Islamic World Developments (ISW) e cila synon të analizojë perspektivat ideologjike dhe strategjike të ISIS-it, si ka zhvilluar një perspektivë për rrjedhën e luftës në Siri dhe si i qaset dinamikës së fuqisë në rajon, ka mbuluar pikëpamjet e ISIS-it përmes 6 editorialeve të ISIS-it që u shfaqën në numra të ndryshëm të gazetës së përjavshme al-Naba. Këto editoriale të përpiluara nga ISW tregojnë se sa radikal është botëkuptimi i ISIS-it, jo vetëm në nivel ushtarak, por edhe në atë ideologjik dhe politik.

Pavarësisht disa raporteve për hetime ndaj SDF-së dhe amerikanëve, që nga fillimi i zhvillimeve të reja në Siri e deri më tani, ISIS ka reduktuar ndjeshëm aktivitetet e tij të armatosura në Siri, por e ka shprehur qartë pikëpamjen e tij për zhvillimet në Siri, veçanërisht përmes editorialeve të së përjavshmes Al-Naba. Në këtë artikull, ne do të shqyrtojmë këndvështrimin e ISIS-it mbi zhvillimet e reja në Siri përmes gjashtë editorialeve të ISIS-it të botuara në numra të ndryshëm të gazetës javore al-Naba.

Editorialet e shqyrtuara trajtojnë situatën aktuale në Siri, forcat që kundërshtojnë regjimin e Asadit, rolin e aktorëve ndërkombëtarë dhe ideologjitë që i japin formë konflikteve nga këndvështrime të ndryshme. Këto tekste në përgjithësi vlerësojnë zhvillimet nga një perspektivë ekstremiste, duke kritikuar lëvizjet islamike joxhihadiste, grupet revolucionare që priren të integrohen në sistemin ndërkombëtar dhe fuqitë rajonale si Turqia dhe Irani. Në editoriale, metodat e ISIS-it paraqiten si zgjidhja e vetme e mundshme dhe grupet e tjera islamike akuzohen se kanë devijuar nga rruga e xhihadit. Duke u ndalur në politikën ndërkombëtare dhe rajonale, artikujt në fjalë shqyrtojnë rolin e vendeve si Turqia, Irani, SHBA dhe Rusia në përcaktimin e fatit të Sirisë dhe besojnë se nuk do të ketë ndryshim thelbësor në Siri pa miratimin e fuqive të mëdha.

Kritika e konceptit të shtetit kombëtar

Editoriali i parë i ISIS i titulluar "Siria e lirë dhe Siria e Asadit", botuar në numrin 472 të gazetës al-Naba të datës 5 dhjetor 2024 dhe më vonë i shpërndarë në format video nga Instituti al-Batar, shqyrton situatën aktuale politike dhe ushtarake në Siri nga një këndvështrim kritik.

Në editorial, ISIS vë në kontrast dy narrativa të kundërta të Sirisë - "Sirinë e lirë" dhe "Sirinë e Asadit" - dhe thekson se të dy narrativat tregojnë vetëm ndryshime sipërfaqësore në strukturat ekzistuese të pushtetit. Në fund të fundit, ISIS arrin në përfundimin se asnjë nga këto dy tregime nuk pasqyron një transformim themelor strukturor dhe nuk përfaqëson ndonjë ndryshim thelbësor.

Editoriali beson se ka një krizë legjitimiteti midis forcave të opozitës kundër Assadit dhe pretendon se nëse regjimi i Asadit përmbyset, qeveria që do ta zëvendësojë do të jetë gjithashtu nën ndikimin e vendeve perëndimore dhe Turqisë: në fakt, ISIS mendon se sundimtarët e rinj sirianë nuk janë në kërkim të një qeverie thjesht islamike, por më tepër një qeverie kombëtare ose demokratike.

Sipas ISIS-it, i cili akuzon Turqinë se luan në dy fronte, Turqia është duke marrë pjesë në koalicionin anti-ISIS të udhëhequr nga SHBA nga njëra anë dhe duke udhëhequr ose toleruar disa grupe opozitare nga ana tjetër. Në editorialin, ku thuhet se Turqia po përpiqet të krijojë një zonë tampon në Sirinë veriore që është më shumë në përputhje me interesat e sigurisë së Ankarasë sesa me interesat e popullit sirian, al-Naba thekson se lufta midis grupeve opozitare kundër Asadit është në të vërtetë një konkurrencë ndërmjet Turqisë dhe Iranit dhe se konferencat si Astana dhe Doha shërbejnë si skena të kësaj fuqie.

Në artikull, ISIS kritikon bashkëpunimin e forcave kundërshtare të regjimit të Asadit me sistemin ndërkombëtar dhe pretendon se këto grupe po përpiqen të arrijnë një kompromis duke ndërvepruar me aktorë globalë si Rusia dhe SHBA-ja dhe po përpiqen të "krijojnë një shtet". Ai gjithashtu kritikon këtë situatë duke theksuar se këto grupe po përpiqen të pranojnë konceptin e një "shteti kombëtar".

Në këtë editorial, në të cilin ISIS dallohet nga grupet e tjera opozitare dhe paraqitet si një lëvizje "e pastër" që kundërshton të gjitha fuqitë ndërkombëtare, forcat që kundërshtojnë regjimin e Asadit akuzohen për tradhti dhe kompromis duke bashkëpunuar me armiqtë e Islamit nga një këndvështrim ekstremist. Në të kundërt, ISIS e paraqet kalifatin e tij si një alternativë reale dhe legjitime.

Në këtë editorial, në të cilin ISIS dallohet nga grupet e tjera opozitare dhe paraqitet si një lëvizje "e pastër" që kundërshton të gjitha fuqitë ndërkombëtare, forcat që kundërshtojnë regjimin e Asadit akuzohen për tradhti dhe kompromis duke bashkëpunuar me armiqtë e Islamit nga një këndvështrim ekstremist. Në të kundërt, ISIS e paraqet kalifatin e tij si një alternativë reale dhe legjitime.

Kritika për transformimin e lëvizjeve xhihadiste

Editoriali, i botuar në numrin 473 të gazetës Al-Naba më 12 dhjetor 2024, dhe i titulluar "Zbutja dhe pjesëmarrja në lëvizje", ofron një analizë të bazuar në teoritë e konspiracionit dhe perspektivën e luftës me prokurë. Ky editorial argumenton se ish-forcat xhihadiste janë bërë një mjet për zbatimin e politikave të fuqive të mëdha.

Artikulli pretendon se nuk ka nevojë të krijohen milici të reja për të luftuar xhihadistët, pasi disa grupe të vjetra xhihadiste tani veprojnë në përputhje me interesat e fuqive botërore. Talebanët dhe "Shteti Çlirimtar" në Siri citohen si shembuj të atyre që erdhën në pushtet me mbështetjen e fuqive ndërkombëtare. ISIS beson se rënia formale e regjimit të Asadit është shtyrë për shkak se fuqitë botërore po përgatisin një alternativë të përshtatshme për këtë ndryshim dhe thekson se kjo alternativë tashmë është gati.

Nga perspektiva e ISIS-it, grupet e armatosura në Siri, të cilat dikur vepronin me një diskurs xhihadist, tani po luftojnë kundër Islamit dhe po adoptojnë modele të qeverisjes perëndimore në vend që të luftojnë armiqtë e Islamit.

Editoriali kritikon ashpër përpjekjet për të krijuar një "Siri të re" të bazuar në negociatat ndërkombëtare, me korniza laike dhe të orientuara nga perëndimi. Sipas ISIS, këto "lëvizje të reja" nuk janë një fitore e vërtetë për muslimanët, por rezultat i një programi të krijuar për të kontrolluar dhe ndryshuar rrjedhën e "revolucionit sirian".

Artikulli vë në pikëpyetje legjitimitetin politik dhe fetar të të gjitha grupeve opozitare siriane, përveç ISIS-it, dhe thekson se këto grupe jo vetëm që nuk arrijnë të përparojnë në rrugën e xhihadit, por janë bërë edhe një mjet për fuqitë botërore për të kontrolluar xhihadizmin.

Si rezultat, ky editorial bëhet pjesë e strategjisë propagandistike të ISIS-it duke pasqyruar një këndvështrim ekstremist në të cilin vetëm xhihadi i armatosur shihet si një rrugë legjitime dhe e pranueshme.

Kritika ndaj mediave dhe dinamikave politike

Editoriali i titulluar "Sednaya dhe hipokrizia globale", i botuar në numrin 474 të gazetës al-Naba të datës 19 dhjetor 2024 dhe i botuar më vonë në format video nga Instituti al-Batar, ofron një analizë kritike për qasjen e medias globale ndaj burgut Sednaya në Siri.

ISIS-i e konsideron hipokrite faktin që media solli torturat dhe mizorinë në burgun Sednaya pas rënies së regjimit sirian, por i injoroi këto krime për vite me radhë. Sipas editorialit, theksohet se fokusi mediatik nuk është për shkak të qëllimeve të mira, por ndryshimeve në politikën ndërkombëtare.

ISIS deklaron se shkelje të ngjashme të të drejtave të njeriut po ndodhin jo vetëm në burgun Sednaya, por edhe në zonat e kontrolluara nga opozita në Liban, Jordani, Turqi, Egjipt, vendet e Gjirit, Irak dhe Siri. Vihet re se kjo situatë është injoruar nga mediat botërore.

Al-Naba pretendon se media dhe aktorët ndërkombëtarë veprojnë për interes politik dhe jo për shqetësim humanitar për të burgosurit në këto zona.

Në këtë kontekst, ISIS akuzon mediat perëndimore dhe ato rajonale për shfrytëzimin e tragjedive humanitare për qëllimet e tyre politike. Editoriali tërheq vëmendjen edhe për ndalimet masive në kampet al-Hol dhe al-Guweiran. ISIS pretendon se situata në këto kampe nuk merr vëmendjen e medias, sepse këto çështje lidhen me një axhendë të formuar vetëm nga interesat politike ndërkombëtare.

Duke argumentuar se përqendrimi vetëm te Sednaya është rezultat i interesave ndërkombëtare dhe ndryshimit të ideve politike sesa një dëshirë e vërtetë për drejtësi, artikulli akuzon mediat globale dhe disa grupe politike për hipokrizi dhe tradhti, dhe thekson se ky qëndrim është një përpjekje për të legjitimuar dhunën kundër grupeve të caktuara.

ISIS thekson se kjo qasje parandalon që shtypja dhe mizoria në rajon të trajtohen nga një këndvështrim më i gjerë dhe se e gjithë kjo është rezultat i një konflikti më të thellë ndërkombëtar të interesave. Editoriali kritikon ashpër qëndrimet e mediave globale, grupeve politike dhe forcave të armatosura, duke kundërshtuar vlerësimin e këtyre aktorëve brenda një kuadri vetëm ideologjik dhe emocional.

Kritika e të kuptuarit bazuar në shkrimet "Roma"

Ndërsa ISIS fokusoi editorialet e tij drejtpërdrejt në situatën aktuale në Siri për tre javë, ai ia kushtoi nëntë javët e ardhshme aktiviteteve të tij në Afrikë, operacioneve në Gorgan, kryeqyteti i provincës Gilan të Iranit dhe në pjesë të ndryshme të botës.

Editoriali me titull “Çfarë do të ndodhë me ta nesër?” në numrin 483 të gazetës al-Naba, botuar më 2 mars 2025, nuk ripërqendrohet në Siri, por trajton në mënyrë indirekte zhvillimet në Siri dhe bisedimet me Mohammed bin Salman. Mund të thuhet se audienca kryesore e synuar e këtij artikulli është se konkluzionet bëhen nga intervista në fjalë dhe përmbajtja e saj formohet rreth kritikave dhe pikëpamjeve si xhihadi, vendosmëria, sakrifica dhe sprovat e fundit të kohëve.

Në këtë artikull, i cili sjell një këndvështrim apokaliptik për çështjet e sotme bazuar në botëkuptimin e tij, ISIS dënon situatat që konsiderohen si devijime nga Islami, kërkimin e njerëzve për rehati dhe kompromis dhe braktisjen e luftës.

Një nga çështjet qendrore të editorialit, i cili synon ata që shmangin përballjen me vlerat perëndimore dhe u japin përparësi interesave të tyre personale, është se sakrifica dhe mbrojtja e së vërtetës në historinë islame janë më të vlefshme se kompromisi. Ideja se fitorja përmes sakrificës në rrugën e xhihadit do të mbizotërojë mbi ata që shmangin konfliktin dhe kërkojnë zgjidhje paqësore. Për më tepër, artikulli përmban një kritikë të fortë ndaj Perëndimit, duke promovuar skenarë apokaliptikë dhe konfrontimin përfundimtar me "Romën" (Perëndimin).

Artikulli përshkruan një pamje të një bote në të cilën, nga perspektiva e ISIS-it, vetëm fitorja përmes dhunës dhe konfliktit është legjitime. Si rezultat, ai përforcon pikëpamjet ekstreme dhe ideologjike të ISIS-it, duke mbrojtur besimet e veta për luftën dhe sakrificën dhe duke hedhur poshtë të gjitha qasjet e tjera paqësore.

Kritika ndaj unitetit kombëtar dhe paqes sociale

Editoriali në numrin 486 të gazetës al-Naba, i botuar më 13 mars 2025, diskuton zhvillimet në rajonin Sahel të Sirisë dhe përleshjet e dhunshme në këtë rajon. I titulluar "Shkatërrimi i pakicave dhe sektarizmi", ky artikull thekson se ideale të tilla si "bashkëjetesa paqësore", "uniteti kombëtar" dhe "paqja sociale" që qeveritë siriane kanë zbatuar nga e kaluara e deri më sot, kanë dështuar në praktikë.

ISIS pretendon se regjimi i ri sirian nuk ka arritur t'i pranojë alevitët si "partnerë kombëtarë" dhe se alevitët janë mobilizuar kundër forcave ushtarake qeveritare kur të krijohet mundësia.

Në editorial, ISIS kundërshton fuqimisht konceptin e "minoriteteve" dhe argumenton se ky koncept shihet si një mjet për të legjitimuar armiqësinë e elementëve perëndimorë dhe hebrenj ndaj Islamit. Sipas ISIS, njerëzit duhet të ndahen vetëm në dy kategori: “musliman” dhe “të pafe”; Identitetet etnike, racore ose kombëtare konsiderohen si injorante dhe joislame. ISIS pretendon gjithashtu se "shteti alevit" i krijuar nga Franca është një nga arsyet kryesore të dobësisë së muslimanëve në Siri.

Në këtë kontekst, kritikohet roli i myftiut Amin al-Husseini në legjitimimin e alevitëve. ISIS ka kritikuar ashpër qeverinë e re siriane për "mos respektimin e parimeve islamike" dhe përpjekjet e saj për të bashkëjetuar me alavitët. Artikulli paraqet një perspektivë ekstreme për zgjidhjen e problemit sirian, duke argumentuar se vetëm një formë e pastër islamike e qeverisjes e formuar nga xhihadi dhe armiqësia ndaj pakicave jomuslimane është legjitime.

Kjo qasje merr një qëndrim të fortë anti-nacionalist dhe antidemokratik, duke argumentuar se grupet e tjera islamike dhe jomuslimane duhet të përjashtohen.  Si rezultat, editoriali pasqyron një diskurs ekstrem që përforcon këndvështrimin ideologjik dhe radikal të ISIS-it, inkurajon përshkallëzimin e mëtejshëm të konflikteve sektare dhe etnike në Siri dhe këmbëngul në mbrojtjen e ekzistencës së një qeverie ekskluzivisht islamike.

Kritika ndaj pragmatizmit politik të Jolanit

Editoriali i titulluar “Jolani mes dy mureve” në numrin 488 të gazetës al-Naba, i botuar më 13 mars 2025, trajton regjimin e ri sirian të udhëhequr nga marrëdhëniet e Jolanit me dinamikat rajonale dhe veçanërisht regjimin sionist.

Artikulli thekson se sipas analizës së ISIS, edhe pse aktorët ndërkombëtarë e njohin zyrtarisht qeverinë e re në Damask, regjimi sionist vazhdon të mos u besojë elementëve islamikë. ISIS argumenton se regjimi sionist e sheh praninë e islamistëve, edhe në një formë jo-xhihadiste, si një kërcënim dhe për këtë arsye heziton midis dy opsioneve: Së pari, konflikti i drejtpërdrejtë ushtarak me qeverinë e re siriane dhe së dyti, përdorimi i qeverisë së re si një administratë e kontrolluar, e ngjashme me modelin e shtetit tampon të epokës së Asadit. Megjithatë, regjimi sionist përfundimisht zgjodhi opsionin e parë për shkak të politikave të rrepta të sigurisë dhe iu drejtua forcimit të rolit të Druzëve në Sirinë Jugore.

Në editorial thuhet se ndryshe nga sloganet e vjetra, regjimi sionist, po përpiqet të normalizojë marrëdhëniet me qeverinë e re siriane, por edhe kjo qeveri nuk u beson figurave si Jolani që janë distancuar nga fondacioni islamik. ISIS kritikon bashkëpunimin e qeverive arabe me armiqtë e Islamit, duke theksuar se lufta kundër sionistëve është e pashmangshme, por mbron pikëpamjen se kjo luftë duhet të bëhet sipas ligjit islam, jo ​​në kuadrin e normave ndërkombëtare apo ligjeve nacionaliste.

Editoriali akuzon Jolanin dhe udhëheqjen e tij, Hayat Tahrir al-Sham (HTS), se devijojnë nga qëllimet e tyre ideologjike dhe i janë kthyer pragmatizmit politik, duke deklaruar se grupi është distancuar nga ideologjia xhihadiste dhe është i prirur të bashkëpunojë me armiqtë e tij për hir të interesave politike.

ISIS e sheh këtë si një reflektim të strategjive të ashpra të sionistëve kundër kërcënimeve të mundshme, duke besuar se politikat e sigurisë së regjimit sionist bazohen në themel të dyshimit dhe nuk u besojnë as grupeve të cilat devijojnë nga islamizmi.

Artikulli argumenton se Izraeli po përpiqet të riformësojë modelin e tij të "Forcave Kufitare" në Liban përmes popullsisë Druze në Sirinë jugore, duke vazhduar doktrinën tradicionale izraelite të përdorimit të këtyre grupeve si një mburojë sigurie kundër kërcënimeve të mundshme në zonat kufitare.

Në këtë kontekst, ISIS kundërshton termat politikë modernë si "siguria kombëtare" dhe "sovraniteti kombëtar" dhe argumenton nga një këndvështrim ideologjik se ligji islam duhet të jetë kriteri i vetëm dhe i vetëm në proceset vendimmarrëse. Në fund të fundit, editoriali tregon se, përveç luftës për pushtet në Siri, strategjitë sektare, ideologjike dhe ndërkombëtare në rajon janë bërë më komplekse dhe ISIS vazhdon kritikat e tij ideologjike dhe të orientuara nga siguria ndaj aktorëve rajonalë.

Përfundimi

Këto editoriale të paraqitura nga ISIS e portretizojnë krizën siriane si një skenar në të cilin çdo negociatë apo zgjidhje politike shihet si tradhti dhe nënshtrim ndaj fuqive të jashtme.

Diskursi i ISIS-it përpiqet të legjitimojë të gjitha lëvizjet opozitare, përveç lëvizjeve të tij, ndërsa legjitimon vetëm një mënyrë për të arritur qëllimet islame: xhihadin e armatosur dhe të pamëshirshëm.