaj skllevërve gjatë udhëtimit. Pastaj ai shprehet kështu:

“Kur zbritëm nga anija, mua më shitën tek një njeri tjetër i pa fe i quajtur Johnson. U frikësova të qëndroj me këtë njëri i cili kishte kryer shumë krime, dhe ika.

Pas 16 ditëve,  erdhën disa burra në vendin ku po qëndroja. Nuk i kuptova pyetjet që më bënë, por unë u largova me një person me emrin Bob Mumford. Dhëndrri i Mumford, Jim Owen më pyeti nëse doja të shkoj në shtëpinë e tij. Jashtë kësaj, alternative e vetme ishte të punoja në një fermë në Cape Fear River. Kështu që pranova të shkoj në shtëpinë e tij. Prej asaj dite e deri më sot, unë po jetoj në shtëpinë e Jim Owen.”

Në kujtimet e tij, Omer b. Said më pas fol në detaje edhe për familjen dhe vëllain e John Owen, i cili më vonë u bë guvernatori i shtetit të Karolines së Veriut.

“Familja Owen kurrë nuk ka ushtruar dhunë ndaj meje, nuk më ka rrahur, nuk më ka qortuar dhe nuk më ka lënë të uritur. Nuk më ngarkuan punë të rënda. Unë edhe ashtu jam shumë i butë, i hollë dhe trup vogël për të bërë punë të rënda.” Madje fëmijët në familje e quanin atë “Morro” ose “xhaxhi Moreau”.

Kuptohej se ai ishte katolik përmes fjalëve kur flet për familjen Owen në kujtimet e tij dhe thotë se “Ata më lejuan edhe ta lexoj ungjillin e Jezusit, shpëtimtarit tonë”.

Në një artikull të botuar në ORDAF mbi këtë temë, Ömer Koçyiğit deklaroi se ai u konvertua në krishterim në Kishën Presbyteriane në Fayetteville në 1820 dhe shtoi se: “Hulumtuesit thonë se Omer bin Seyyid  u detyra ë konvertohet në krishterim dhe se ai e mbajti fshehtë jetën e tij islame. Kjo është e mundur të shihet edhe shkrimin e shkuar në vitet më tej dhe në mesin e rreshtave të shkrimit.”

Omer b. Said besohet ta ketë humbur jetën në vitin 1864, në moshën rreth 90 vjeçare. Varri i tij është në varrezat e familjes Owen në Bladen County. Për më tepër, në koleksionin privat të Universitetit Davidson, ende ekziston një Inxhil që i përket atij.

Nihan SU

Burimi : Dünya Bizim