Izraeli është një regjim i kolonializmit të kolonëve. Kolonializmi i kolonëve është një koncept kyç për të kuptuar pozicionin global të Izraelit dhe trajtimin brutal të palestinezëve. Shqyrtimi i konceptit të shtetit kolon dhe pasojave të tij kërkon një rishikim më të gjerë të  historisë së kolonializmit të kolonëve. Cili është regjimi i kolonëve, cilat janë pasojat e tij; Çfarë përfshin historia e gjerë e kolonializmit të kolonëve?

Historia e kolonializmit të kolonëve

Koncepti i vendosjes së një regjimi jashtë Evropës për migrimin e evropianëve dhe vendosjen e evropianëve nuk është vetëm një shtrirje e mendimit sionist. Për më tepër, ekziston një prirje më e gjerë e vërejtur në Evropë në fillim të shekujve 18-19-20. Kolonitë e kolonëve dallohen nga kolonitë që kërkojnë të nxjerrin vlera në dobi të fuqisë koloniale. Kolonët kishin axhendat e tyre; Ata ishin kolonë të cilët ndiqnin interesat e tyre. Marksi i quajti ata si "koloni të drejtpërdrejta", të cilat përfshinin shpronësimin e tokës dhe shfarosjen ose dëbimin e popullsisë origjinale.

Përafërsisht 70 milionë njerëz emigruan nga Evropa në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe në fillim të shekullit të njëzetë. Duke marrë parasysh se në vitin 1900 në Evropë jetonin rreth 400 milionë njerëz, kjo shifër përbënte 17 për qind të popullsisë. Nga ata që emigruan, 36 milionë shkuan në SHBA, 6.6 milionë në Kanada, 5.7 milionë në Argjentinë, 5.6 milionë në Brazil dhe një numër më i vogël njerëzish në Australi, Zelandë të Re, Rodezi, Afrikën e Jugut, Keni, Algjeri dhe Palestinë. Ajo që është interesante është fakti se sot popullsia e pasardhësve evropianë në ish-kolonitë e kolonëve tejkalon popullsinë e vetë Evropës.

Duke reduktuar tepricën e fuqisë punëtore rezervë, emigracioni shërbeu si një valvul sigurie për të lehtësuar tensionet sociale. Cecil Rhodes, një figurë e rëndësishme në kolonizimin e Afrikës së Jugut, tha në vitin 1895:

"Dje isha në East End të Londrës, aty ku është përqendruar klasa punëtore, dhe shkova në një takim ku u mblodhën të papunët. Ata bërtisnin vetëm 'Bukë!Bukë!', dëgjova bisedat e tyre të pakuptimta që përbëheshin nga britma për bukë. Pastaj, rrugës për në shtëpi, mendova për takimin, situatën...U binda edhe më shumë për domosdoshmërinë e imperializmit. Ideja ime e preferuar është kjo, një zgjidhje për një problem social. Në mënyrë që të shpëtojmë 40 milionë banorët e Mbretërisë së Bashkuar nga një luftë e përgjakshme civile, ne shtetarët kolonialë duhet të fitojmë toka të reja për të vendosur popullsinë e tepërt dhe për të ofruar tregje të reja për mallrat e prodhuara në fabrika dhe miniera. Siç them gjithmonë, Perandoria është një çështje buke dhe gjalpe; Në thelb ka të bëjë me mbijetesën. A nuk i doni trazirat e luftës civile? Atëherë duhet të bëhesh imperialist."

Në koloni, punëtorët dhe fshatarët e varfër evropianë u bënë kolonë. Regjimet koloniale shfrytëzonin popullsinë autoktone duke i shpronësuar ato, si dhe bënin përparim në përputhje me këtë rend.

Kolonitë e kolonëve mund të kategorizohen në dy lloje të ndryshme: Koloni në të cilat popujt indigjenë u zhvendosën kryesisht nga tokat e tyre, si në Amerikën e Veriut, Australi dhe Zelandën e Re, dhe koloni në të cilat popujt indigjenë u shfrytëzuan si punëtorë në plantacione dhe miniera, siq ndodhi në Afrikën e Jugut, Rodezi dhe Algjeri. Përveç zhvendosjes, komunitetet lokale u detyruan të punonin në bujqësi dhe miniera. Sistemi i aparteidit i ndau edhe më tej kolonët evropianë nga njerëzit indigjenë. Kontrasti i mprehtë në kushtet e jetesës midis këtyre dy grupeve që jetonin së bashku në të njëjtën tokë nxiti konflikte intensive. Lufta për liri në Algjeri në vitet 1960 rezultoi me vdekjen e një milion njerëzve.

Shtetet e Bashkuara si një regjim i kolonializmit të kolonëve

Vala e parë e kolonistëve në koloni shpesh herë kërkonte tokë pa leje nga popullsia indigjene, e cila më pas u zhvendos. Amerika e Veriut është një shembull i rëndësishëm për këtë. Në fillim të kolonizimit në Amerikën e Veriut kishte rreth 10 milionë popuj indigjenë, por deri në vitin 1900, mbetën më pak se 3,300 prej tyre. Idigjenët nuk hoqën dorë pa luftuar për tokën, burimet dhe kulturën e tyre, por ata u shtypën me dhunë. Kolonët evropianë i shihnin ata si dëmtues të cilët duheshin zhdukur.

Ideja e "çrrënjosjes", e cila përfshin dëbimin dhe zhdukjen, ishte e lidhur me kolonializmin e kolonëve, sepse synonte të shkatërronte plotësisht një popullsi. Në përpjekje për të shtuar shtypjen e pamëshirshme të komuniteteve vendase, në fillim të viteve 1700, zyrtarët kolonialë ofruan shpërblime të rëndësishme për lëkurën e kokave të vendasve amerikan, varësishtë nga faktorë të tillë si gjinia dhe mosha. Kjo praktikë brutale u përshkrua në detaje nga Marksi në Kapital:

"...me vendimin e asamblesë së tyre u caktua një shpërblim prej 40 paund sterlina për çdo lëkurë të kokës indiane dhe për çdo indian të kapur; në vitin 1720 u caktua një çmim prej 100 paund sterlina për çdo lëkurë të kokës; në vitin 1744, pasi Massachusetts Bay shpalli një fis të caktuar kryengritës, u vendosën çmimet e mëposhtme: 100 sterlina (monedhë e re) për lëkurën e kokës së një mashkulli 12 vjeç e lart, 105 sterlina për një mashkull rob, 50 sterlina  për robërit femra dhe fëmijë, 50 sterlina për lëkurën e kokës për femra dhe fëmijë."

Është për t'u habitur fakti që Amerika e bardhë e ktheu në një praktikë të ashtuquajtur indigjene përmes romaneve të njohura dhe filmave të Hollivudit, pasi të parët që u përballën me këtë ishin kolonët.

Ligji kolonial u kthye gjithashtu edhe në luftë biologjike. Sipas historianit David Dixon, kjo ishte një politikë e qëllimshme britanike për të infektuar indianët amerikanë me sëmundjën e lisë. Politika u bë duke u dhuruar indianëve batanije, shalle mëndafshi dhe lir si shenjë e vullnetit të mirë. Me anë të këtyre dhuratave, vendasve u bartej lija. Gjenocidi i pësuar nga indigjenët nuk ishte një aksident, por një akt i qëllimshëm i kolonëve evropianë dhe përfaqësuesve të tyre politikë. Nëse këta njerëz nuk i dorëzonin tokat e tyre vullnetarisht, atëherë mbetej vetëm një alternativë: Lufta. Në vitin 1790, sekretari i Luftës Henry Knox urdhëroi ushtrinë amerikane të "shkatërronte plotësisht, nëse është e mundur", një takim në Ohio të vendasve amerikanë të cilët kishin refuzuar kërkesat për të dorëzuar tokat e tyre. Në një letër të vitit 1807 për rezistencën vendase, Presidenti Jefferson vuri në dukje: "Nëse duhet të ngritim sëpatën kundër ndonjë fisi, ne nuk do ta lëmë kurrë sëpatën derisa ai fis të shkatërrohet ose të dëbohet përtej Misisipit... Dhe nëse ata vrasin disa prej nesh, ne do t'i shkatërrojmë të gjithë."  Të njëjtin qëndrim kishin edhe ata të cilët zbatonin urdhra politike. Deklarata më e famshme është e gjeneralit Philip Henry Sheridan se "indianë të vetëm të mirë që kam parë ndonjëherë janë ata të vdekurit". Presidenti amerikan (1901-9) Theodore Roosevelt (1858 - 1919) shprehu të njëjtat pikëpamje shkatërruese mbi kolonializmin e kolonëve në librin e tij "Pushtimi i Perëndimit":

"Më e drejta në mesin e të gjitha luftërave është lufta me të egërit. Është gjithashtu më e frikshmja dhe çnjerëzorja. Amerikanë dhe Indian, Boer dhe Zulu, Kozak dhe Tartar, Zelanda e Re dhe Maori...Ai që mbizotëron në çdo situatë, edhe pse shumë nga veprat e tij janë të tmerrshme, ka hedhur themele të thella për madhështinë e ardhshme të një populli të fuqishëm."

Ky qëndrim pasqyrohet edhe në klauzolën e famshme të "Amendamentit të Dytë" të Kushtetutës së SHBA-së:

“E drejta e njerëzve për të poseduar dhe mbajtur armë, duke qenë një milici e përgatitur mirë, e nevojshme për sigurinë e një shteti të lirë, nuk do të cenohet”.

Ndërsa valët e kolonëve që shkelnin tokat vendase u zhvendosën nëpër Shtetet e Bashkuara, Amendamenti i Dytë doli si një dëshmi e domosdoshmërisë së armatimit të këtyre kolonëve. Kjo nuk nënkuptonte vetëm të drejtën për të mbajtur armë; në thelb nëmkuptonte detyrimin për të mbajtur armë, një komponent jetik për ruajtjen e integritetit të shtetit dhe garantimin e sigurisë. Sipas Amendamentit të Dytë të Kushtetutës së SHBA-së, sekuestrimi me forcë i tokës nga kolonët e bardhë u përcaktua si një e drejtë individuale.

Sipas një studimi të fundit, qytetarët amerikanë zotërojnë rreth 393 milionë armë zjarri, të cilat përbëjnë afërsisht 46 për qind të armëve të zjarrit në pronësi civile në mbarë botën. Çuditërisht, vetëm një e treta e popullsisë zotëron këto armë zjarri, me një mesatare prej tetë armësh për pronar. Shumica e pronarëve të armëve janë meshkuj të bardhë, të cilët mund të gjurmojnë prejardhjen e tyre që nga kolonët e parë të vendit. Ky theksim i "lirisë" për të mbajtur armë, siç thuhet në Ligjin e të Drejtave, nxjerr në pah kulturën e rrënjosur thellë të kolonializmit të kolonëve të Shteteve të Bashkuara dhe vazhdon të shihet si një e drejtë e shenjtë edhe sot. Përhapja e armëve dhe e dhunës me armë në vend mund të shihet si rezultat i drejtpërdrejtë i kësaj trashëgimie historike.

Karakteristika të ngjashme vërehen edhe në Izrael. Kolonët që banojnë në Bregun Perëndimor kanë krijuar milici të armatosura që larguan me forcë palestinezët nga tokat e tyre. Në mbledhjen e kabinetit të mbajtur më datën 29.1.2024, Netanjahu njoftoi se qeveria ka përshpejtuar procesin e dhënies së licencave të armëve për civilët izraelitë dhe ekipet e shpëtimit. Përveç kësaj, po merren masa për të fortifikuar komplekset, me policinë izraelite që inkurajon njerëzit me licenca të vlefshme për të mbajtur armë zjarri.

Regjimi i kolonëve izraelitë

Si lidhet historia e kolonializmit të kolonëve me projektin sionist në Izrael? Austriaku Theodor Herzl (1860-1904), themeluesi i Sionizmit, e pa krijimin e një shteti koloni në Palestinë si një zgjidhje për persekutimin e hebrenjve, në përputhje me idetë koloniale në Evropë në atë kohë. Chaim Weizmann, i cili më vonë do të bëhej president i Organizatës Botërore Sioniste dhe presidenti i parë i Izraelit, do t'i thoshte një auditori në Berlin në mars 1912:

"Çdo vend mund të pranojë vetëm një numër të kufizuar hebrenjsh nëse nuk dëshiron shqetësime në stomak. Tashmë ka shumë hebrenj në Gjermani."

Para viteve 1930, sionizmi nuk gëzonte shumë mbështetje në mesin e hebrenjve evropianë. Megjithatë, antisemitizmi, i cili u intensifikua në Evropë - jo vetëm në Gjermani - deri në vitet 1930, ndryshoi gradualisht qëndrimet në mes të hebrenjve. Projekti i kolonëve sionistë nuk kishte mbështetjen e shteteve para Luftës së Dytë Botërore. Palestina ishte një koloni britanike; Ata nuk ishin kundër zgjidhjes sioniste, por ishin kundër idesë që Palestina të shndërrohej në një shtet sionist. Lufta e Dytë Botërore ndryshoi situatën, pasi Holokausti dhe pendimi i shumë evropianëve u kthyen në mbështetje për krijimin e shtetit të Izraelit. Vala e parë e dëbimeve të detyruara ndodhi në vitin 1948, e quajtur Nakba - që në arabisht do të thotë "katastrofë" - dhe zhvendosi më shumë se një milion palestinezë. Kjo u pasua nga dëbimi i vazhdueshëm i palestinezëve nga toka e tyre. Lufta aktuale në Gaza është në përputhje me asgjësimin e natyrshëm në logjikën e shtetit - kolonë.

Marrëdhëniet SHBA - Izrael

SHBA pa potencialin për një klon aleat në Lindjen e Mesme për të mbrojtur interesat e neo-kolonializmit amerikan në zhvillim. Hebrenjtë që zgjodhën të zgjidhnin problemin e antisemitizmit në Evropë duke migruar në Palestinë dhe duke marrë pjesë në projektin sionist u bënë pjesë e imperializmit amerikan në Lindjen e Mesme. Izraeli si një anakronizëm, është bërë projekti i fundit i kolonializmit të kolonëve i Evropës në një kohë kur dekolonizimi është në rendin e ditës në pjesën tjetër të botës.

Shteti i Izraelit është një projekt i veçantë i kolonializmit të kolonëve me interesat e veta dhe gjithashtu i shërben një qëllimi specifik për imperializmin amerikan. Theodor Herzl, themeluesi i Sionizmit, shkroi në vitin 1896 se ai luajti këtë rol në shtetin hebre kundër Perandorisë Osmane:

"Në Palestinë, ne do të jemi pjesë e murit të Evropës kundër Azisë, duke shërbyer si një post i qytetërimit kundër barbarizmit."

Pas Luftës së Dytë Botërore, kjo mënyrë e të menduarit evoluoi në një narrativë në të cilën Perëndimi, ashtu si Naseri në Egjipt, luftoi kundër një nacionalizmi të frymëzuar nga komunisti në rajon, i cili më pas u shndërrua në një kulturë "judeo-kristiane" perëndimore duke luftuar "terrorizmin ndërkombëtar arab/musliman". Sot, ndikimi "barbar" që duhet parandaluar është Rusia dhe Kina. Prandaj, rëndësia e luftës për Palestinën shtrihet përtej zonës së saj të vogël gjeografike dhe rëndësisë së kufizuar ekonomike.

Izraeli shërben si një "anije luftarake amerikane" e vendosur në territorin e Lindjes së Mesme. Ai siguron interesat e SHBA-së për burimet e mëdha të naftës në rajon. Nafta e lirë ishte burimi i energjisë që nxiti zhvillimin e kapitalizmit të pasluftës. Ajo gjithashtu ka rëndësi gjeopolitike si portë hyrëse midis Lindjes së Mesme, Azisë dhe Evropës. Gjatë dekadave të fundit, Azia është bërë "fabrika e botës", ndërsa Lindja e Mesme është shndërruar në një fushë beteje të përhershme për të siguruar hegjemoninë e SHBA-së. Rëndësia e kontrollit gjeopolitik të rajonit u vu në dukje në vitin 2021 kur një anije kontejneri u rrëzua, duke mbyllur kanalin e Suezit për gjashtë ditë. Një shembull tjetër është ndikimi i sulmeve të Ansarullahut në anijet që transportonin mallra në Izrael në Detin e Kuq në solidaritet me luftën palestineze. Fakti që tregtia globale u ndërpre vetëm për një periudhë të shkurtër kohore pati pasoja të mëdha për furnizimin e mallrave industriale nga Azia.

Kjo është arsyeja se pse konflikti rreth Palestinës është kaq intensiv dhe ka zgjatur kaq gjatë. Çështja nuk është vetëm krijimi i një shteti palestinez. Bëhet fjalë për ekzistencën e shtetit kolon të Izraelit, i vendosur si kala në një nga lokacionet më të rëndësishme gjeopolitike në botë, në aksin midis Azisë, Afrikës dhe Evropës. Por është shumë më tepër se kaq. Likuidimi i projektit kolonial të Izraelit mund të likuidojë po ashtu edhe legjitimitetin historik të kolonializmit të kolonëve evropian si një projekt "civilizues". Kjo nuk është vetëm ideologjia e Izraelit, por edhe perceptimi i vetë Evropës, dhe kolonializmi i kolonialëve si ideologji është ende pjesë e mentalitetit në SHBA, Kanada, Australi dhe Zelandën e Re.

Në luftën e tanishme globale të klasave, lufta çlirimtare palestineze përfaqëson përpjekjen e proletariatit të Jugut Global për të ndryshuar peshën e historisë. Suksesi i kësaj lufte varet nga ndryshimi i ekuilibrit të fuqisë midis imperializmit të udhëhequr nga SHBA dhe Jugut Global, dhe ky ndryshim është duke u zhvilluar mirë, duke shënuar një pikë kthese historike globale në dekadën e ardhshme. Shtetet e Bashkuara janë ende dominuese ushtarakisht, por jo më dominuese për sa i përket ekonomisë dhe financave globale. Në vitet 1970, Bota e Tretë kishte kërkuar më kot një "rend të ri botëror". Sot, Jugu Global po e ndërton këtë. Hegjemonia e SHBA-së është në rënie dhe Jugu Global është në rritje. Ndërsa Izraeli shkatërron Gazën dhe vret dhjetëra mijëra njerëz, dhjetëra miliona njerëz në mbarë botën po protestojnë përë këtë dhe kjo rezistencë do të rritet. Izraeli mund të mendojë se do ta fitojë luftën e Gazës, por në fakt po e humb atë. Palestinezët tani ndodhën në ballë të një lufte shumë më të madhe për një rend të ri botëror dhe çështja palestineze do të gjejë zgjidhjen e saj në këtë kontekst.

Burimi : Anti - Imperialist Network