Trazirat në Burkina Faso, Mali dhe Senegal: fillimi i fundit të Francës në Afrikë

Publikuar në Tet. 19, 2022, 1:23 a.m.

Në fakt, Rusia nuk ka dërguar asnjë çizme në Afrikë pa ftesën e autoriteteve përkatëse afrikane. Francezët, përkundrazi, i kishin “ftuar” katër shekuj më parë. Francezët morën pjesë në tregtinë e skllevërve, e cila detyroi më shumë se 400 milionë burra dhe gra afrikane të shpërndaheshin nëpër botë.

Një nga pasojat e politikës "përça dhe sundo" të kolonializmit ishte ndarja e përjetësuar nga mediat perëndimore rreth informacionit në të cilin afrikanët kishin akses për pjesët "e tjera" të kontinentit. Për ta thënë haptas, Afrika Anglofone ka akses të kufizuar në informacionin se çfarë po ndodh në Afrikën Frankofone dhe anasjelltas. Si rezultat i kësaj situate të trishtuar postkoloniale, kanë lindur shumë pyetje rreth asaj që po ndodh në të vërtetë në Afrikën anglofone sot në Burkina Faso, Mali apo Senegal. Përgjigja e shkurtër e këtyre pyetjeve është kjo: ne jemi dëshmitarë të fillimit të fundit të Franko-Afrikës, por mediat perëndimore nuk duan t'ju njoftojnë për këtë.

Nuk ka absolutisht nevojë të zgjatemi në faktin se ne marrim informacionin tonë nga kontinenti nga ofruesit e lajmeve angleze dhe franceze si BBC, The Guardian, CNN, Reuters, Le Monde Afrique, RFI, France 24, TV5 Monde ose Aljazeera. Është e qartë se kjo situatë rrjedh nga mënyra se si gjuha, përkatësisht frëngjishtja dhe anglishtja, u përdor nga ish-perandoritë britanike dhe franceze për të krijuar dhe mbajtur një ndarje midis afrikanëve anglofonë dhe frankofonë në lidhje me informacionin që merrnin për situatën e tyre. Shpesh herë, këto burime lajmesh janë jo të besueshme për një sërë arsyesh. Dy arsyet kryesore për këtë janë mungesa e të kuptuarit të kontekstit sociopolitik dhe kulturor dhe mungesa e paragjykimeve dhe integritetit të kërkimit. Si rezultat i kësaj; Si studiues, akademik, gazetarë, shkrimtar ose vëzhgues të rastësishëm të lajmeve botërore, shumë prej nesh luftojmë për të marrë informacion nga organet e lajmeve dhe mediat e pavarura me bazë afrikane. Por ndarja e grurit nga byku është një detyrë e lodhshme dhe që kërkon shumë kohë që mund të ndodhë vetëm kur nuk duhet të shpenzojmë gjithë kohën tonë për të fituar bukën e përditshme të familjes. Akoma më keq, edhe ata prej nesh me fat që mund të lexojnë lajme në anglisht dhe frëngjisht përballen me pengesën e paaftësisë për t'ua përcjellë këtë informacion vëllezërve dhe motrave tona në të gjithë spektrin e gjuhëve të tjera të kontinentit.

Mjafton të thuhet se afrikanë anglofonë u befasuan kur zbuluan se malianët, senegalezët dhe burkinabet sulmuan fizikisht kompanitë franceze, infrastrukturën franceze, ambasadat franceze, institutet franceze dhe në disa raste, siq ndodhi në Mali disa muaj më parë, ata kërkonin nga ambasadat dhe ushtritë franceze të paketojnë gjërat e tyre dhe të largohen. Në rastin më të fundit të Burkina Fasos, një grusht shteti ushtarak i udhëhequr nga Ibrahim Traore disa ditë më parë e detyroi qeverinë kalimtare të Paul-Henri Damiba të jepte dorëheqjen dhe të largohej nga vendi me ushtrinë franceze që e mbronte. Çuditërisht, mediat perëndimore nuk e panë as elefantin në dhomë: si ndodh që pas gjashtëdhjetë vjetësh pavarësi, francezët ende i ofrojnë mbrojtje personale presidentit të Burkinës? Përgjigje: Epo, ata nuk ishin larguar kurrë nga vendi!

CFA është ende monedha e përdorur në ish-kolonitë franceze; Totali është ende furnizuesi kryesor i karburantit të makinave; Orange vazhdon të jetë kompania kryesore e telekomunikacionit që shpërndan para nëpërmjet Orange Money, si dhe nëpërmjet shërbimit telefonik dhe internetit; Auchan dhe Casino janë ende ofruesit kryesorë të ushqimit; Candia Grand Lait mbetet qumështi numër një i shitur për publikun; Grupi Suez ende shërben ujë dhe ofron infrastrukturë të furnizimit me ujë; Eiffage ende ndërton dhe mirëmban infrastrukturën e autostradave dhe hekurudhave, si dhe financon dhe organizon ngjarje kulturore si Bienalja e famshme e Artit Dakar ose koordinimi i projektit të fundit të Rikthimit të "Artit Afrikan";Alstom vazhdon të shesë trena në Afrikë, ndonjëherë edhe në kryeqytete ku nuk ka ende stacion treni; Air-France është linja ajrore kryesore që u shërben afrikanëve frankofonë që udhëtojnë jashtë shtetit, megjithëse marrja e një vize franceze është pothuajse e pamundur, etj. dhe ka kompani franceze që nxjerrin dhe përpunojnë lëndë të para si kakao. Zbulimi i këtij fakti tronditës si shkaku i gjendjes së vështirë të afrikanëve që jetojnë në ish-kolonitë franceze do të shkaktojë një kryengritje të nivelit kontinental. Ndoshta kjo është arsyeja pse mediat perëndimore pothuajse nuk flasin asnjëherë për to.

As mediat perëndimore nuk përmendin faktin se për të “pushtuar” këtë zonë, Franca premtoi siguri në këmbim të hapësirës së favorshme të biznesit për kompanitë në pronësi franceze. Para se trupat francezë të largoheshin nga Mali, kishte më shumë se 5000 ushtarë francezë këtu dhe në rrezik. Ky numër ishte nga më shumë se 8,000 ushtarë francezë të dislokuar në të gjithë kontinentin. Megjithatë, pavarësisht vendosjes së shumë ushtarëve francezë në Afrikën Frankofone gjatë tre dekadave të fundit, zhvendosja e brendshme për shkak të terrorizmit dhe krizave politiko-ekonomike është rritur në mënyrë eksponenciale. Me fjalë të tjera, Franca jo vetëm që nuk iu përmbajt marrëveshjes në fund të pazarit të padrejtë, por prania e trupave të saj duket se e ka përkeqësuar problemin e sigurisë. Duke vënë në dukje këtë fakt, qeveria kalimtare e Malit kohët e fundit kërkoi një hetim në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për të hetuar mbështetjen e mundshme materiale dhe inteligjente të Francës për grupet terroriste në Mali.

Për t'iu kundërvënë këtyre akuzave, Franca nxitoi të denoncojë imperializmin rus, që gjoja dëshmohet nga mbështetja paraushtarake ruse për qeveritë kalimtare që morën administratën shtetërore të Malit dhe Burkina Fasos, dhe akuzoi Malianët dhe Burkinabet për instrumentalizim politik. Nuk është për t'u habitur që këto akuza franceze u zmadhuan shpejt nga mediat perëndimore, ndonëse ato nuk u përballën me shqyrtimin e ngushtë. Në fakt, Rusia nuk ka dërguar asnjë çizme në Afrikë pa ftesën e autoriteteve përkatëse afrikane. Francezët, përkundrazi, i kishin “ftuar” katër shekuj më parë. Francezët morën pjesë në tregtinë e skllevërve, e cila detyroi më shumë se 400 milionë burra dhe gra afrikane të shpërndaheshin nëpër botë. Ata kryen krimet më të tmerrshme gjatë kolonializmit dhe u përfshinë në shumë krime të tjera që ndodhën dhe vazhdojnë të ndodhin në ish-kolonitë franceze. Rusia, nga ana tjetër, u ftua nga udhëheqësit afrikanë për të ndihmuar afrikanët në zgjidhjen e problemeve që francezët kishin premtuar t'i zgjidhnin, por nuk mundën. Dhe çfarëdo që mund të na zbulojë e ardhmja për efektivitetin e kësaj lidershipi të ri, sot masat në Afrikën Frankofone janë ngopur me pushtimin francez të vendit të tyre politikisht, ekonomikisht dhe ushtarakisht. Këto nuk janë më vetëm biseda të sjellshme në Kombet e Bashkuara midis elitave afrikane dhe ish-zotërve të tyre, të cilët në të vërtetë janë pronarë tokash në zona që nuk janë larguar kurrë nga kontinenti dhe ende po pushtohen. Elitat afrikane gjithashtu mbeten me qira në vendet e tyre. Kjo është arsyeja kryesore e kryengritjes popullore në të cilën morën pjesë të gjithë afrikanët, duke përfshirë nënat që nuk mund të shikojnë më në mënyrë pasive djemtë dhe vajzat e tyre, të cilët janë privuar nga ushqimi, uji, arsimi, shëndeti, mjedisi i pastër dhe punësimi. Të gjitha institucionet ndërkombëtare dhe Kombet e Bashkuara (në të cilat Franca është anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit) kishin premtuar se do t'i ndihmonin njerëzit me një të ardhme të ndershme.

Udhëheqësit afrikanë nuk mund të mbahen më përgjegjës për kaosin e krijuar nga një fuqi pushtuese. Ndërsa forcat pushtuese mbeten në vend, ato mbështeten në mediat perëndimore për të fajësuar afrikanët për gabimet e tyre. Vetëm pasi Franca të largohet nga kontinenti dhe të heq dorë nga kontrolli i rreptë mbi ekonomitë e vendit të tyre; ata mund të fillojnë të rindërtojnë të ardhmen e tyre duke përdorur mjetet, aftësitë dhe kreativitetin e tyre, sistemet e transferimit të njohurive dhe gjuhën e tyre.

Në këtë kontekst, gjuha duhet të përdoret si një faktor unifikues për kontinentin dhe jo një mjet përçarës, pasi kjo do të na ndihmojë të minimizojmë ndikimin negativ të medias perëndimore. Në të vërtetë, problemi i mungesës së gjuhëve afrikane në komunikimin transnacional - me përjashtim të Swahilit në një masë të caktuar - e përkeqësoi ndarjen midis afrikanëve anglofonë, frankofonë dhe luzofonë, duke vonuar shfaqjen e një fronti të bashkuar për të mbrojtur interesat tona të përbashkëta. Ideali pan-afrikan dhe zhvillimi i qëndrueshëm në mbarë kontinentin mund të arrihet vetëm kur gjuhët indigjene të bëhen gjuhë kryesore të sferës publike afrikane. Sado i dhimbshëm të jetë ky proces i dekolonizimit gjuhësor, ai mbetet e vetmja rrugë e mundshme drejt vetëvendosjes afrikane dhe përparimit ekonomik, politik dhe kulturor.

Në këtë proces dekolonizimi, organizatat ndërkombëtare, përkatësisht Kombet e Bashkuara; Është shumë e rëndësishme që Kontinenti Afrikan, i cili përbëhet nga 54 vende, të pranojë se nuk mund të ketë zhvillim të qëndrueshëm global nëse nuk i refuzohen vendet e përhershme në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Të gjitha problemet e Afrikës, të shprehura përmes Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, janë lënë mënjanë, së bashku me ato të Jugut Global.

Në këtë proces të dekolonizimit, është shumë e rëndësishme që organizatat ndërkombëtare, përkatësisht Kombet e Bashkuara, të pranojnë se nuk mund të ketë zhvillim të qëndrueshëm global nëse kontinentit afrikan, i cili përbëhet nga 54 vende, nuk i refuzohen vendet e përhershme në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Të gjitha problemet e Afrikës, të shprehura përmes Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, janë lënë mënjanë, së bashku me ato të Jugut Global.



Burimi : The Pan African Review / Medya Şafak